Tiêm thuốc kích trứng là một phần khi thực hiện các biện pháp hỗ trợ sinh sản như thụ tinh trong ống nghiệm IVF hoặc bơm tinh trùng vào buồng tử cung IUI. Việc tiêm thuốc kích thích buồng trứng nhằm tối ưu số lượng noãn thu được, giúp tăng tỷ lệ tạo được nhiều phôi tốt. Vậy cách tiêm thuốc kích trứng được thực hiện như thế nào? Chị em có thể tự tiêm kích trứng tại nhà không? Tất cả thông tin về cách tiêm thuốc kích trứng sẽ được giải đáp trong bài viết này.
Tiêm kích trứng là gì?
Tiêm kích trứng là bước quan trọng và ảnh hưởng lớn đến tỷ lệ thành công khi điều trị vô sinh, hiếm muộn với các phương pháp hỗ trợ sinh sản. Tiêm kích trứng là sử dụng thuốc kích thích buồng trứng – một loại thuốc nội tiết, khi được đưa vào cơ thể, những thuốc này sẽ kích thích sự phát triển của các nang noãn đến giai đoạn trưởng thành. Từ đó có thể thu được đủ số lượng noãn để có thể thực hiện tạo phôi trong trường hợp người phụ nữ điều trị thụ tinh trong ống nghiệm hoặc kích trứng khi điều trị thụ tinh nhân tạo. (1)
Theo ThS.BSNT Lê Uyên Phương cho biết “Số lượng và chất lượng trứng của người phụ nữ là khác nhau giữa các chu kỳ kinh nguyệt. Nhiều chị em lo lắng việc kích trứng có ảnh hưởng đến buồng trứng không thì nếu các chu kỳ kích trứng được kiểm soát chặt chẽ các yếu tố nguy cơ như các vấn đề về quá kích buồng trứng, các vấn đề về tác dụng phụ khi làm thủ thuật chọc hút trứng, thì việc kích trứng không gây ảnh hưởng gì lớn tới sức khỏe nói chung cũng như dự trữ buồng trứng nói riêng.
Theo tự nhiên mỗi chu kỳ buồng trứng lại “chiêu mộ” một đoàn hệ nang trứng mới nhất định, kích trứng chỉ là để tận dụng được đoàn hệ nang trứng đó, không để chúng mất đi theo tự nhiên.”
Tiêm kích trứng là bước quan trọng trong điều trị hỗ trợ sinh sản
Khi nào cần tiêm kích trứng?
Tiêm kích trứng thường được thực hiện khi người phụ nữ tiến hành điều trị hiếm muộn hoặc mong muốn trữ trứng để bảo tồn khả năng sinh sản. Việc tiêm kích trứng sẽ được thực hiện trong các trường hợp như:
Làm thụ tinh nhân tạo IUI: Trong quá trình làm thụ tinh nhân tạo, người phụ nữ sẽ được tiến hành tiêm kích trứng với mong muốn tạo được từ 1-3 nang trưởng thành và tăng tỷ lệ thành công trong quá trình bơm tinh trùng vào buồng tử cung.
Làm thụ tinh trong ống nghiệm IVF: Đây là một kỹ thuật không còn quá xa lạ đối với nhiều người. Trong IVF trứng và tinh trùng sẽ được thu nhận và thụ tinh ở phòng thí nghiệm. Để tăng tỷ lệ tạo phôi và thu được nhiều phôi chất lượng, chị em sẽ được tiến hành kích thích buồng trứng với mục tiêu sẽ thu được nhiều trứng trưởng thành để thành công tạo ra những phôi chất lượng. (2)
Trữ noãn: Hiện nay việc trữ noãn xã hội với mục đích bảo tồn khả năng sinh sản của người phụ nữ không phải là điều quá xa lạ. Với trữ trứng, chị em sẽ được tiến hành kích thích buồng trứng để tạo ra số trứng mong muốn, trứng sau khi chọc hút sẽ được lưu trữ đến khi người phụ nữ có nhu cầu sinh con bằng những trứng trữ lạnh này.
