Bệnh nam khoa là thuật ngữ chung dùng để chỉ những bệnh lý liên quan đến chức năng sinh dục và khả năng sinh sản ở nam giới. Việc hiểu rõ về các bệnh nam khoa thường gặp không chỉ giúp các quý ông chủ động bảo vệ sức khỏe sinh sản của mình mà còn góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống.
Bác sĩ Nguyễn Công Danh – Trung tâm Hỗ trợ sinh sản, BVĐK Tâm Anh cho biết, bệnh nam khoa là thuật ngữ chung để chỉ các bệnh liên quan đến hệ thống sinh dục nam, bao gồm các cơ quan như tinh hoàn, dương vật, bao quy đầu, tuyến tiền liệt và các cấu trúc liên quan khác. Các bệnh lý này có thể ảnh hưởng đến nam giới ở mọi lứa tuổi, đặc biệt là nam giới trong độ tuổi sinh sản hoặc đã quan hệ tình dục sẽ có nguy cơ cao mắc các bệnh lý này.
Các bệnh lý về nam khoa không chỉ ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của các quý ông mà còn gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng đến sức khỏe sinh sản nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. Dưới đây là một số bệnh nam khoa thường gặp nam giới cần lưu ý:
Rối loạn cương dương là bệnh nam khoa đặc trưng bởi tình trạng người đàn ông không có khả năng đạt và duy trì sự cương cứng đủ để thực hiện giao hợp thỏa mãn. Tình trạng này có thể do một hoặc nhiều nguyên nhân gây ra như tâm lý, thần kinh, nội tiết, hệ thống mạch máu, bất thường cấu trúc dương vật. Ngoài ra, các tác nhân khác như dùng thuốc, chấn thương… cũng là nguyên nhân có thể gây rối loạn cương.
Rối loạn cương dương ảnh hưởng xấu đến sự tự tin của bản thân, chất lượng sống và có thể gây tổn hại đến mối quan hệ vợ chồng.
Xuất tinh sớm ở nam giới được đặc trưng bởi tình trạng xuất tinh xảy ra trước hoặc trong thời gian rất ngắn kể từ khi bắt đầu thâm nhập âm đạo hoặc kích thích tình dục có liên quan khác, không hoặc ít kiểm soát được việc xuất tinh. Xuất tinh sớm đã xảy ra theo từng đợt hoặc dai dẳng trong khoảng thời gian ít nhất là vài tháng và ảnh hưởng tiêu cực đến người bệnh.
Nếu tình trạng xuất tinh sớm xuất phát từ yếu tố tâm lý thì có thể tự khắc phục được. Tuy nhiên, nếu tình trạng này kéo dài thì người nam cần nhanh chóng đến bệnh viện để được thăm khám và điều trị đúng cách, tuyệt đối không tự ý dùng thuốc để tự chữa trị tại nhà.
Viêm bao quy đầu và viêm quy đầu có thể xảy ra đơn lẻ nhưng thường phối hợp với nhau. Bệnh biểu hiện viêm cấp tính với tình trạng đỏ, sưng tấy, đau nhức, khó chịu, phù nề bao quy đầu và có mủ. Tác nhân thường gặp là vi trùng như E.coli, Proteus vulgaris. Ở người lớn, viêm quy đầu – bao quy đầu có thể do vi khuẩn yếm khí, nấm, thuốc, ký sinh trùng ghẻ, do tiếp xúc…
Đây được xem là một trong những bệnh nam khoa phổ biến hiện nay có nguy cơ gây nhiễm trùng bộ phận sinh dục hoặc ung thư dương vật… nếu không được phát hiện sớm và can thiệp điều trị đúng cách. (1)
Viêm tuyến tiền liệt là một tập hợp các bệnh lý của tuyến tiền liệt và vùng chậu như viêm tuyến tiền liệt cấp, hội chứng đau vùng chậu mạn tính… Ước tính có gần 1 nửa nam giới có các triệu chứng viêm tuyến tiền liệt ở một giai đoạn nhất định trong suốt cuộc đời họ. Nguyên nhân của tình trạng này có thể do nhiễm khuẩn, nấm, virus hoặc tổn thương từ các thủ thuật.
