Teo tinh hoàn được xem là nỗi ám ảnh của nhiều nam giới. Bệnh có thể khiến người nam bị suy giảm chức năng sinh lý, thậm chí đối mặt với nguy cơ vô sinh, hiếm muộn. Có nhiều nguyên nhân gây nên teo tinh hoàn vì vậy việc thăm khám và điều trị sớm sẽ giúp được “phái mạnh” tránh xa những biến chứng nặng nề của bệnh.
Teo tinh hoàn là tình trạng tinh hoàn của người nam bị teo nhỏ lại. Hai tinh hòa sẽ được bao bọc bởi phần bìu và có hình dạng giống quả trứng. Bìu có vai trò quan trọng trong việc điều hòa nhiệt độ xung quanh của hai tinh hoàn. Nếu như nhiệt độ quá lạnh, bìu sẽ tự động co lại và khi tiếp xúc với nhiệt độ cao bìu sẽ giãn ra. Teo tinh hoàn có thể xảy ra sau chấn thương, khi gặp một số bệnh lý như giãn tinh mạch thừng tinh hoặc biến chứng viêm tinh hoàn sau khi mắc bệnh quai bị… (1)
Theo bác sĩ Nguyễn Đình Triệu Vỹ cho biết có nhiều nguyên nhân gây ra teo tinh hoàn, việc teo tinh hoàn ảnh hưởng trực tiếp đến sinh lý, sức khỏe tình dục và sức khỏe sinh sản của người nam. Nam giới bị teo tinh hoàn do các nguyên nhân thường gặp và phổ biến bao gồm như:
Nếu như phụ nữ phải trải qua giai đoạn mãn kinh thì ở nam giới cũng có tình trạng suy giảm nội tiết tố sinh dục gây nên suy sinh dục hay còn gọi là mãn dục nam. Theo các thống kê cho thấy, nồng độ Testosterone của nam giới sẽ cao nhất vào năm 25 tuổi và sau tuổi 30 nồng độ nội tiết tố sẽ giảm dần từ 0.8 – 1.4% mỗi năm. Việc sụt giảm quá nhiều Testosterone có thể làm cho tinh hoàn bị teo.
Mất cân bằng Hormone ở nam giới có thể gây teo tinh hoàn. Một số nguyên nhân tiềm ẩn gây mất cân bằng nội tiết tố và là yếu tố gây giảm sản xuất Testosterone có thể kể đến như:
Viêm tinh hoàn là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây nên teo tinh hoàn. Theo bác sĩ Ngô Đình Triệu Vỹ cho biết có nhiều nguyên nhân gây teo tinh hoàn nhưng phần lớn do biến chứng viêm tinh hoàn hậu quai bị gây nên.
Virus gây nên bệnh quai bị có ái tính cao với nhu mô tinh hoàn, khi bị mắc bệnh Virus có thể gây phù nề nhu mô, làm sung huyết ống sinh tinh dẫn tới tình trạng hoại tử cùa Hyalin hóa ống sinh tinh gây xơ teo tinh hoàn. Tùy vào mức độ tổn thương của tinh hoàn sẽ làm ảnh hưởng đến số lượng và chất lượng tinh trùng. Trong trường hợp nặng có thể dẫn tới teo cả hai tinh hoàn và không có tinh trùng trong tinh dịch. (2)
Viêm tinh hoàn do quai bị có thể gây nên biến chứng nguy hiểm ảnh hưởng đến sức khỏe sinh sản của nam giới. Vì vậy cần nâng cao ý thức cộng đồng về các biện pháp phòng ngừa cũng như xử trí khi bị bệnh quai bị. Thông thường cứ 10% nam giới bị quai bị sẽ có biến chứng viêm tinh hoàn và 10% trường hợp viêm tinh hoàn sẽ dẫn đến teo tinh hoàn. Trong trường hợp 1 bên tinh hoàn bị teo, bên tinh hoàn còn lại vẫn có thể phát triển to lên để bù trừ cho bên đã bị teo.
Bên cạnh viêm tinh hoàn do quai bị thì việc nhiễm tạp trùng, vi trùng lao, nhiễm trùng đường tiết niệu hay nhiễm Chalamydia, HIV/AIDS… cũng là nguyên nhân có thể gây nên viêm tinh hòa và dẫn đến teo tinh hoàn.