Chị em sẽ được tiến hành tiêm kích trứng khi thực hiện các biện pháp hỗ trợ sinh sản như IUI, IVF…
Hướng dẫn cách tiêm thuốc kích trứng tại nhà đúng kỹ thuật
Tiêm thuốc kích trứng tại nhà có thể được thực hiện sau khi chị em được hướng dẫn cụ thể bởi nhân viên y tế. Cách tiêm thuốc kích trứng đúng được thực hiện gồm các bước sau:
Bước 1: Chuẩn bị
Lau sạch bề mặt dụng cụ tiêm.
Rửa sạch tay với dung dịch rửa tay hoặc xà phòng và nước.
Lau khô tay với khăn sạch.
Chuẩn bị đầy đủ thuốc và các dụng cụ cần thiết, đặt lên một bề mặt sạch sẽ. (3)
Bước 2: Kiểm tra
Kiểm tra lọ thuốc để đảm bảo bột thuốc/dung dịch thuốc còn nguyên vẹn trong lọ.
Kiểm tra hạn sử dụng của thuốc.
Với thuốc gồm bột thuốc và dung môi pha tiêm cần kiểm tra dung môi pha tiêm để đảm bảo dung dịch trong suốt và không chứa các thành phần lạ.
Không sử dụng thuốc và báo ngay cho cán bộ y tế nếu thấy dung dịch thuốc bị đổi màu, vẩn đục hoặc chứa thành phần lạ.
Với thuốc kích thích buồng trứng dạng bút tiêm cần kiểm tra cửa sổ hiển thị liều đã được cài về “0”.
Bước 3: Chuẩn bị thuốc tiêm kích trứng
Chuẩn bị ống tiêm thuốc kích trứng và xác định liều lượng của thuốc theo hướng dẫn của bác sĩ.
Bước 4: Tiêm thuốc
Cách để tiêm thuốc kích trứng phổ biến là tiêm dưới da và tiêm bắp, tiêm mông hoặc tiêm mặt trước ngoài đùi.
Tiêm kích trứng đường dưới da:
Vùng tiêm cần được làm sạch:
Chọn một vị trí để tiêm dưới da tại vùng bụng ngang hoặc bụng dưới, cách rốn 3-5 cm.
Lau vị trí tiêm bằng bông tẩm cồn cho đến khi da sạch. Lau theo vòng tròn.
Để cồn khô trước khi tiêm.
Thay đổi vị trí tiêm giữa các lần tiêm, xen kẽ giữa bên trái và bên phải của bụng dưới, để hạn chế đau và các tác dụng phụ trên da. (4)
Tiêm thuốc kích trứng:
Với các loại thuốc kích trứng ở dạng bút tiêm:
Kiểm tra lại liều thuốc tiêm, với thuốc tiêm dạng bút cần xem cửa sổ hiển thị liều chính xác chưa.
Véo nhẹ một nếp da tại vị trí đâm kim bằng một tay. Tay còn lại cầm bút tiêm, đâm toàn bộ chiều dài kim tiêm vào da, vuông góc với mặt da. Sau đó thả nếp gấp da ra.
Giữ núm định liều hết mức có thể, xem số hiện trên cửa sổ về số “0”. Sau đó, ấn núm cài đặt liều trong ít nhất 5 giây để đảm bảo đã tiêm đủ liều lượng.
Sau khi tiêm ít nhất 5 giây cần rút kim tiêm ra khỏi da tuy nhiên vẫn ấn giữ nút cài đặt liều của bút tiêm. Khi kim đã được rút khỏi da hoàn toàn có thể thả núm cài đặt liều của bút tiêm.
Lưu ý:
Không thả núm cài đặt liều cho đến khi lấy kim ra khỏi da.
Dùng bông/gạc vô khuẩn ấn nhẹ vào vị trí vừa mới tiêm. Dán băng cá nhân vào vị trí tiêm.
Với các thuốc kích trứng sử dụng bơm kim tiêm:
Cầm bơm kim tiêm bằng một tay, tay còn lại véo nhẹ một nếp da tại vị trí tiêm. Giữ da giữa ngón cái và ngón trỏ.
Từ từ đâm kim tiêm vào da ở một góc 45 độ đến 90 độ so với mặt da, sau đó mở tay nắm da ra.
