Theo ước tính, có khoảng 400.000 ca mắc mới sùi mào gà mỗi năm, hầu hết trường hợp ở độ tuổi thanh thiếu niên. Đây là một trong những bệnh lây qua đường tình dục phổ biến, tiềm ẩn nguy cơ ung thư và nhiều biến chứng nguy hiểm khác như vô sinh, sảy thai… Vậy làm sao để nhận biết và chẩn đoán bệnh sùi mào gà một cách chính xác?
Sùi mào gà hay còn gọi là mụn cóc sinh dục, là bệnh lây truyền qua đường tình dục (STI) do virus Human Papillomavirus (HPV) gây ra. Đây là một trong những bệnh phổ biến nhất liên quan đến HPV, đặc biệt là các chủng HPV nguy cơ thấp như HPV 6 và HPV 11, chiếm phần lớn các ca mắc sùi mào gà.
Bệnh thường biểu hiện dưới dạng các nốt mụn mềm, có màu da hoặc màu hồng nhạt, xuất hiện ở khu vực sinh dục hoặc vùng da ẩm ướt khác. Những nốt này có thể nhỏ đến mức không nhìn thấy bằng mắt thường, hoặc kết hợp lại thành cụm lớn, trông giống như hình dáng của mào gà hoặc bông cải. (1)
Theo ước tính của Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC), mỗi năm có khoảng 400.000 trường hợp mắc sùi mào gà mới, xuất hiện ở cả nam và nữ và chủ yếu ở người trẻ đã từng có quan hệ tình dục. Trên thực tế virus HPV phổ biến đến mức CDC cho biết gần như tất cả những người từng có quan hệ tình dục đều sẽ nhiễm ít nhất một loại HPV trong đời.
Virus HPV có khoảng 200 chủng khác nhau, trong đó 40 chủng có khả năng gây bệnh qua đường tình dục, đặc biệt, HPV-6 và HPV-11 là 2 loại gây ra bệnh sùi mào gà ở cả nam và nữ.
Quá trình phát triển của sùi mào gà thường trải qua 5 giai đoạn:
Bệnh sùi mào gà có thể lây truyền từ người sang người qua các con đường sau:
Nốt sùi mào gà có thể xuất hiện ở nhiều vị trí khác nhau trên cơ thể, đặc biệt ở các khu vực có da hoặc niêm mạc mỏng và ẩm ướt. Các vị trí phổ biến thường bị nhiễm sùi mào gà bao gồm:
Bác sĩ Nguyễn Thị Thạch Thảo cho biết, ở giai đoạn đầu, các nốt sùi mào gà thường rất nhỏ, có màu giống màu da hoặc hơi đậm hơn. Nốt sùi có phần đầu trông như chiếc mào gà hoặc bông súp lơ, khi chạm vào có thể cảm nhận được bề mặt mịn hoặc hơi sần sùi. Các nốt sùi có thể xuất hiện riêng lẻ hoặc tụ thành từng cụm giống như các mụn cóc hoặc mụn cơm nhỏ. Ngoài ra, triệu chứng có thể khác nhau giữa nam và nữ.
Ở nam giới các nốt sùi mào gà thường xuất hiện ở những vị trí như dương vật, bìu, vùng háng, đùi, hoặc xung quanh và bên trong hậu môn.
Ở nữ giới nốt sùi mào gà có thể mọc bên trong hoặc bên ngoài âm đạo, cổ tử cung, hậu môn và các khu vực lân cận.
Virus HPV (Human Papillomavirus) là một loại virus gây u nhú ở người và là nguyên nhân chính gây ra bệnh sùi mào gà. Đây là một trong những loại virus phổ biến nhất lây truyền qua đường tình dục.
Khi xâm nhập vào cơ thể, virus HPV tấn công các tế bào da, làm thay đổi cấu trúc tế bào dẫn đến sự tăng sinh bất thường của tế bào da, hình thành các khối u nhỏ (sùi mào gà) ở vùng sinh dục hoặc các vùng da khác trên cơ thể.
Hầu hết những người có quan hệ tình dục đều có khả năng nhiễm virus HPV ít nhất một lần trong đời. Tuy nhiên, nguy cơ mắc bệnh cao hơn ở những người thuộc nhóm yếu tố sau:
Sùi mào gà là một trong những bệnh tình dục nguy hiểm với khả năng lây truyền nhanh khiến người bệnh cảm thấy ngứa ngáy, đau rát, hoặc chảy máu, ảnh hưởng đến sinh hoạt và chất lượng cuộc sống. Ngoài ra, các nốt sùi dễ bị viêm loét hoặc nhiễm trùng, đặc biệt khi lan rộng ra các khu vực khác trên cơ thể.
Mặc dù chủng virus HPV gây sùi mào gà (HPV 6 và HPV 11) không trực tiếp gây ung thư, nhưng người bệnh vẫn có nguy cơ đồng nhiễm các chủng HPV nguy cơ cao như HPV 16 và HPV 18, có liên quan đến các loại ung thư như ung thư cổ tử cung, hậu môn hoặc vòm họng. Phụ nữ mang thai bị sùi mào gà cũng có nguy cơ lây truyền virus cho trẻ sơ sinh, gây biến chứng nghiêm trọng.