Khi bị viêm tuyến tiền liệt, nam giới sẽ có dấu hiệu đau rát khi đi tiểu, tiểu buốt, tiểu rắt, nước tiểu đục hoặc tiểu ra máu, đau khi xuất tinh, xuất tinh máu… (2)
Xoắn tinh hoàn là một tình trạng cấp cứu. Đây là hiện tượng tinh hoàn tự xoắn quanh trục, làm cản trở và tắc nghẽn mạch máu nuôi tinh hoàn, dẫn đến thiếu máu và hoại tử tinh hoàn. Xoắn tinh hoàn có thể xảy ra ở mọi độ tuổi, tuy nhiên phổ biến hơn ở trẻ sơ sinh và thanh thiếu niên 12-18 tuổi. Nếu không được đánh giá sớm và can thiệp kịp thời có thể dẫn đến hoại tử và phải cắt bỏ tinh hoàn.
Viêm tinh hoàn được hiểu là tình trạng viêm ở một hoặc cả hai bên tinh hoàn, thường do virus hoặc vi khuẩn gây ra. Nam giới bị viêm tinh hoàn phần lớn là biến chứng của quai bị, nhiễm trùng đường tiết niệu hoặc do các bệnh lây truyền qua đường tình dục (STDs). Chính vì thế, những đối tượng thường xuyên quan hệ tình dục không an toàn thường sẽ có nguy cơ bị viêm tinh hoàn cao hơn. (3)
Viêm niệu đạo được hiểu là tình trạng viêm cấp tính hoặc mạn tính của niệu đạo, với biểu hiện tiểu nhiều lần, lượng nước tiểu ít, cảm giác buốt rát khi tiểu tiện, nước tiểu có lẫn mủ hoặc máu tươi, lỗ tiểu sưng đỏ kèm theo cảm giác ngứa, đau nhức ở bộ phận sinh dục,… Khi nhận thấy những triệu chứng này, nam giới cần nhanh chóng đến thăm khám bác sĩ ngay để được kiểm tra và có biện pháp can thiệp kịp thời.
Tinh hoàn ẩn là tình trạng mà một hoặc cả hai tinh hoàn không di chuyển xuống bìu sau khi trẻ sinh ra, thay vào đó nằm ở vị trí khác như trong ổ bụng hoặc ống bẹn. Theo bác sĩ Nguyễn Công Danh, khoảng 10% trường hợp tinh hoàn ẩn xảy ra ở cả hai bên. Tinh hoàn ẩn thường có kích thước nhỏ hơn, nhu mô mềm nhão, ống sinh tinh kém phát triển và xơ hóa cao, dẫn đến ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng tinh trùng và khả năng sinh sản.
Tắc ống dẫn tinh là bệnh lý nam khoa xảy ra khi ống dẫn tinh trùng bị bế tắc ở một vị trí nào đó trên suốt chiều dài của ống dẫn tinh, điều này cản trở đường đi của tinh trùng từ tinh hoàn ra ngoài cơ thể, dẫn đến tình trạng không có tinh trùng trong tinh dịch (vô tinh).
Tình trạng này ảnh hưởng trực tiếp tới khả năng sinh sản của nam giới, thậm chí gây vô sinh nếu không phát hiện sớm và điều trị kịp thời. Chính vì thế, ngay khi nhận thấy các dấu hiệu bất thường, nam giới cần đến các cơ sở y tế uy tín để được chẩn đoán và tìm hiểu nguyên nhân, từ đó bác sĩ sẽ chỉ định phương pháp điều trị phù hợp.
Klinefelter là hội chứng rối loạn nhiễm sắc thể (NST) giới tính, gây suy giảm chức năng sinh dục và vô sinh ở nam giới. Ở nam giới bình thường, bộ NST gồm 23 cặp NST< trong đó có một cặp NST xác định giới tính XY. Tuy nhiên, ở nam giới mắc hội chứng Klinefelter, bộ nhiễm sắc thể sẽ bị thừa một nhiễm sắc thể X, tổng cộng là 47XXY. Điều này dẫn đến những biểu hiện đặc trưng như tinh hoàn phát triển kém, bộ phận sinh dục nhỏ hơn bình thường, lông cơ thể nhiều hơn và mô vú phát triển bất thường…
Sự dư thừa nhiễm sắc thể X khiến các tế bào mầm trong tinh hoàn không thể phát triển, làm giảm hoặc ngừng hoàn toàn quá trình sản xuất tinh trùng, từ đó gây vô sinh do không có sự hiện diện của tinh trùng trong tinh dịch.