Biểu hiện của xoắn tinh hoàn là những những cơn đau dữ dội và đột ngột ở phần tinh hoàn, điều này xảy ra khi tinh hoàn tự xoắn quanh trục dẫn đến tắc nghẽn đột ngột ở thừng tinh khiến lưu lượng máu đến tinh hoàn bị tắc hoặc bị giảm. Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, xoắn tinh hoàn có thể gây tổn thương vĩnh viễn ở tinh hoàn, gây teo thậm chí hoại tử và phải cắt bỏ.
Việc sử dụng quá nhiều bia rượu liên tục trong một khoảng thời gian có thể gây teo tinh hoàn gián tiếp. Khi rượu được đưa vào cơ thể sẽ được hấp thụ và trải qua quá trình chuyển hóa, quá trình này sản sinh ra những sản phẩm phụ gây tổn thương đến mô ở tinh hoàn, màng tinh hoàn cũng như các tế bào mầm ở tinh hoàn… Bên cạnh đó sự Oxy hóa của các Enzym cũng làm ngăn chặn quá trình trao đổi chất, làm cho những tế bào đã tổn thương không có khả năng hồi phục. (3)
Bên cạnh đó sự Oxy hóa của Enzym còn ngăn chặn quá trình trao đổi chất và làm cho những tế bào bị tổn thương không có khả năng phục hồi. Những chất Oxy hóa trong quá trình chuyển hóa rượu cung gây ức chế sản sinh ra Testosterone vì vậy theo một số nghiên cứu, nam giới nghiện rượu bia thường có mức Testoterone thấp hơn, chất tự nhiên Opioid sản sinh ra nhiều hơn và tác động là giảm Hormone ở vùng dưới đồi và tuyến yên, điều này ảnh hưởng đến việc sản xuất ra Hormone nam.
Giãn tĩnh mạch thừng tinh là tình trạng đám rối tĩnh mạch thừng tinh bị giãn và xoắn. Trường hợp này nếu không được điều trị kịp thời sẽ gây đau, teo tinh hoàn và làm giảm khả năng sinh sản của người nam.
Tinh hoàn ẩn hay còn gọi là tinh hoàn không xuống bìu là một dị tật phổ biến ở trẻ. Theo một số nghiên cứu, tỷ lệ trẻ đủ tháng bị tinh hoàn ẩn chiếm từ 3-5%, ở trẻ non tháng từ 17 – 36%. Sau sinh 3 tháng vì có một đợt tăng cao của các Hormone sinh dục nam nên có tới 70 – 75% trường hợp tinh hoàn tự xuống bìu, vì vậy sau 6 tháng tỷ lệ trẻ bị tinh hoàn ẩn còn khoảng 0,8 – 1,8%.
Trường hợp tinh hoàn ẩn nếu không được phát hiện và can thiệp kịp thời sẽ làm giảm số lượng tế bào sinh tinh, là chậm trưởng thành hoặc gây ra những khiếm khuyết ở tế bào sinh tinh, khiến số lượng tế bào Leydig bị giảm, các ống sinh tinh hạn chế, tế bào Sertoli chưa trưởng thành, vi thể vôi hóa được biểu hiện rõ nhất sau 2 tuổi và hậu quả nặng nề nhất là vô sinh.
Dựa trên một nghiên cứu của tác giả Nguyễn Hữu Thanh (2013) trên 144 bệnh nhân trên 18 tuổi cho thấy: 100% bệnh nhân bị ẩn cả hai tinh hoàn hông có tinh trùng, 49,1% bệnh nhân bị ẩn tinh một bên có mật độ tinh trùng bình thường. Tinh hoàn ẩn nếu điều trị sau dậy thì đều bị thoái hóa và xơ teo, giảm khả năng sản xuất tinh trùng mà không phụ thuộc vào vị trí của tinh hoàn cao hay thấp.
