U nang mào tinh hoàn phần lớn là những khối u lành tính, tuy nhiên trong một số trường hợp, nếu không được chẩn đoán và điều trị đúng cách có thể ảnh hưởng đến khả năng sinh sản hoặc gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm đối với sức khỏe tổng thể của người bệnh.
U nang mào tinh hoàn là một túi chứa đầy chất lỏng hình thành trong mào tinh, một cấu trúc hình ống cuộn phía sau mỗi bên tinh hoàn đảm nhận nhiệm vụ lưu trữ và cung cấp chất dinh dưỡng cho tinh trùng trước khi vận chuyển đến ống dẫn tinh, sẵn sàng cho quá trình xuất tinh.
Khoảng 30% nam giới tình cờ phát hiện có nang mào tinh qua siêu âm bìu. Phần lớn mào tinh hoàn có nang đều là khối u lành tính, thường xuất hiện ở một bên tinh hoàn và không gây đau. Người bệnh có thể sờ thấy và cảm nhận được các khối u xuất hiện bên trong vùng bìu. Nếu khối u nang gây cảm giác khó chịu và ảnh hưởng đến sinh hoạt hàng ngày, người bệnh cần nhanh chóng đến thăm khám với bác sĩ chuyên khoa để được điều trị đúng cách. (1)
Nhiều nghiên cứu hồi cứu được thực hiện và kết luận u nang mào tinh hoàn thường có kích thước dao động từ vài milimet đến vài centimet, tương đương kích thước của hạt đậu. Tuy nhiên, nếu không được điều trị kịp thời và đúng cách, các khối nang này có xu hướng to dần theo thời gian, gây chèn ép các mô xung quanh và ảnh hưởng đến chức năng sinh sản lâu dài. (2)
Nguyên nhân của nang mào tinh thường không rõ, có thể do chấn thương, nhiễm trùng hay viêm tại mào tinh, tại bìu.
U nang mào tinh hoàn có thể liên quan đến các bất thường trong quá trình hình thành và phát triển của ống dẫn mào tinh hoàn, cụ thể ống tuyến mào tinh bị cuộn hoặc lộn ngược một cách bất thường có thể dẫn đến sự hình thành các túi dịch, tạo thành u nang. Ngoài ra, rối loạn nội tiết tố trong giai đoạn bào thai cũng được cho là yếu tố góp phần vào sự phát triển của u nang mào tinh.
Viêm mào tinh thường do vi khuẩn hoặc các bệnh lây truyền qua đường tình dục. Khi tình trạng viêm không được kiểm soát kịp thời và đúng cách sẽ tạo điều kiện cho vi khuẩn tăng sinh, dẫn đến hình thành các nang ở mào tinh hoàn.
Hầu hết các trường hợp u nang mào tinh hoàn thường không có triệu chứng đặc trưng, không gây đau hay ảnh hưởng đến sinh hoạt hàng ngày nên nhiều người không hề chú ý. (3)
Bệnh chỉ được phát hiện tình cờ khi người bệnh đi khám sức khỏe định kỳ hoặc siêu âm vùng bìu. Khi khối nang phát triển lớn dần sẽ gây ra một số dấu hiệu như:
Bác sĩ Nguyễn Công Danh – Trung tâm Hỗ trợ sinh sản, IVF Tâm Anh cho biết mào tinh hoàn có nang thường xuất hiện ở nam giới trong độ tuổi trung niên và hầu hết các trường hợp chỉ ảnh hưởng đến một bên tinh hoàn. Tình trạng u nang tinh hoàn xảy ra ở cả hai bên cùng lúc là rất hiếm.
Bác sĩ Danh cho biết thêm, phần lớn các u nang mào tinh hoàn là các khối u lành tính, không gây nguy hiểm trực tiếp đến tính mạng người bệnh. Mặc dù không gây đau ngay cả khi chạm vào hoặc sờ nắn, tuy nhiên trong một số trường hợp, nếu có dấu hiệu căng tức, sưng đau ở vùng bìu, khối u phát triển lớn…. người bệnh nên chủ động thăm khám sớm với các bác sĩ chuyên khoa nam học để được kiểm tra, chẩn đoán và điều trị đúng cách.
>> Giải đáp: Nang mào tinh hoàn để lâu có tự khỏi hay nguy hiểm không?
Để xác định chính xác có phải u nang mào tinh hoàn hay không, bác sĩ sẽ dựa vào thăm khám lâm sàng kết hợp cùng các phương pháp chẩn đoán cận lâm sàng, bao gồm:
Đầu tiên, bác sĩ sẽ hỏi về các triệu chứng, thời gian phát hiện bệnh và khai thác tiền sử bệnh lý của người bệnh. Sau đó việc kiểm tra trực tiếp tại vùng bìu sẽ giúp bác sĩ kiểm tra vị trí, kích thước của khối u ở bộ phận sinh dục, từ đó định hướng cho các bước chẩn đoán tiếp theo.