Nếu như trước đây, hầu hết trường hợp nam giới mắc hội chứng Klinefelter đều xếp vào trường hợp vô sinh và không thể có con chính chủ, thì ngày nay, với sự phát triển của y học, phương pháp vi phẫu tinh hoàn micro-TESE mở ra cơ hội cho khoảng 45-50% bệnh nhân mắc Klinefelter có thể tìm được tinh trùng và có con chính chủ. Việc phát hiện càng sớm giúp tiên lượng điều trị thành công càng cao.
AZF, viết tắt của Azoospermia Factor (Yếu tố gây không có tinh trùng), là một khu vực trên nhiễm sắc thể Y chứa nhiều gen quan trọng đối với quá trình sản xuất tinh trùng. Nam giới có đột biến hoặc mất đoạn trong vùng AZF có thể gây ra những ảnh hưởng nghiêm trọng đến khả năng sinh sản, với nhiều mức độ ảnh hưởng khác nhau như vô tinh, thiểu tinh (số lượng tinh trùng ít), thiểu tinh nặng, hoặc các rối loạn trong quá trình sinh tinh dẫn đến sự hình thành tinh trùng không bình thường.
Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra có khoảng 7% nam giới có kết quả xét nghiệm tinh dịch đồ vô tinh có liên quan đến tình trạng vi mất đoạn AZF.
Suy sinh dục hay còn gọi là mãn dục nam, là hội chứng lâm sàng thường gặp ở nam giới lớn tuổi. Tình trạng này đặc trưng bởi sự giảm nồng độ androgen trong máu, có thể đi kèm hoặc không có sự thay đổi tính nhạy cảm trên các thụ thể androgen.
Suy sinh dục nam không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe tình dục mà còn tác động đến nhiều cơ quan trong cơ thể, làm giảm chất lượng cuộc sống. Các triệu chứng phổ biến của tình trạng này bao gồm mệt mỏi, suy giảm trí nhớ, giảm cảm xúc tích cực, giảm ham muốn tình dục, rối loạn cương dương, đỏ mặt, dễ cáu giận, tăng mỡ cơ thể và loãng xương. Để chẩn đoán, bác sĩ thường dựa vào các triệu chứng lâm sàng kết hợp với xét nghiệm nồng độ testosterone và SHBG trong máu.
Chấn thương tinh hoàn là những tổn thương do va đập vào vùng bìu và tinh hoàn, có thể bao gồm tụ máu bìu, tụ máu trong tinh hoàn, và trường hợp nghiêm trọng nhất là vỡ tinh hoàn. Tình trạng này thường gặp ở nam giới trong độ tuổi từ 15 đến 40.
Nguyên nhân phổ biến gây ra chấn thương tinh hoàn là các hoạt động thể thao, như bị bóng đá trúng hoặc trong các trận đấu võ khi bị đá vào “vùng cấm”. Ngoài ra, các nguyên nhân ít gặp hơn có thể là tai nạn giao thông, té ngã hoặc chấn thương khi cưỡi ngựa.
Biểu hiện điển hình của chấn thương tinh hoàn là đau dữ dội, có thể bị sưng và bầm tím, cảm giác này thường không giảm khi nghỉ ngơi và có thể kéo dài.
Gãy dương vật được mô tả là tình trạng vỡ bao trắng thể hang khi dương vật đang trong trạng thái cương cứng, thường xảy ra khi quan hệ tình dục quá mạnh bạo, chấn thương vùng kín hoặc việc bẻ cong quá mức khi dương vật đang cương…
Khi đang ở trạng thái cương cứng mà có lực tác động đột ngột làm thay đổi trục của “cậu bé”, sau đó nghe một âm thanh “cốc” giống như tiếng bẻ các khớp ngón tay, rồi dương vật xìu xuống nhanh chóng và sưng bầm như quả cà tím. Đây chính là đặc trưng của tình trạng gãy dương vật.
Lúc này, cách tốt nhất là cần đưa người nam đến các cơ sở y tế có chuyên khoa Nam học để cấp cứu ngay lập tức, điều này giúp phục hồi lại vị trí tổn thương trên bao trắng thể hang bên trong dương vật. Nếu không phẫu thuật kịp thời có thể dẫn đến nhiều biến chứng như cong dương vật, cương đau, quan hệ đau… ảnh hưởng đáng kể đến chất lượng cuộc sống.