Tóm lại, dù không đe dọa trực tiếp đến tính mạng, sùi mào gà vẫn ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe và tâm lý người bệnh. Việc phát hiện sớm và điều trị đúng cách là rất cần thiết để giảm thiểu biến chứng và hạn chế lây lan.
Người bệnh nên thăm khám trực tiếp với bác sĩ chuyên khoa ngay khi xuất hiện các triệu chứng của sùi mào gà sau:
Chẩn đoán sùi mào gà giúp người bệnh hiểu rõ tình trạng sức khỏe của mình, từ đó tiếp nhận các phương pháp điều trị hiệu quả ngay từ giai đoạn đầu. Việc phát hiện sớm không chỉ tối ưu hóa hiệu quả điều trị mà còn ngăn chặn bệnh tiến triển nặng hơn. Sùi mào gà có thể được chẩn đoán qua các phương pháp như:
Bước đầu tiên trong chẩn đoán sùi mào gà là thăm khám lâm sàng trực tiếp. Bác sĩ sẽ quan sát các tổn thương, nốt sùi hoặc mụn cóc trên vùng sinh dục.
Ở nam giới, các tổn thương thường xuất hiện ở dương vật, bìu hoặc vùng bẹn. Trong khi đó, ở nữ giới, sùi mào gà thường xuất hiện ở môi lớn, môi bé, âm đạo hoặc cổ tử cung. Thăm khám lâm sàng giúp bác sĩ có thể phát hiện những tổn thương điển hình của bệnh.
Với những người có quan hệ tình dục qua đường hậu môn hoặc xuất hiện các triệu chứng bất thường như đau, ngứa, hoặc xuất hiện các nốt sùi quanh hậu môn, bác sĩ sẽ tiến hành kiểm tra trực tiếp khu vực này. Sùi mào gà ở hậu môn có thể phát triển bên ngoài hoặc trong ống hậu môn, vì vậy việc khám kỹ lưỡng là cần thiết để đánh giá mức độ tổn thương. (2)
Xét nghiệm máu là phương pháp hỗ trợ giúp phát hiện sùi mào gà ở giai đoạn sớm, đặc biệt khi các triệu chứng lâm sàng chưa rõ ràng. Mẫu máu của người bệnh sẽ được đưa đi xét nghiệm để tìm kiếm sự hiện diện của virus HPV.
Virus HPV gây sùi mào gà thường khu trú trong dịch tiết của cơ thể như dịch âm đạo ở phụ nữ hoặc dịch niệu đạo ở nam giới. Xét nghiệm mẫu dịch giúp phát hiện sự hiện diện của virus, qua đó xác định tình trạng nhiễm bệnh và mức độ tiến triển.
Phương pháp này được thực hiện bằng cách lấy mẫu tế bào chết từ cổ tử cung phụ nữ để đồng thời thực hiện xét nghiệm tầm soát ung thư cổ tử cung và kiểm tra sự có mặt của virus HPV. Phương pháp này nổi bật nhờ độ nhạy cao, giúp phát hiện chính xác virus với độ chính xác tới 90–95%.
Phương pháp này xác định chính xác người bệnh có bị nhiễm HPV gây sùi mào gà hay không và phân loại chính xác loại HPV gây bệnh. Mẫu xét nghiệm thường được lấy từ cổ tử cung, âm đạo hoặc mẫu sinh thiết ở nữ, và từ niệu đạo hoặc dịch niệu đạo ở nam giới.
Hiện nay sùi mào gà không thể điều trị dứt điểm hoàn toàn vì đến nay vẫn chưa có phương pháp nào được nghiên cứu có thể tiêu diệt virus HPV gây bệnh. Tuy nhiên, các biện pháp y khoa hiện nay có thể giúp loại bỏ các nốt sùi và kiểm soát triệu chứng của bệnh hiệu quả. Việc điều trị sẽ được bác sĩ chỉ định tùy theo tình trạng bệnh và mức độ tổn thương.
Lưu ý: Bệnh sùi mào gà không thể điều trị bằng các loại thuốc thông thường, do đó, người bệnh không nên tự ý mua các loại thuốc bên ngoài mà cần đến bệnh viện kiểm tra tình trạng cụ thể và được bác sĩ kê toa phù hợp, tránh biến chứng và nguy cơ nhờn thuốc.
Nếu điều trị bằng thuốc không đạt hiệu quả, bác sĩ có thể chỉ định thực hiện các thủ thuật nhỏ để loại bỏ các nốt sùi. Một trong những phương pháp phổ biến là liệu pháp áp lạnh (Cryotherapy). Phương pháp này sử dụng nitơ lỏng ở nhiệt độ cực thấp (-196 độ C) để làm đóng băng các tế bào bị nhiễm bệnh, gây tổn thương không thể hồi phục màng tế bào, từ đó loại bỏ nốt sùi.