Ung thư tinh hoàn là bệnh khá hiếm gặp đối với nam giới tuy nhiên đây lại là bệnh lý ác tính ảnh hưởng đến nam giới từ độ tuổi 15-35 tuổi. Ung thư tinh hoàn xảy ra khi một số tế bào ở vùng tinh hoàn tăng trưởng một cách bất thường và vượt tầm kiểm soát và các tế bào ung thư sẽ phân chia tạo thành những khối u ở vùng tinh hoàn.
Trong một số trường hợp bệnh nhân bị ung thư tinh hoàn sẽ bị teo tinh hoàn. Đây là bệnh lý có tiên lượng điều trị khá tốt nếu được phát hiện sớm, tỷ lệ bệnh nhân sống trên 5 năm lớn hơn 95%. (4)
Những dấu hiệu teo tinh hoàn thường khá dễ nhận biết. Theo bác sĩ Triệu Vỹ nam giới bị teo tinh hoàn thường gặp tình trạng tinh hoàn bị co rút một bên hoặc cả hai bên. Tùy thuộc và độ tuổi của người nam mà tình trạng này sẽ đi kèm những triệu chứng khác nhau như:
Tình trạng tinh hoàn bị teo nhỏ là nỗi ám ảnh của nhiều nam giới, đây là bệnh lý nguy hiểm ảnh hưởng trực tiếp đến sinh lý và sức khỏe sinh sản của người nam. Nam giới bị teo tinh hoàn thường giảm ham muốn tình dục, rối loạn cương dương và liệt dương. Teo tinh hoàn ảnh hưởng trực tiếp đến việc sản xuất Testosterone và khả năng sinh tinh vì vậy làm tăng nguy cơ hiếm muộn.
Việc teo tinh hoàn có thể dẫn tới rối loạn Hormone giới tính. Khi tinh hoàn bị teo sẽ khiến cho việc sản xuất Hormone Testosterone bị ảnh hưởng, về lâu dài có thể dẫn tới suy sinh dục nam, kéo theo đó là giảm ham muốn về tình dục, không hứng thú về chuyện chăn gối và ảnh hưởng đến đời sống hôn nhân.
Bên cạnh khi teo tinh hoàn sẽ khiến quá trình sinh tinh bị ảnh hưởng. Số lượng và chất lượng tinh trùng không được đảm bảo gây khó khăn khi thụ thai tự nhiên. Trong một số trường hợp teo tinh hoàn khiến nam giới đối mặt với nguy cơ vô sinh nam vì không tìm thấy tinh trùng trong tinh dịch.
Để chẩn đoán teo tinh hoàn bác sĩ sẽ dựa trên các yếu tố như thể tích tinh hoàn, kích thước tinh hoàn. Đây là hai thông số quan trọng để đánh giá bệnh nhân vô sinh không có tinh trùng và khả năng tìm thấy tinh trùng trong tinh hoàn. Trước tiên bác sĩ sẽ tiến hành thăm khám bệnh sử, thói quen sinh hoạt tình dục cũng như lối sống của người nam. Những thông tin này sẽ cung cấp cho bác sĩ tổng quản về sức khỏe hay tiền sử mắc bệnh trước đó của bệnh nhân.
Sau đó bác sĩ nam học hoặc hiếm muộn nam sẽ kiểm tra về kích thước tinh hoàn, cấu trúc và độ cứng của tinh hoàn. Bác sĩ cũng sẽ chỉ định người nam làm một số xét nghiệm về công thức máu, siêu âm tinh hoàn, xét nghiệm nội tiết để có kết quả về tình trạng và phương hướng điều trị cho người bệnh.
Teo tinh hoàn có chữa được không là điều mà nhiều nam giới trăn trở. Theo bác sĩ Triệu Vỹ việc điều trị teo tinh hoàn sẽ tùy thuộc và nguyên nhân dẫn đến tình trạng này. Nếu nguyên nhân teo tinh hoàn do nhiễm trùng đường tình dục hay mắc các bệnh nhiễm trùng khác bác sĩ có thể cho bệnh nhân sử dụng háng sinh để điều trị nhiễm trùng.
Với những bệnh nhân teo tinh hoàn có dấu hiệu tổn thương nội tiết tố và có giảm ham muốn tình dục sau khi thăm khám bác sĩ sẽ có phác đồ để điều chỉnh lại nồng độ nội tiết, điều chỉnh trục hạ đồi – tuyến yên – sinh dục kết hợp chế độ luyện tập chứ không đơn thuần bổ sung Testosterone.