Vùi dương vật là tình trạng khi dương vật ẩn dưới lớp mô mỡ thừa ở vùng sinh dục hoặc bụng, dù về kích thước và chức năng, dương vật vẫn bình thường. Tuy nhiên, sự ẩn giấu này khiến dương vật không nằm ngoài cơ thể mà bị che khuất, gây ra một số vấn đề về tình dục và sức khỏe tổng thể.
Tình trạng dương vật vùi có thể xảy ra ngay từ khi sinh ra ở một số bé trai, thường do các bất thường trong dây chằng và cấu trúc gắn kết dương vật.
Tuy nhiên, dương vật cũng có thể bị vùi ở nam giới trong độ tuổi trưởng thành, được gọi là dương vật vùi thứ phát. Nguyên nhân phổ biến của tình trạng này là béo phì, khi mỡ thừa ở vùng bụng và vùng sinh dục bao quanh dương vật, khiến nó trông ngắn hơn và có thể dẫn đến việc bị chôn vùi. Bên cạnh đó, tình trạng này cũng có thể liên quan đến các bệnh lý khác như xơ cứng địa y hay phù bạch huyết sinh dục.
Giãn tĩnh mạch thừng tinh là tình trạng các đám rối tĩnh mạch trong bìu bị giãn nở bất thường, gây ứ trệ máu và làm tăng nhiệt độ ở tinh hoàn dẫn đến suy giảm chức năng sinh tinh. Với những trường hợp bị giãn tĩnh mạch thừng tinh, nam giới có thể nhìn thấy hoặc sờ thấy búi tĩnh mạch giãn to ngoằn ngoèo bên trong bìu khi đứng. Đây được xem là một trong những lý do phổ biến gây ra tình trạng vô sinh nam.
Hiếm muộn nam xảy ra khi nam giới trong độ tuổi sinh sản, có đời sống tình dục bình thường và không sử dụng bất kỳ biện pháp tránh thai nào nhưng lại không thể có con theo cách tự nhiên. Tại Việt Nam đã ghi nhận có hơn 1 triệu cặp vợ chồng vô sinh hiếm muộn, trong đó có khoảng 40-50% nguyên nhân vô sinh xuất phát từ nam giới.
Nguyên nhân chủ yếu gây ra tình trạng này là do sự suy giảm số lượng và chất lượng tinh trùng, bao gồm tinh trùng yếu, tinh trùng dị dạng, không có tinh trùng trong tinh dịch,… Đặc biệt, các bệnh lý như viêm nhiễm mào tinh/tinh hoàn, ung thư tinh hoàn, giãn tĩnh mạch thừng tinh… đều có tác động tiêu cực đến quá trình sinh tinh và gây suy giảm chất lượng tinh trùng, từ đó làm tăng nguy cơ vô sinh ở nam giới.
Các dấu hiệu và triệu chứng cảnh báo bệnh nam khoa phổ biến mà nam giới có thể nhận biết:
Khi nhận thấy bản thân có xuất hiện một trong những triệu chứng kể trên, nam giới hãy nhanh chóng đến các phòng khám hoặc bệnh viện uy tín để được các bác sĩ chuyên khoa thăm khám, kiểm tra, từ đó đưa ra hướng xử trí phù hợp và hiệu quả giúp giảm các triệu chứng, đồng thời ngăn ngừa những biến chứng nguy hiểm có thể xảy ra.
Câu trả lời là CÓ. Bác sĩ Danh cho biết, các bệnh nam khoa không chỉ tác động tiêu cực đến tâm lý và sức khỏe tổng thể của các quý ông mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng cuộc sống hôn nhân và hạnh phúc của nhiều gia đình. Thêm vào đó, khi nam giới thiếu kiến thức về bệnh kèm theo tâm lý chủ quan và e ngại chia sẻ khiến bệnh không được phát hiện sớm và điều trị đúng cách. Điều này dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm đến sức khỏe sinh sản, tăng nguy cơ mắc các bệnh mạn tính hoặc thậm chí có thể gây vô sinh hiếm muộn.
