Siêu âm bìu là kỹ thuật sử dụng sóng siêu âm tần số cao để đánh giá cấu trúc tinh hoàn, mào tinh, thừng tinh và các tổ chức xung quanh. Đây là phương pháp quan trọng giúp phát hiện sớm các bệnh lý như viêm tinh hoàn, xoắn tinh hoàn, giãn tĩnh mạch thừng tinh hay khối u tinh hoàn… Vậy khi nào cần thực hiện siêu âm bìu? Quy trình diễn ra như thế nào và làm sao để đọc kết quả chính xác? Hãy cùng tìm hiểu chi tiết trong bài viết sau.
Siêu âm bìu là phương pháp chẩn đoán hình ảnh sử dụng sóng siêu âm tần số cao để đánh giá cấu trúc và tình trạng của bìu, bao gồm tinh hoàn, mào tinh, thừng tinh và các tổ chức xung quanh. Đây là kỹ thuật không xâm lấn, an toàn và mang lại hình ảnh chi tiết, giúp bác sĩ phát hiện sớm các bất thường liên quan đến hệ sinh dục nam.
Theo các chuyên gia y tế, siêu âm bìu đóng vai trò quan trọng trong việc chẩn đoán và theo dõi nhiều bệnh lý nam khoa như xoắn tinh hoàn, viêm mào tinh, giãn tĩnh mạch thừng tinh, tràn dịch màng tinh hoàn, u tinh hoàn, hay chấn thương bìu. Bằng cách sử dụng đầu dò siêu âm đặt trực tiếp lên vùng bìu, bác sĩ có thể quan sát cấu trúc bên trong và đánh giá tình trạng lưu thông máu bằng siêu âm Doppler màu.
Siêu âm bìu là phương pháp không sử dụng bức xạ ion hóa, không gây ảnh hưởng đến mô tinh hoàn hay khả năng sinh sản. Đây là ưu điểm lớn so với các kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh khác như CT hoặc X-quang.
Ngoài ra, phương pháp này không gây đau, không cần gây tê hay thuốc cản quang, giúp bệnh nhân thoải mái khi thực hiện. Điều này đặc biệt quan trọng đối với nhóm bệnh nhân trẻ em, vị thành niên hoặc những trường hợp có triệu chứng đau cấp tính vùng bìu.
Quy trình siêu âm bìu diễn ra trong thời gian ngắn, trung bình 15-20 phút, giúp bác sĩ có thể phân tích và đưa ra kết luận ngay lập tức. Trong trường hợp cấp cứu như xoắn tinh hoàn, siêu âm Doppler giúp bác sĩ xác định chính xác tình trạng thiếu máu cấp tính, từ đó quyết định phẫu thuật cấp cứu nhằm bảo tồn chức năng tinh hoàn.
Siêu âm bìu là kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh quan trọng, giúp đánh giá các bệnh lý nam khoa cũng như tầm soát nguyên nhân vô sinh nam. Với khả năng khảo sát chi tiết cấu trúc tinh hoàn, mào tinh, thừng tinh và các tổ chức lân cận, phương pháp này giúp phát hiện sớm các bất thường, từ đó định hướng điều trị hiệu quả.
Siêu âm bìu thường được thực hiện khi cần chẩn đoán các bệnh lý nam khoa như:
Siêu âm bìu được chỉ định giúp phát hiện và đánh giá nhiều bệnh lý nam khoa trong các trường hợp sau:
Siêu âm giúp đo lường chính xác thể tích tinh hoàn và đánh giá cấu trúc nhu mô, từ đó xác định nguyên nhân gây ra sự chênh lệch kích thước giữa hai bên. Nếu phát hiện tinh hoàn nhỏ kèm theo giảm tưới máu, có thể nghi ngờ tình trạng teo tinh hoàn. Ngược lại, nếu tinh hoàn to lên và có tín hiệu tăng sinh mạch máu bất thường, cần xem xét khả năng viêm nhiễm hoặc khối u tinh hoàn.
Siêu âm Doppler màu đóng vai trò quan trọng trong phân biệt viêm với các nguyên nhân cấp tính khác, đặc biệt là xoắn tinh hoàn. Trong trường hợp viêm, siêu âm Doppler cho thấy tăng sinh mạch máu trong tinh hoàn hoặc mào tinh – một dấu hiệu giúp khẳng định chẩn đoán. Nếu không có tưới máu hoặc giảm tưới máu, cần cân nhắc nguy cơ xoắn tinh hoàn, một tình trạng cấp cứu cần can thiệp ngay.