Kéo nhẹ pit-tông về phía sau và kiểm tra xem có tiêm nhầm vào mạch máu hay không.
Nếu không có máu vào bơm tiêm: Ấn từ từ pit-tông xuống để tiêm thuốc. Khi tiêm hết thuốc, rút kim ra khỏi da theo góc như đã đâm vào. Dùng bông/gạc vô khuẩn ấn nhẹ vào vị trí vừa mới tiêm. Dán băng urgo vào vị trí tiêm.
Nếu có máu vào bơm tiêm: Rút kim ra khỏi da theo góc như đã đâm vào. Dùng bông/gạc vô khuẩn ấn nhẹ vào vị trí vừa đâm kim. Sau đó tiêm vào vị trí khác theo hướng dẫn vị trí tiêm thuốc…
Lưu ý:
Trong trường hợp có chỉ định tiêm bắp, tiêm mông hoặc tiêm ở mặt ngoài đùi, việc tiêm thuốc kích trứng nên được thực hiện bởi nhân viên y tế.
Trong trường hợp có những bất thường xảy ra trong quá trình tiêm thuốc kích trứng tại nhà, vui lòng liên hệ ngay đến bệnh viện hoặc đến cơ sở y tế gần nhất để được thăm khám.
Các loại thuốc tiêm kích trứng thường dùng
Thuốc kích trứng hiện nay có đa dạng về chủng loại, xuất xứ. Tùy theo chỉ định của bác sĩ dựa trên tình trạng, sức khỏe, đáp ứng của từng bệnh nhân, bác sĩ sẽ chỉ định những loại thuốc kích trứng phù hợp. Quy trình sử dụng thuốc kích trứng sẽ khác nhau ở từng loại thuốc. Vì vậy người bệnh cần đọc hướng dẫn sử dụng và làm theo chỉ dẫn của nhân viên y tế để thực hiện tiêm thuốc kích trứng tại nhà đúng cách và an toàn. Dưới đây là một số loại thuốc tiêm kích trứng thường dùng như:
1. Thuốc Cetrotide 0.25mg
Tên hoạt chất: Cetrorelix
Quy cách đóng gói: Ống
Điều kiện bảo quản theo NSX:
Bảo quản trong tủ lạnh (2-8 độ C). Không được để đông lạnh hoặc đặt cạnh buồng đông lạnh hoặc túi làm lạnh.
Thuốc chưa sử dụng có thể bảo quản trong bao bì gốc ở nhiệt độ phòng (dưới 30 độ C) tối đa 03 tháng.
Thuốc cần đạt được nhiệt độ phòng trước khi sử dụng.
Nên lấy thuốc ra khỏi tủ lạnh khoảng 30 phút trước khi sử dụng.
Hướng dẫn bảo quản tại nhà: Để thuốc ở ngăn mát tủ lạnh hoặc để trong nhà với nhiệt độ phòng duy trì dưới 30 độ C trong tối đa 3 tháng.
2. Thuốc Gonal – F
Tên hoạt chất: Follitropin alfa
Quy cách đóng gói: Bút tiêm
Điều kiện bảo quản theo NSX:
Bảo quản trong tủ lạnh (2-8 độ C), không đông lạnh thuốc.
Bảo quản thuốc trong bao bì gốc để tránh tiếp xúc ánh sáng.
Trong khi còn hạn dùng, có thể bảo quản thuốc ở 25 độ C hoặc dưới 25 độ C cho đến 3 tháng mà không cần để lạnh. Thuốc cần hủy bỏ nếu sau 3 tháng vẫn không được sử dụng.
Ngay khi được mở ra, thuốc có thể được bảo quản tối đa 28 ngày ở 25 độ C hoặc dưới 25 độ C.
Hướng dẫn bảo quản tại nhà: Để ngăn mát tủ lạnh, hoặc để trong nhà với nhiệt độ phòng duy trì không quá 25 độ C trong tối đa 3 tháng.
3. Thuốc ORGALUTRAN 0.25mg 0.5ml
Tên hoạt chất: Ganirelix
Quy cách đóng gói: Hộp
Điều kiện bảo quản theo NSX:
Bảo quản thuốc ở nhiệt độ dưới 30 độ C, đảm bảo thuốc không bị đông đá.