Bệnh nam khoa tuy không đe dọa trực tiếp đến tính mạng người bệnh, nhưng nếu không được điều trị kịp thời có thể gây ra những biến chứng nguy hiểm như:
Các phương pháp chẩn đoán bệnh nam khoa bao gồm nhiều kỹ thuật khác nhau, nhằm đánh giá toàn diện sức khỏe sinh sản và chức năng tình dục của nam giới. Những phương pháp chẩn đoán phổ biến có thể kể đến như:
Phương pháp điều trị bệnh nam khoa phụ thuộc vào nguyên nhân và mức độ nghiêm trọng của từng trường hợp. Một số phương pháp điều trị có thể được bác sĩ chỉ định bao gồm:
Bệnh nam khoa hoàn toàn có thể phòng ngừa được nếu nam giới duy trì lối sống lành mạnh và chú ý theo dõi sức khỏe của mình. Một số biện pháp phòng ngừa bệnh nam khoa hiệu quả bao gồm:
Nam giới khi mắc bệnh nam khoa không cần quá lo lắng, hãy bình tĩnh và nhanh chóng tìm đến các bác sĩ chuyên khoa để nhận được sự hỗ trợ kịp thời. Nam giới cần hiểu rằng bệnh nam khoa là vấn đề phổ biến và hầu hết có thể được điều trị hiệu quả nếu phát hiện sớm.
Chính vì thế, nếu nghi ngờ hoặc phát hiện mình có dấu hiệu của bệnh nam khoa như sưng, đau hoặc rối loạn chức năng tình dục, hãy đến ngay các cơ sở y tế uy tín để được thăm khám và chẩn đoán từ các bác sĩ chuyên gia, từ đó xác định chính xác nguyên nhân gây bệnh và đưa ra phác đồ điều trị phù hợp.
Các chuyên gia luôn khuyến cáo nam giới nên khám nam khoa định kỳ, thường từ một đến hai lần mỗi năm ngay cả khi không có triệu chứng bất thường nhằm phát hiện sớm và phòng ngừa các vấn đề tiềm ẩn. Tuy nhiên, có một số thời điểm đặc biệt quan trọng cần khám nam khoa ngay, bao gồm:
Trung tâm Hỗ trợ sinh sản (IVF Tâm Anh), Hệ thống BVĐK Tâm Anh được xem là địa chỉ thăm khám và điều trị các bệnh nam khoa uy tín tại TP.HCM và Hà Nội. Quy tụ đội ngũ chuyên gia, bác sĩ hàng đầu trong lĩnh vực điều trị Hiếm muộn và Nam học, cùng hệ thống trang thiết bị hiện đại, thường xuyên cập nhật và ứng dụng các phác đồ điều trị mới nhất.
Tại IVF Tâm Anh, nam giới sẽ được thăm khám và điều trị chuyên sâu các bệnh lý liên quan đến sức khỏe sinh sản và sinh lý với đội ngũ bác sĩ nam khoa giàu kinh nghiệm. Quy trình thăm khám bao gồm được khám lâm sàng, xét nghiệm tinh dịch đồ đến các chỉ định cận lâm sàng chuyên sâu như xét nghiệm nội tiết, nhiễm sắc thể đồ, siêu âm ổ bụng, siêu âm bìu… Từ đó, bác sĩ có thể đánh giá toàn diện về sức khỏe sinh sản, tìm hiểu nguyên nhân gây bệnh nam khoa và lên kế hoạch điều trị phù hợp.
Nếu có bất kỳ thắc mắc nào về sức khỏe sinh sản hoặc nhận thấy các dấu hiệu bất thường ở cơ quan sinh dục như đau, tức bìu, dương vật, đau khi xuất tinh, tinh dịch có màu, mùi bất thường… nam giới có thể gửi câu hỏi về Hộp thư tư vấn của IVF Tâm Anh hoặc liên hệ bệnh viện để đặt lịch thăm khám tại Trung tâm Hỗ trợ sinh sản – IVF Tâm Anh Quận 8:
HỆ THỐNG BỆNH VIỆN ĐA KHOA TÂM ANH
Các bệnh nam khoa có thể ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe sinh sản cũng như chất lượng cuộc sống của các quý ông. Chính vì thế, nam giới cần nâng cao ý thức bảo vệ sức khỏe sinh sản cũng như chủ động thăm khám và kiểm tra các dấu hiệu bất thường, việc này giúp phát hiện sớm và điều trị kịp thời, ngăn ngừa những biến chứng nguy hiểm đến sức khoẻ tổng thể.