Siêu âm là công cụ quan trọng giúp bác sĩ xác định chính xác kích thước, vị trí và đặc điểm của khối u nang mào tinh hoàn, đồng thời loại trừ được những trường hợp khác không phải u nang, chẳng hạn như giãn tĩnh mạch thừng tinh, tràn dịch màng tinh hoàn,…
Siêu âm là công cụ hữu ích giúp bác sĩ xác định chính xác vị trí, kích thước của u nang mào tinh hoàn
U nang mào tinh hoàn thường là khối u lành tính, nếu không gây đau hoặc ảnh hưởng đến sinh hoạt hàng ngày sẽ không cần điều trị, người bệnh chỉ cần theo dõi các triệu chứng và thăm khám định kỳ để theo dõi sự phát triển của khối nang.
Trong trường hợp khối u nang to và có dấu hiệu chèn ép gây đau, ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe người bệnh, bác sĩ có thể chỉ định một số phương pháp điều trị như sau:
Một số loại thuốc giảm đau không kê đơn như ibuprofen hoặc acetaminophen có thể giúp kiểm soát tình trạng khó chịu hoặc đau nhẹ liên quan đến u nang mào tinh hoàn. Trong quá trình sử dụng thuốc, người bệnh cần tuyệt đối tuân thủ phác đồ của bác sĩ, tránh tự ý thêm thuốc hoặc bỏ thuốc để tránh ảnh hưởng đến kết quả điều trị.
Trong một số trường hợp, dịch bên trong nang có thể được dẫn lưu bằng kim (hút dịch). Tuy nhiên, đây không phải là giải pháp lâu dài vì nang có thể đọng dịch trở lại sau khi hút. Chính vì thế, sau khi hút dịch các bác sĩ sẽ sử dụng một loại hóa chất đặc biệt để tiêm vào nang để tạo sẹo ở lớp niêm mạc và ngăn không cho u nang tái phát. Phương pháp này thường được sử dụng cho các nang tái phát hoặc gây khó chịu nhưng không được chỉ định phổ biến do có thể để lại nhiều biến chứng.
Trường hợp u nang quá lớn, gây khó chịu ảnh hưởng đến sinh hoạt, người bệnh không đáp ứng với thuốc điều trị, bác sĩ sẽ chỉ định phẫu thuật cắt bỏ u nang ra khỏi mào tinh hoàn. Người bệnh sẽ được vô cảm phù hợp trong suốt quá trình thực hiện phẫu thuật, bác sĩ sẽ rạch một đường nhỏ ở bìu, bóc tách và loại bỏ u nang mà không làm tổn thương đến hệ thống sinh dục của người bệnh.
Hiện nay, chưa có biện pháp cụ thể nào có thể phòng ngừa hoàn toàn u nang mào tinh hoàn. Tuy nhiên, nam giới có thể giảm nguy cơ mắc phải tình trạng này bằng cách thực hiện một số lưu ý sau đây:
>> Xem thêm: Bị nang mào tinh hoàn kiêng ăn gì?
Nên sử dụng bao cao su khi quan hệ để phòng ngừa bệnh lây truyền qua đường tình dục, hạn chế nguy cơ bị u nang
U nang mào tinh hoàn không thể tự khỏi và cũng không cần điều trị nếu khối nang có kích thước nhỏ, không gây đau và không ảnh hưởng đến sinh hoạt hàng ngày hay sức khỏe tổng thể của người bệnh.
Việc mổ u nang mào tinh hoàn là cần thiết trong trường hợp khối nang có kích thước lớn, gây cảm giác đau tức khó chịu hoặc ảnh hưởng đến tâm lý và chất lượng sống của người bệnh. Đây là một phẫu thuật đơn giản, an toàn và ít biến chứng nếu được thực hiện bởi các bác sĩ chuyên khoa giỏi, tại các cơ sở khám chữa bệnh uy tín.
U nang mào tinh hoàn là một khối u lành tính và không trực tiếp ảnh hưởng đến khả năng sinh sản của người nam. Tuy nhiên, trong trường hợp bệnh tiến triển nặng, kích thước khối u có xu hướng to dần gây chèn ép và cản trở đường đi của tinh trùng. Nếu không được điều trị kịp thời và đúng cách, số lượng và chất lượng tinh trùng bị suy giảm, ảnh hưởng tiêu cực đến khả năng sinh sản của người nam, thậm chí có thể dẫn đến tình trạng vô sinh nam.
Nam giới được khuyến cáo nên đến gặp bác sĩ chuyên khoa ngay khi có bất kỳ dấu hiệu nào sau đây:
Để được tư vấn chi tiết về tình trạng bệnh hoặc thăm khám trực tiếp với bác sĩ tại Trung tâm IVF Tâm Anh khi nghi ngờ có dấu hiệu u nang mào tinh hoàn, quý khách hàng có thể liên hệ đến thông tin sau:
HỆ THỐNG BỆNH VIỆN ĐA KHOA TÂM ANH
U nang mào tinh hoàn tuy không phải là bệnh lý nguy hiểm đến tính mạng người bệnh, thế nhưng những ảnh hưởng của bệnh đến sức khỏe là hoàn toàn không nên xem nhẹ. Bác sĩ Danh khuyến cáo nam giới nên chủ động thăm khám sức khỏe định kỳ kết hợp chú ý vệ sinh vùng kín sạch sẽ mỗi ngày để hạn chế nguy cơ mắc bệnh, đồng thời bảo vệ sức khỏe sinh sản một cách tốt nhất.