Bảo quản thuốc trong bao bì gốc để tránh ánh sáng.
Hướng dẫn bảo quản tại nhà: Để trong nhà với nhiệt độ phòng duy trì dưới 30 độ C.
4. Thuốc OVITRELLE 250mcg
Tên hoạt chất: Choriogonadotropin alfa
Quy cách đóng gói: Ống
Điều kiện bảo quản theo NSX:
Bảo quản trong tủ lạnh ở nhiệt độ từ 2-8 độ C. Lưu ý không để thuốc bị đông lạnh.
Thuốc sau khi được mở ra cần được sử dụng ngay lập tức.
Hướng dẫn bảo quản tại nhà: Để thuốc trong ngăn mát tủ lạnh, theo hướng dẫn trên bao bì.
5. Thuốc Menopur 75IU FSH +75IU LH
Tên hoạt chất: Menotropin
Quy cách đóng gói: Ống
Điều kiện bảo quản theo NSX:
Thuốc cần được bảo quản trong điều kiện tránh ánh sáng.
Không bảo quản trên 30 độ C.
Hướng dẫn bảo quản tại nhà: Để trong nhà với nhiệt độ duy trì dưới 30 độ C, hoặc ngăn mát tủ lạnh.
6. Thuốc Menopur 600IU
Tên hoạt chất: Menotropin
Quy cách đóng gói: Ống
Điều kiện bảo quản theo NSX:
Bảo quản trong tủ lạnh (2-8 độ C). Không được đông lạnh.
Bảo quản trong bao bì gốc.
Dung dịch sau khi pha có thể được bảo quản tối đa trong trong 28 ngày ở nhiệt độ dưới 25 độ C.
Hướng dẫn bảo quản tại nhà: Để trong ngăn mát tủ lạnh. Dung dịch sau khi pha xong phải theo hướng dẫn của NSX.
7. Thuốc Puregon (300IU/0.36 ml; 600IU/0.72ml)
Tên hoạt chất: Follitropin beta
Quy cách đóng gói: Bút tiêm
Điều kiện bảo quản theo NSX:
Bảo quản 2-8 độ C. Không được đông đá.
Bảo quản không quá 25°C trong 1 giai đoạn đơn không quá 3 tháng.
Hướng dẫn bảo quản tại nhà: Để trong ngăn mát tủ lạnh, hoặc để trong nhà với nhiệt độ phòng duy trì không quá 25 độ C trong tối đa 3 tháng.
Thuốc Puregon là một loại thuốc phổ biến dùng để kích thích buồng trứng
Cách bảo quản thuốc tiêm kích trứng tại nhà
Bảo quản thuốc kích trứng tại nhà như thế nào để an toàn, thuốc không bị ảnh hưởng chất lượng là điều mà nhiều người quan tâm. Dưới đây là một số lưu ý khi bảo quản thuốc kích trứng như:
Đọc hướng dẫn sử dụng và bảo quản thuốc theo chỉ dẫn của nhà sản xuất.
Với thuốc kích trứng cần bảo quản lạnh nên chú ý về nhiệt độ, thời gian để bảo quản đúng cách.
Không để thuốc vào ngăn đông của tủ lạnh.
Với thuốc kích trứng dạng bút tiêm, khi sử dụng xong cần đóng bút tiêm, tháo bỏ kim và bảo quản thuốc cẩn thận.
Rác thải y tế cần được phân loại đúng cách.
Lưu ý quan trọng khi tự tiêm kích trứng tại nhà
Một số lưu ý quan trọng cho chị em khi quyết định tự tiêm thuốc kích trứng tại nhà như:
Mỗi loại thuốc đều có hướng dẫn về sử dụng, bảo quản và liều lượng riêng, vì vậy chị em không được tự ý tăng giảm thuốc. Việc bảo quản không đúng cách hay sử dụng không đúng liều lượng sẽ mang lại những tác dụng phụ nguy hiểm.
