Một trong những dấu hiệu ban đầu nghi ngờ mắc u tinh hoàn là sự xuất hiện các khối u bất thường ở một hoặc cả hai bên tinh hoàn. Việc nhận diện kịp thời các dấu hiệu giúp người bệnh tối ưu cơ hội điều trị thành công, hạn chế các biến chứng nguy hiểm và bảo vệ khả năng sinh sản.
U tinh hoàn là sự xuất hiện của khối u hoặc nốt sưng ở một hoặc cả hai bên tinh hoàn. Nam giới ở mọi lứa tuổi, từ trẻ sơ sinh đến đàn ông trưởng thành đều có nguy cơ bị u tinh hoàn. Tuy nhiên theo một số thống kê cho thấy tỷ lệ mắc u tinh hoàn thường gặp nhất ở nam giới từ 25-45 tuổi.
Bác sĩ Trương Nguyễn Minh Tuấn – Trung tâm Hỗ trợ sinh sản IVF Tâm Anh – Quận 8 cho biết, tinh hoàn là cơ quan quan trọng trong hệ thống sinh sản của nam giới, nằm trong túi bìu bên dưới dương vật, đảm nhận hai nhiệm vụ chính là sản xuất tinh trùng và nội tiết tố nam Testosterone.
Bất kỳ tổn thương nào xảy ra ở tinh hoàn đều ảnh hưởng đến sinh lý và sức khỏe sinh sản của nam giới. Chính vì thế, ngay khi nhận thấy dấu hiệu tinh hoàn có khối u, hãy nhanh chóng đến thăm khám trực tiếp với bác sĩ chuyên khoa nam học để được chẩn đoán chính xác tình trạng bệnh, từ đó xây dựng phác đồ điều trị phù hợp nhất.
Theo Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ (AJCC), u tinh hoàn được phân thành các loại sau đây:
Đây là dạng khối u chiếm khoảng 95% các trường hợp u tinh hoàn và được chia thành hai loại chính, bao gồm:
Đây là loại u tinh hoàn phổ biến nhất, chiếm khoảng 50% các trường hợp u tế bào mầm. Loại u này chủ yếu xuất hiện ở nam giới trong độ tuổi từ 30-40 tuổi. Với đặc điểm khá nhạy với xạ trị và hoá trị, nên tiên lượng điều trị loại u này tương đối tốt nếu được phát hiện sớm. (1)
Loại u này thường có tiên lượng xấu hơn và phát triển nhanh hơn seminoma, bao gồm các loại sau đây:
Khoảng 5% các trường hợp u tinh hoàn là u không phải tế bào mầm, bao gồm:
U di căn tinh hoàn là trường hợp rất hiếm, xảy ra khi tế bào ung thư từ các cơ quan khác di căn đến tinh hoàn.
Một số nguyên nhân phổ biến gây ra khối u ở tinh hoàn có thể kể đến như:
Tinh hoàn ẩn là tình trạng một hoặc cả hai tinh hoàn không di chuyển xuống bìu trong giai đoạn bào thai hoặc sau sinh, mà nằm ở những vị trí khác như trong ổ bụng, bẹn,… Dị tật bẩm sinh này không chỉ gây ảnh hưởng đến khả năng sinh sản của người nam giới mà còn làm tăng nguy cơ phát triển u tinh hoàn ác tính. Do nhiệt độ trong cơ thể cao hơn so với nhiệt độ tại bìu, nên nếu tinh hoàn bị ẩn ở các vị trí này có thể làm tăng thay đổi cấu trúc tế bào tinh hoàn và tăng khả năng biến đổi thành u tinh hoàn ác tính.
Tràn dịch màng tinh hoàn là tình trạng tích tụ chất lỏng ở màng tinh hoàn. Tình trạng này gây ra triệu chứng đặc trưng là sưng không đau ở một hoặc cả hai bên tinh hoàn. Tràn dịch màng tinh hoàn thường gặp ở trẻ sơ sinh đến nam giới trưởng thành. Khi cơn đau diễn tiến nặng hơn, tinh hoàn sưng to bất thường, người bệnh cần nhanh chóng đến bệnh viện để được bác sĩ chuyên khoa thăm khám và có những biện pháp điều trị phù hợp.
