Vô sinh thứ phát là tình trạng một cặp vợ chồng đã từng có con nhưng sau đó lại không thể mang thai tự nhiên được nữa. Đây là nguyên nhân chiếm trên 50% trường hợp vô sinh ở các cặp vợ chồng Việt Nam.
Vô sinh là tình trạng một cặp vợ chồng sau 1 năm chung sống, quan hệ tình dục đều đặn 2-3 lần/tuần không sử dụng bất kỳ biện pháp tránh thai nào nhưng người vợ vẫn chưa có thai. Trong trường hợp phụ nữ từ 35 tuổi trở lên thì thời gian này kéo dài 6 tháng đã được đánh giá là vô sinh.
Vô sinh được chia làm hai nhóm:
Theo một nghiên cứu của bệnh viện Phụ sản Trung ương và bệnh viện Đại học Y Hà Nội, hiện nay, tỷ lệ vô sinh ở các cặp vợ chồng trẻ Việt Nam lên đến 7,7%, trong đó vô sinh nguyên phát chiếm 3,9% và vô sinh thứ phát chiếm 3,8%. Trong những năm gần đây, tỷ lệ vô sinh thứ phát đã tăng lên một cách nhanh chóng, ở con số đáng báo động so với các nước trong khu vực. Đa số các cặp vợ chồng đã từng mang thai, có con thường sẽ khá chủ quan trong vấn đề này. Tuy nhiên, khi không thể sinh đứa thứ hai, họ bắt đầu lo lắng, tinh thần, tình cảm vợ chồng và sức khỏe bị ảnh hưởng nghiêm trọng cho đến khi đi khám họ mới biết mình bị vô sinh thứ phát. (1)
Vô sinh là một vấn đề có thể bắt nguồn từ vợ, chồng hoặc cả hai hoặc một số nguyên nhân khác. Một cuộc khảo sát đã chỉ ra có khoảng 40% nguyên nhân gây vô sinh là do nam giới, 40% do nữ giới, 10% do cả hai và 10% do nguyên nhân khác. Do đó, khi hai vợ chồng gặp khó khăn trong chuyện mang thai, cả vợ và chồng đều nên đến bệnh viện để được thăm khám và kiểm tra nguyên nhân cụ thể gây vô sinh thứ phát.
Hiện nay, tỷ lệ nam giới vô sinh thứ phát ngày càng tăng bởi nhiều nguyên nhân như:
Vô sinh thứ phát ở nữ giới có thể bắt nguồn bởi nhiều nguyên nhân, trong đó, phải kể đến các nguyên nhân sau:
>> Xem thêm: Bị tụ dịch vết mổ có làm IVF được không? Chuyên gia giải đáp
Các triệu chứng vô sinh thứ phát ở nam giới thường không có biểu hiện rõ ràng, khó nhận biết, hơn nữa, họ không nghĩ mình bị vô sinh do mình đã từng làm vợ mang thai. Điều này khiến việc thăm khám trở nên chậm trễ, gây ảnh hưởng đến hiệu quả điều trị. Do đó, khi xuất hiện các dấu hiệu sau, nam giới nên đến bệnh viện để được thăm khám sớm:
Các biểu hiện vô sinh thứ phát ở nữ giới bao gồm:
Tương tự như vô sinh nguyên phát, để chẩn đoán vô sinh thứ phát, bác sĩ sẽ thực hiện thăm khám lâm sàng và một số kỹ thuật cận lâm sàng cho cả vợ và chồng:
Đầu tiên, bác sĩ sẽ hỏi bệnh nhân về tiền sử bệnh và phẫu thuật, tiền sử sinh đẻ, các vấn đề liên quan đến tình dục (rối loạn tình dụng, rối loạn cương dương,..), thói quen sinh hoạt (môi trường thường xuyên tiếp xúc, thói quen dùng thuốc lá, rượu bia, chất kích thích,…). Đồng thời, bác sĩ sẽ thực hiện thăm khám lâm sàng để phát hiện các điểm bất thường (nếu có) ở tinh hoàn và dương vật.
Sau đó, bác sĩ sẽ yêu cầu bệnh nhân thực hiện xét nghiệm tinh dịch đồ nhằm đánh giá chất lượng tinh trùng. Xét nghiệm này được thực hiện dựa trên các tiêu chí đánh giá bao gồm: số lượng, hình dạng, mật độ, khả năng di chuyển của tinh trùng,…theo quy định của Tổ chức Y tế Thế Giới (WHO).