Điều quan trọng khi sử dụng thuốc kích trứng là dùng đúng ngày, đúng giờ và đúng liều thuốc. Điều này sẽ giúp nang noãn phát triển tốt hơn, nâng cao được tỷ lệ thu được nhiều noãn trưởng thành.
Trong trường hợp chị em đang điều trị một số bệnh lý nào đó cần dùng thuốc, hãy liên hệ với bác sĩ trước khi sử dụng thuốc kích trứng.
Trong quá trình sử dụng thuốc kích trứng tại nhà, chị em có thể gặp phải một số tác dụng phụ. Những triệu chứng này có thể đau bụng lâm râm, đau quặn ở vùng bụng dưới, tụt huyết áp, tiêu chảy, sưng, khó thở… Nếu có những triệu chứng bất thường về sức khỏe, chị em cần đi thăm khám ngay. (5)
IVF Tâm Anh hỗ trợ tư vấn cách tiêm thuốc kích trứng tại nhà đúng kỹ thuật
Tiêm thuốc kích trứng là bước quan trọng vì vậy cần được thực hiện đúng kỹ thuật và nhận đủ liều lượng thuốc. Theo bác sĩ Uyên Phương có thể tiêm thuốc kích trứng ở nhiều vị trí khác nhau. Tuy nhiên ở những vị trí như mông, bắp hoặc ngoài đùi nên được thực hiện bởi các nhân viên ý tế. Việc thực hiện các mũi tiêm dưới da đơn giản hơn và khá an toàn nên nếu muốn thực hiện tiêm tại nhà để tiết kiệm thời gian đi lại, chị em sẽ được các nhân viên y tế tại IVF Tâm Anh TP.HCM hướng dẫn cách tiêm dưới da tại nhà”.
Trường hợp chị em lo lắng không dám tiêm kích trứng tại nhà, có thể đến bệnh viện để được nhân viên y tế hỗ trợ
Việc tiêm thuốc kích trứng đúng ngày, giờ và đủ liều lượng luôn là điều mà các bác sĩ lưu ý cho bệnh nhân. Trong trường hợp chị em vô tình quên tiêm thuốc hoặc thuốc tiêm vào không đủ liều lượng cần liên hệ ngay với trung tâm Hỗ trợ sinh sản để bác sĩ có hướng dẫn tiếp theo. Bên cạnh đó, chị em không tự ý tăng thêm liều thuốc, việc tiêm thuốc quá liều không làm tăng cơ hội thu được nhiều noãn mà còn tiềm ẩn nguy cơ đối với sức khỏe của người bệnh.
Trung tâm Hỗ trợ sinh sản, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh quy tụ đội ngũ y bác sĩ là những chuyên gia hàng đầu trong lĩnh vực điều trị vô sinh hiếm muộn, sở hữu hệ thống máy móc, trang thiết bị hiện đại, hệ thống phòng Lab đạt tiêu chuẩn ISO 5 nghiêm ngặt… triển khai đa dạng tất cả các kỹ thuật hỗ trợ sinh sản tiên tiến nhất hiện nay, hiện thực hóa ước mơ bồng bế con yêu “chính chủ” của hàng triệu cặp vợ chồng hiếm muộn.
Để được tư vấn và hướng dẫn các bước chuẩn bị cho quá trình điều trị hiếm muộn với các chuyên gia hàng đầu tại Trung tâm Hỗ trợ sinh sản, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, quý khách hàng vui lòng liên hệ đến:
HỆ THỐNG BỆNH VIỆN ĐA KHOA TÂM ANH
Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội:
108 Phố Hoàng Như Tiếp, Phường Bồ Đề, TP. Hà Nội
(Đ/c cũ: 108 Hoàng Như Tiếp, P.Bồ Đề, Q.Long Biên, TP. Hà Nội)
Hy vọng bài viết đã cung cấp thông tin về cách tiêm thuốc kích trứng tại nhà đúng kỹ thuật cho chị em. Việc tiêm thuốc kích trứng là giai đoạn quan trọng đóng góp không nhỏ đến sự thành công của việc điều trị hiếm muộn. Vì vậy nếu có thêm thắc mắc về cách tiêm thuốc kích trứng chị em có thể liên hệ đến IVF Tâm Anh TP.HCM để được giải đáp.