Đây được xem là một trong những tình trạng cấp cứu nam khoa khẩn cấp do tinh hoàn tự xoay quanh trục làm xoắn thừng tinh và cắt đứt nguồn cung cấp máu cho tinh hoàn. Bên cạnh cảm giác đau đớn dữ dội, nguy cơ xuất hiện khối u và hoại tử tinh hoàn cũng sẽ tăng lên nếu người bệnh không được cấp cứu xoắn tinh hoàn kịp thời trong vòng 6 giờ đầu tiên.
U nang mào tinh hoàn là sự xuất hiện các khối u dạng nước tại mào tinh hoàn. Khi tự sờ vào vùng bìu, người bệnh có thể dễ dàng cảm nhận thấy các khối u tròn bên trong tại vị trí mào tinh. Các khối u nang này có xu hướng to dần theo thời gian nếu không điều trị kịp thời.
>> Xem thêm: Bị nang mào tinh hoàn kiêng ăn gì?
Viêm mào tinh hoàn cũng là một trong những nguyên nhân góp phần hình thành khối u tinh hoàn. Tình trạng này có thể gây đau bất thường hoặc đau âm ỉ ở một hoặc cả hai tinh hoàn. Ngoài ra, còn một số triệu chứng nghi ngờ viêm mào tinh chẳng hạn như khó đi tiểu, tiết dịch có màu sắc bất thường từ dương vật…
Nam giới dễ bị viêm mào tinh khi chưa cắt bao quy đầu, mắc các bệnh lây truyền qua đường tình dục, nhiễm trùng đường tiết niệu… Nếu không được phát hiện sớm và điều trị kịp thời, viêm mào tinh sẽ gây nhiễm trùng hoặc áp xe tinh hoàn, tăng nguy cơ vô sinh ở nam giới.
Trong một số trường hợp, khối u ở tinh hoàn có thể phát triển thành u ác tính (hay còn gọi là ung thư) ở một hoặc cả hai bên tinh hoàn. Khi gặp những biểu hiện như sưng đau ở vùng bìu, tinh hoàn căng cứng bất thường, cảm giác đau nặng nề ở phần bụng, lưng… nam giới hãy nhanh chóng đi khám bác sĩ chuyên khoa về nam học để được chẩn đoán chính xác tình trạng bệnh, từ đó kịp thời đưa ra hướng xử trí phù hợp.
>> Xem thêm: Khối u ở bộ phận sinh dục nam
Ở giai đoạn đầu, khối u tinh hoàn thường xuất hiện âm thầm và không gây ra cảm giác đau nên thường khó nhận biết. Những triệu chứng này có thể thay đổi tùy theo loại u và mức độ phát triển của khối u. Tuy nhiên, một số triệu chứng của u tinh hoàn chung thường gặp bao gồm:
Thông qua thăm khám lâm sàng và sử dụng các phương pháp chẩn đoán hình ảnh chuyên sâu tại vùng bìu có thể phát hiện được vị trí, kích thước và tình trạng của khối u tinh hoàn.
U tinh hoàn có thể tiềm ẩn nhiều nguy cơ nghiêm trọng đến sức khỏe tổng thể cũng như khả năng sinh sản của nam giới nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, nếu được phát hiện sớm, tiên lượng điều trị sẽ rất khả quan.
Bác sĩ Trương Nguyễn Minh Tuấn cho biết, phần lớn các trường hợp u tinh hoàn chủ yếu là u tế bào mầm, trong đó seminoma có tiên lượng tốt nếu được phát hiện và điều trị sớm. Tuy nhiên, các loại u tinh hoàn không phải seminoma có xu hướng ác tính, phát triển nhanh và dễ di căn, gây ra những hậu quả nghiêm trọng nếu không được điều trị sớm và đúng cách. Khi u tinh hoàn di căn sang các cơ quan khác như phổi hoặc gan, tiên lượng điều trị sẽ khó khăn hơn.
Nhiều số liệu thống kê cũng đã cho thấy hầu như đàn ông sau điều trị cắt bỏ khối u tế bào mầm ung thư tinh hoàn đều hồi phục rất tốt và hiếm khi tái phát bệnh sau hơn 5 năm chẩn đoán. Trong một số trường hợp, nhằm hạn chế các rủi ro trong quá trình điều trị ung thư tinh hoàn, các bác sĩ thường khuyến cáo nam giới nên trữ lạnh tinh trùng để bảo tồn khả năng sinh sản trước khi tiến hành hoá trị, xạ trị u tinh hoàn.