Để đánh giá khả năng sinh sản của người vợ, bác sĩ sẽ hỏi về tiền sử bệnh, tiền sử mang thai, các biến chứng đã xảy ra ở những lần mang thai trước đó và các vấn đề về kinh nguyệt. Thông qua thăm khám lâm sàng, bác sĩ sẽ phát hiện các điểm bất thường, bệnh lý có thể gây ảnh hưởng đến khả năng sinh sản như: u buồng trứng, viêm nhiễm, u xơ tử cung, polyp tử cung,…
Xét nghiệm máu thường sẽ được bác sĩ yêu cầu thực hiện để loại trừ các nguyên nhân gây vô sinh thứ phát do các bệnh lý thiếu máu, tan máu như Thalassemia, prolactin máu hay suy chức năng tuyến giáp.
Bên cạnh đó, bác sĩ sẽ thực hiện một số thủ thuật y khoa để đánh giá dự trữ buồng trứng, khảo sát buồng tử cung và ống dẫn trứng như: kiểm tra nồng độ AMH, siêu âm đếm nang n, siêu âm phụ khoa, dựng hình buồng tử cung, chụp tử cung – buồng trứng có cản quang.
Nếu phôi thai gặp khó khăn khi làm tổ, làm tổ thất bại nhiều lần, bác sĩ có thể chỉ định người vợ thực hiện thăm khám niêm mạc tử cung, bao gồm: nội soi buồng tử cung, nội soi ổ bụng, xét nghiệm phân tích yếu tố miễn dịch tại chỗ của niêm mạc tử cung và đánh giá cửa sổ làm tổ.
Một cặp vợ chồng sau một năm quan hệ tình dục thường xuyên và không sử dụng bất kỳ biện pháp tránh thai nào nhưng vẫn không có thai thì nên đến gặp bác sĩ chuyên khoa để kiểm tra nguyên nhân gây vô sinh ( phụ nữ trên 35 tuổi nên đi khám nếu vấn đề này đã kéo dài 6 tháng). Bên cạnh đó, nếu vợ, chồng mắc các bệnh nền có ảnh hưởng đến khả năng sinh sản nên thăm khám bác sĩ chuyên khoa càng sớm càng tốt.
Trên thực tế, hầu hết các trường hợp vô sinh thứ phát đều có thể chữa được. Tuy nhiên, thời gian và phương pháp điều trị cho mỗi trường hợp là khác nhau. Do đó, việc phát hiện và điều trị sớm có ý nghĩa vô cùng quan trọng trong việc điều trị vô sinh thứ phát. Đồng thời, trong quá trình điều trị, cả vợ và chồng cần đảm bảo thực hiện đúng theo các chỉ dẫn của bác sĩ một cách nghiêm túc và tích cực.
>> Xem thêm: Vô sinh có con được không? Làm thế nào để tăng khả năng có con?
Hiện nay, vô sinh thứ phát có thể được điều trị bằng nhiều phương pháp khác nhau tùy thuộc và kết quả thăm khám tổng quát và nguyên nhân gây bệnh.
Lưu ý, quá trình điều trị vô sinh thứ phát thường lâu dài, cả vợ và chồng cần giữ tâm lý thoải mái, kiên trì và tuân thủ theo các chỉ định của bác sĩ.
Trong những năm gần đây, “ vô sinh thứ phát” đã không còn là một cụm từ xạ lạ, nhất là đối với các cặp vợ chồng hiếm muộn. Vậy làm thế nào để phòng ngừa chứng vô sinh thứ phát? Dưới đây là một số cách phòng ngừa hiệu quả được các chuyên gia khuyến cáo:
Vô sinh thứ phát có thể xảy ra ở bất kỳ cặp vợ chồng nào và nó có thể bắt nguồn từ người vợ hoặc người chồng hoặc cả vợ và chồng. Trung tâm Hỗ trợ sinh sản, Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh quy tụ đội ngũ chuyên gia giỏi chuyên môn, giàu kinh nghiệm trong lĩnh vực điều trị vô sinh hiếm muộn, sở hữu hệ thống máy móc hiện đại, phòng Lab bậc nhất Đông Nam Á… không ngừng nỗ lực, đem những tiến bộ y học hiện đại vào quy trình thăm khám, chẩn đoán và điều trị, tự tin là địa điểm tin cậy cho tất cả các cặp đôi không may mắn bị chẩn đoán vô sinh có thể gửi gắm niềm tin và hy vọng trên hành trình tìm đón con yêu về nhà.
Để được tư vấn và đặt lịch hẹn với các chuyên gia Hỗ trợ sinh sản tại Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, quý khách hàng vui lòng liên hệ đến:
TRUNG TÂM HỖ TRỢ SINH SẢN IVFTA
Đối với vô sinh thứ phát, việc phát hiện sớm và có phương pháp hỗ trợ điều trị kịp thời, đúng cách có ý nghĩa vô cùng quan trọng. Vì vậy, khi có bất kỳ dấu hiệu vô sinh hoặc nghi ngờ vô sinh thứ phát, các cặp đôi nên liên hệ sớm với các bác sĩ chuyên khoa và bệnh viện uy tín để được kiểm tra và điều trị.