Siêu âm là công cụ đầu tay trong đánh giá khối tinh hoàn, giúp phân biệt giữa khối u lành tính và ác tính. Khối u ác tính thường có hình ảnh giảm âm không đồng nhất, có thể kèm theo vi vôi hóa rải rác, trong khi khối lành tính như nang mào tinh có cấu trúc đồng nhất và có viền rõ ràng. Doppler màu giúp đánh giá mức độ tưới máu của khối, cung cấp thêm thông tin để định hướng chẩn đoán chính xác hơn.
Trong trường hợp chấn thương, siêu âm giúp xác định mức độ tổn thương nhu mô, phát hiện tụ máu hoặc vỡ tinh hoàn để đưa ra chỉ định can thiệp kịp thời. Nếu sưng đau do viêm, siêu âm ghi nhận nhu mô tinh hoàn phù nề, tăng sinh mạch máu. Trường hợp sưng đau đột ngột kèm theo mất tín hiệu mạch máu trên Doppler màu, nguy cơ xoắn tinh hoàn cần được xem xét ngay lập tức để tránh hoại tử tinh hoàn.
Siêu âm giúp chẩn đoán chính xác mức độ giãn tĩnh mạch thừng tinh thông qua hình ảnh tĩnh mạch tinh giãn rộng (>2,5 mm). Khi thực hiện nghiệm pháp Valsalva, siêu âm Doppler màu ghi nhận dòng trào ngược tĩnh mạch, khẳng định sự suy yếu của van tĩnh mạch và mức độ ảnh hưởng huyết động học.
Siêu âm giúp xác định chính xác vị trí tinh hoàn nếu chúng nằm trong ống bẹn hoặc ổ bụng. Nếu không tìm thấy tinh hoàn trong bìu hoặc ống bẹn, có thể cần kết hợp với các phương pháp hình ảnh khác như chụp cộng hưởng từ (MRI) hoặc nội soi ổ bụng để đánh giá chính xác hơn.
Siêu âm bìu là phương pháp chẩn đoán hình ảnh quan trọng trong nam khoa, giúp đánh giá nhiều tình trạng bệnh lý như tinh hoàn bên to bên nhỏ, viêm nhiễm tinh hoàn, khối tinh hoàn, giãn tĩnh mạch thừng tinh và tinh hoàn lạc chỗ. Với độ chính xác cao, an toàn và không xâm lấn, siêu âm bìu là lựa chọn hàng đầu trong chẩn đoán và theo dõi các bệnh lý bìu – tinh hoàn, từ đó giúp định hướng điều trị kịp thời và hiệu quả.
Siêu âm bìu là phương pháp chẩn đoán hình ảnh không xâm lấn, giúp đánh giá chính xác các bệnh lý tinh hoàn, mào tinh và thừng tinh. Mặc dù không yêu cầu chuẩn bị phức tạp, nam giới cần lưu ý một số điểm để đảm bảo kết quả chính xác.
Việc tuân thủ hướng dẫn này giúp đảm bảo quá trình siêu âm bìu diễn ra thuận lợi, mang lại kết quả chẩn đoán chính xác và hỗ trợ điều trị hiệu quả.
Quy trình thực hiện siêu âm bìu được chuẩn hóa để đảm bảo độ chính xác và an toàn cho người bệnh.
Người bệnh nằm ngửa trên bàn khám, vùng bìu được che chắn phù hợp để đảm bảo sự thoải mái và riêng tư. Bác sĩ hoặc kỹ thuật viên bôi gel siêu âm lên bìu để tăng khả năng dẫn truyền sóng siêu âm, giúp thu được hình ảnh rõ nét.
Bác sĩ sử dụng đầu dò siêu âm tần số cao (7–15 MHz) di chuyển nhẹ nhàng trên bề mặt bìu để khảo sát từng cấu trúc giải phẫu. Siêu âm 2D giúp đánh giá hình thái, kích thước và tính chất nhu mô tinh hoàn. Siêu âm Doppler màu được sử dụng để kiểm tra tưới máu mô, hỗ trợ chẩn đoán các bệnh lý như xoắn tinh hoàn, viêm tinh hoàn hoặc khối u tinh hoàn.