Để nhận biết sớm u tinh hoàn là lành tính hay ác tính, người bệnh cần được thăm khám trực tiếp với bác sĩ chuyên khoa Nam học để được chẩn đoán chính xác nhất về tình trạng u tinh hoàn. Quy trình chẩn đoán bao gồm các bước như sau:
Bước đầu tiên trong chẩn đoán u tinh hoàn bác sĩ sẽ bắt đầu hỏi về các triệu chứng, tiền sử bệnh lý của người bệnh. Sau khi có các thông tin bệnh lý, bác sĩ sẽ thực hiện khám lâm sàng tại vùng bìu để tìm kiếm các khối u, cục bướu hoặc sự thay đổi bất thường trong hình dáng và kích thước tinh hoàn. Khi phát hiện có khối u hoặc triệu chứng nghi ngờ, bác sĩ sẽ chỉ định các phương pháp chẩn đoán chuyên sâu hơn để kiểm tra chi tiết.
Đây là phương pháp chẩn đoán qua hình ảnh siêu âm giúp bác sĩ xem xét bên trong bìu, vùng bụng dưới và kiểm tra các khối u đáng ngờ xuất hiện ở tinh hoàn. Qua đó đánh giá kích thước, vị trí và tính chất của khối u.
>> Giải đáp: Siêu âm có phát hiện ung thư tinh hoàn không?
Xét nghiệm máu là một phần quan trọng trong quá trình chẩn đoán u tinh hoàn, dùng để xác định sự hiện diện của các chất chỉ điểm ung thư, bao gồm AFP, β-hCG, LDH… Mức độ tăng của các chất này trong máu có thể chỉ ra sự hiện diện của ung thư tinh hoàn cũng như cung cấp thông tin về mức độ tiến triển của bệnh.
Dùng để kiểm tra người bệnh có mắc các bệnh lây truyền qua đường tình dục hay không thông qua mẫu máu.
Khi các kết quả xét nghiệm cho thấy có sự xuất hiện của u tinh hoàn nghi ngờ ác tính, bác sĩ sẽ chỉ định người bệnh chụp CT phần ngực, bụng dưới và bẹn để kiểm tra xem liệu khối u đã di căn sang các mô hoặc cơ quan khác hay chưa.
Trong trường hợp nghi ngờ có u tinh hoàn, MRI có thể cung cấp hình ảnh chi tiết hơn so với chụp CT, giúp bác sĩ nhận biết chính xác vị trí và tính chất của khối u.
Tùy thuộc vào loại u tinh hoàn, mức độ phát triển của bệnh và tình trạng sức khỏe của bệnh nhân mà bác sĩ có thể chỉ định một số phương pháp điều trị u tinh hoàn khác nhau, chẳng hạn như:
Đối với trường hợp có khối u lành tính, không có dấu hiệu gây nhiễm trùng hay ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống tình dục và sức khỏe sinh sản thì không cần tác động. Tuy nhiên, khi có dấu hiệu của nhiễm trùng như đau, sưng tấy… làm ảnh hưởng đến sinh hoạt hàng ngày của người bệnh thì bác sĩ có thể kê đơn thuốc kháng sinh, giảm đau để kiểm soát triệu chứng hiệu quả hơn.
Người bệnh sẽ được chỉ định phẫu thuật tinh hoàn khi có các triệu chứng như:
Khi u tinh hoàn đã phát triển thành khối u ác tính (ung thư tinh hoàn), phẫu thuật có thể được thực hiện để loại bỏ các mô khối u ở tinh hoàn nhằm hạn chế di căn. Có khoảng 95% trường hợp hồi phục hoàn toàn sau phẫu thuật tinh hoàn, nếu được điều trị sớm, tỷ lệ khỏi bệnh có thể lên tới 98%.
Hóa trị là phương pháp dùng các loại thuốc đặc trị để ngăn chặn các tế bào ác tính phát triển. Sau khi phẫu thuật, bác sĩ cân nhắc kỹ lưỡng dựa trên tình trạng bệnh của bệnh nhân và đưa ra chỉ định hóa trị phù hợp để giảm nguy cơ ung thư tái phát.
Đôi khi, phương pháp hóa trị có thể gây ra một số tác dụng phụ như rụng tóc, đau, loét miệng, mệt mỏi, tê ngứa ran ở bàn tay hoặc bàn chân… Tuy nhiên, những tác dụng phụ này chỉ là tạm thời và sẽ khỏi dần sau khi điều trị xong. Điều quan trọng là người bệnh cần tuyệt đối tuân thủ liều lượng hóa trị theo chỉ định của bác sĩ để tránh biến chứng không mong muốn trong suốt quá trình điều trị.