Với bệnh nhân bị tinh hoàn ẩn, tinh hoàn không nằm ở vùng bìu mà ở ổ bụng thì có thể chỉ định làm phẫu thuật để hạ tinh hoàn. Với bệnh nhân bị giãn tĩnh mạch thừng tinh tùy vào mức độ có thể kết hợp làm phẫu thuật để tìm tinh trùng và kết hợp cột giãn tĩnh mạch thừng tinh.
Hiện nay với sự phát triển của vi phẫu thuật Micro – TESE giúp tìm tinh trùng đã mở ra cơ hội làm cha chính chủ cho nhiều nam giới bị vô tinh, vô sinh do teo tinh hoàn. Tại IVFTA – HCMC tiếp nhận rất nhiều trường hợp nam giới bị teo tinh hoàn vẫn có thể làm cha bằng chính tinh trùng của mình.
Theo bác sĩ Triệu Vỹ cho biết “gần đây tôi có tiếp nhận một trường hợp nam giới bị teo tinh hoàn do biến chứng sau quai bị, tinh hoàn teo nhỏ chỉ bằng ¼ kích thước so với bình thường. Sau thăm khám và hội chẩn, Ekip tại IVFTA – HCMC đã thực hiện vi phẫu Micro – TESE và thành công tìm được 5 tinh trùng còn sót lại trong ống sinh nhỏ như sợi tóc. Hạnh phúc mỉm cười khi vợ chồng bệnh nhân đã có tin vui nhờ số phôi tạo được từ những tinh binh quý giá này của anh chồng.”
Phòng ngừa teo tinh hoàn là điều mà nam giới quan tâm. Việc phòng bệnh cần dựa trên những nguyên nhân có thể gây ra tình trạng teo tinh hoàn. Nguyên nhân teo tinh hoàn có thể đến từ bệnh lý, lối sống, bẩm sinh… Vì vậy nam giới cần nâng cao ý thức phòng bệnh, chăm sóc sức khỏe sinh sản.
Phần lớn nam giới hiện nay vẫn khá thờ ơ trong việc khám nam khoa định kỳ, một phần vì tâm lý e ngại cũng như có thói quen tự điều trị… điều này gây nên những hậu quả nặng nề cho sức khỏe về sau.
Việc phòng ngừa teo tinh hoàn có thể thực hiện bằng những phương pháp như:
Theo bác sĩ Ngô Đình Triệu Vỹ “teo tinh hoàn cần được phát hiện và điều trị sớm khi tinh hoàn chưa có dấu hiệu co rút. Hiện nay vẫn chưa có phương pháp tự nhiên nào được công bố có thể khắc phục tình trạng teo tinh hoàn vì vậy nếu có dấu hiệu nam giới cần đi thăm khám ngay.”
Tại IVFTA – HCM với đơn vị hiếm muộn nam với người dẫn đầu là ThS.BS Lê Đăng Khoa, với nhiều năm kinh nghiệm trong điều trị bệnh lý nam khoa, giúp nam giới teo tinh hoàn, vô tinh vẫn trọn vẹn giấc mơ làm cha. IVFTA – HCM với xu hướng điều trị toàn diện và hiệu quả, cố gắng chắt chiu cơ hội dù là nhỏ nhất để các gia đình sớm đón con yêu về nhà, bên cạnh đó bác sĩ còn quan tâm đến việc nâng cao sức khỏe của người nam sau điều trị hỗ trợ sinh sản, giúp nam giới giữ vững bản lĩnh phái mạnh, vun đầy lửa ấm hôn nhân.
TRUNG TÂM HỖ TRỢ SINH SẢN IVFTA
Hy vọng bài viết đã cung cấp đầy đủ thông tin về tình trạng teo tinh hoàn. Nếu bạn cảm thấy tinh hoàn đang có những dấu hiệu bất thường hãy đi thăm khám sớm. Hiện nay với sự phát triển của y học hiện đại có nhiều phương pháp giúp điều trị và bảo tồn sức khỏe sinh sản cho nam giới.