Quá trình thực hiện bao gồm việc bác sĩ xịt hoặc dùng tăm bông chấm nitơ lỏng trực tiếp lên tổn thương cho đến khi hình thành quầng băng có đường kính khoảng 1mm quanh vùng bị ảnh hưởng. Mỗi lần điều trị kéo dài từ 5–20 giây, thực hiện 1–2 chu kỳ đông và làm lành, thường lặp lại 1–3 lần mỗi tuần, tối đa trong 12 tuần.
Tỷ lệ sạch tổn thương sau áp lạnh dao động từ 44–87%, nhưng vẫn có nguy cơ tái phát từ 12–42% trong vòng 1–3 tháng đầu, và lên đến 59% sau 12 tháng. Vì vậy, điều trị cần được kết hợp với theo dõi chặt chẽ và các biện pháp phòng ngừa bổ sung.
Các phương pháp như laser CO2, cắt nạo, đốt điện… được áp dụng để điều trị các tổn thương sùi mào gà lớn, lan rộng ở vị trí phức tạp như niệu đạo, âm đạo, cổ tử cung, hoặc không đáp ứng với các biện pháp điều trị khác.
Người bệnh sẽ được gây tê tại chỗ khi thực hiện các thủ thuật này. Trong trường hợp tổn thương lớn, nằm trong ống hậu môn, hoặc khi điều trị cho trẻ em, bác sĩ có thể sử dụng gây mê toàn thân để giảm đau và thuận tiện hơn trong quá trình thực hiện.
Phương pháp này có hiệu quả cao, giúp loại bỏ hầu hết (89–100%) các tổn thương trong một lần điều trị. Tuy nhiên, nguy cơ tái phát vẫn tồn tại, dao động từ 19–29%. Một số nhược điểm bao gồm: để lại sẹo, thay đổi sắc tố da, nứt hậu môn hoặc tổn thương cơ thắt hậu môn. Vì vậy, người bệnh cần được theo dõi kỹ sau điều trị.
>> Xem thêm: Cách đốt sùi mào gà
Sùi mào gà là bệnh lây truyền qua đường tình dục phổ biến, nhưng bạn hoàn toàn có thể áp dụng các biện pháp sau để bảo vệ bản thân và bạn tình khỏi nguy cơ phơi nhiễm HPV gây sùi mào gà cũng như các bệnh lây truyền qua đường tình dục khác:
Người bị sùi mào gà có thể cảm thấy ngứa hoặc kích ứng ở vùng sinh dục. Các nốt sùi thường có kích thước nhỏ nhưng có thể được nhìn thấy và cảm nhận rõ. Trong một số trường hợp, các nốt sùi kết tụ lại thành cụm, có hình dáng giống như cuống hoặc mào gà.
Ôm và hôn thông thường không phải là con đường lây nhiễm chính của sùi mào gà. Tuy nhiên, nếu virus HPV hiện diện ở vùng miệng hoặc môi của người bệnh, việc hôn sâu hoặc tiếp xúc trực tiếp với các tổn thương này có thể dẫn đến lây nhiễm.
Sau khi tiếp xúc với nguồn lây, một số người xuất hiện các dấu hiệu sùi mào gà chỉ trong vài tuần. Tuy nhiên, thời gian ủ bệnh thường kéo dài, có thể từ vài tháng đến vài năm trước khi các triệu chứng biểu hiện rõ ràng. Điều này khiến nhiều người không nhận ra mình đã mắc sùi mào gà, vô tình làm tăng nguy cơ lây truyền bệnh cho người khác.
Trung tâm Hỗ trợ sinh sản IVF Tâm Anh quy tụ đội ngũ chuyên gia, bác sĩ hàng đầu trong lĩnh vực Nam khoa – Hiếm muộn, tự tin làm chủ những kỹ thuật điều trị mới nhất, giúp người bệnh rút ngắn thời gian điều trị, tiết kiệm chi phí, hạn chế nguy cơ tái phát và nâng cao chất lượng cuộc sống. Bên cạnh đó, cơ sở vật chất hiện đại, phòng khám tiện nghi, kín đáo đảm bảo sự riêng tư cho từng khách hàng.
Để đặt lịch thăm khám và điều trị chuyên sâu các bệnh lây truyền qua đường tình dục tại IVF Tâm Anh, quý khách hàng có thể liên hệ đến thông tin sau:
HỆ THỐNG BỆNH VIỆN ĐA KHOA TÂM ANH
Sùi mào gà được xem là một trong các bệnh tình dục phổ biến nhất hiện nay ảnh hưởng đến cả nam và nữ. Nếu không được phát hiện sớm và điều trị kịp thời bệnh có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm như ung thư vùng kín, sảy thai, sinh non, thậm chí gây vô sinh. Do đó, bạn nên chủ động dự phòng nguy cơ gây bệnh, giữ vệ sinh sạch sẽ và chú ý quan hệ tình dục an toàn.