Đây là phương pháp được chỉ định khi các khối u tinh hoàn bắt đầu xâm lấn sang các bộ phận khác. Xạ trị là phương pháp sử dụng các chùm bức xạ năng lượng cao để tiêu diệt triệt để các tế bào ung thư. Trong trường hợp ung thư tinh hoàn đã lan đến hạch bạch huyết, gan, phổi, người bệnh sẽ bắt đầu xạ trị sau một đợt hóa trị.
Một số tác dụng phụ có thể kèm theo sau xạ trị bao gồm đỏ và đau sưng ở da, tiêu chảy, mệt mỏi, nhức đầu… Những tác dụng phụ này thường chỉ là tạm thời và sẽ cải thiện sau khi kết thúc điều trị.
Hiện nay, vẫn chưa có biện pháp phòng ngừa cụ thể nào có thể hoàn toàn ngăn chặn sự phát triển của u tinh hoàn. Tuy nhiên, nam giới có thể giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh thông qua một số lưu ý như sau:
U tinh hoàn có thể ảnh hưởng đến khả năng sinh sản của nam giới nhưng không phải lúc nào cũng dẫn đến vô sinh nam. Tình trạng này phụ thuộc vào loại u và phương pháp điều trị.
Trong trường hợp nam giới có u tinh hoàn lành tính vẫn có thể duy trì khả năng sinh sản nếu phát hiện sớm và điều trị kịp thời. Tuy nhiên trong trường hợp là u ác tính cần điều trị bằng hoá trị, xạ trị sẽ làm ảnh hưởng đến quá trình sinh tinh và suy giảm khả năng sinh sản tạm thời hoặc vĩnh viễn. Chính vì thế, các bác sĩ luôn khuyến cáo nam giới nên trữ đông tinh trùng trước khi bắt đầu hoá trị hoặc xạ trị để bảo tồn khả năng sinh sản trong tương lai.
Nam giới trong độ tuổi từ 15-45 được khuyến cáo nên khám tinh hoàn định kỳ 6 tháng/lần. Việc kiểm tra tinh hoàn định kỳ là rất quan trọng để phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường, bao gồm cả u tinh hoàn, từ đó xây dựng kế hoạch điều trị kịp thời và hiệu quả nhất, hạn chế tối đa các biến chứng nguy hiểm có thể xảy ra.
>> Xem thêm: U tinh hoàn có nguy hiểm không?
Đơn vị Nam khoa – Hiếm muộn thuộc Trung tâm Hỗ trợ sinh sản IVF Tâm Anh là địa chỉ hàng đầu cung cấp dịch vụ thăm khám và điều trị u tinh hoàn an toàn và hiệu quả. Quy tụ đội ngũ chuyên gia, bác sĩ hàng đầu trong lĩnh vực Nam khoa, cùng sự hỗ trợ của hệ thống trang thiết bị hiện đại giúp người bệnh trải nghiệm điều trị tối ưu, hiệu quả và an toàn nhất.
Bên cạnh đó, hệ thống phòng bệnh và quy trình thăm khám tinh gọn, nhanh chóng tại IVF Tâm Anh không chỉ xóa bỏ lo lắng cho các quý ông khi thăm khám ở vùng nhạy cảm mà còn bảo mật tuyệt đối thông tin của người bệnh, tạo sự yên tâm và thoải mái trong suốt quá trình điều trị.
Để đặt lịch thăm khám và kiểm tra các dấu hiệu nghi ngờ u tinh hoàn tại Trung tâm Hỗ trợ sinh sản, BVĐK Tâm Anh, quý khách hàng có thể liên hệ đến thông tin sau:
HỆ THỐNG BỆNH VIỆN ĐA KHOA TÂM ANH
U tinh hoàn dù là lành tính hay ác tính đều gây ra những ảnh hưởng đáng kể đến sức khỏe sinh sản và sinh lý nam giới. Việc phát hiện sớm và điều trị đúng cách có thể giúp bệnh nhân có tiên lượng tốt hơn và duy trì sức khỏe sinh sản lâu dài. Nếu nhận thấy bất kỳ dấu hiệu bất thường nào ở tinh hoàn, hãy nhanh chóng đến thăm khám với bác sĩ chuyên khoa để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.