Bác sĩ ghi nhận hình ảnh, đo kích thước tinh hoàn và các cấu trúc liên quan, đồng thời phân tích bất thường nếu có. Kết quả siêu âm thường được trả ngay sau khi thực hiện, giúp bác sĩ lâm sàng có cơ sở để đưa ra chẩn đoán và hướng dẫn điều trị phù hợp.
Người bệnh có thể sinh hoạt bình thường ngay sau khi kết thúc siêu âm. Nếu phát hiện bất thường, bác sĩ sẽ tư vấn cụ thể về hướng xử trí, có thể bao gồm các xét nghiệm bổ sung hoặc theo dõi định kỳ.
Quy trình siêu âm bìu diễn ra nhanh chóng, an toàn và không gây đau, giúp phát hiện sớm các bệnh lý nam khoa, hỗ trợ điều trị hiệu quả.
Siêu âm bìu là phương pháp chẩn đoán hình ảnh giúp đánh giá các cấu trúc giải phẫu của tinh hoàn, mào tinh và thừng tinh. Dựa trên kết quả thu được, bác sĩ có thể xác định tình trạng bình thường hay phát hiện các bất thường liên quan đến bệnh lý nam khoa.
Khi kết quả siêu âm bìu bình thường, hình ảnh thu được sẽ cho thấy tinh hoàn có kích thước và hình dạng đối xứng. Cấu trúc nhu mô tinh hoàn đồng nhất, không có khối bất thường hay tổn thương khu trú. Kết quả này phản ánh cơ quan sinh sản nam giới đang hoạt động bình thường, không có dấu hiệu viêm nhiễm, u bướu hay tổn thương.
Khi siêu âm phát hiện bất thường, bác sĩ sẽ dựa trên hình ảnh thu được để đánh giá cụ thể và đưa ra chẩn đoán phù hợp. Một số bất thường phổ biến bao gồm:
Khi một bên tinh hoàn có kích thước nhỏ hơn đáng kể so với bên còn lại, có thể do nhiều nguyên nhân như bẩm sinh, teo tinh hoàn, viêm tinh hoàn mạn tính hoặc tổn thương sau chấn thương. Trong một số trường hợp, tinh hoàn nhỏ bất thường có thể liên quan đến tình trạng suy giảm chức năng sinh sản.
Trong trường hợp viêm nhiễm, siêu âm bìu cho thấy tinh hoàn hoặc mào tinh có kích thước lớn hơn bình thường, nhu mô giảm âm không đồng nhất. Khi kết hợp với siêu âm Doppler màu, bác sĩ có thể quan sát thấy tăng tưới máu tại vùng viêm. Một số trường hợp nặng có thể kèm theo tràn dịch màng tinh hoàn hoặc xuất hiện các ổ áp-xe.
Siêu âm có thể phát hiện các khối giảm âm hoặc tăng âm bất thường trong tinh hoàn. Các khối này có thể là nang mào tinh lành tính hoặc dấu hiệu gợi ý của u tinh hoàn. Nếu khối có bờ không rõ ràng, xâm lấn mô xung quanh hoặc có tăng sinh mạch máu trên Doppler, bác sĩ có thể nghi ngờ u ác tính và cần làm thêm các xét nghiệm khác để chẩn đoán.
Xoắn tinh hoàn là một cấp cứu ngoại khoa, cần được xử lý kịp thời để bảo tồn chức năng sinh sản. Hình ảnh siêu âm cho thấy tinh hoàn sưng to, nhu mô không đồng nhất. Quan trọng hơn, siêu âm Doppler màu có thể phát hiện tình trạng giảm hoặc mất tín hiệu tưới máu hoàn toàn – dấu hiệu đặc trưng của xoắn tinh hoàn.
Giãn tĩnh mạch thừng tinh là nguyên nhân phổ biến gây vô sinh nam. Siêu âm Doppler giúp xác định tình trạng giãn tĩnh mạch thừng tinh khi đường kính tĩnh mạch trên 2,5 – 3mm, đặc biệt khi thực hiện nghiệm pháp Valsalva (tăng áp lực ổ bụng). Bệnh lý này thường gặp ở tinh hoàn trái do đặc điểm giải phẫu mạch máu.
Ở những trường hợp tinh hoàn không sờ thấy trong bìu, siêu âm có thể giúp xác định vị trí tinh hoàn nằm trong ống bẹn hay ổ bụng. Đây là tình trạng thường gặp ở trẻ em và có thể ảnh hưởng đến khả năng sinh sản nếu không được can thiệp kịp thời.
Tràn dịch màng tinh hoàn là tình trạng có sự tích tụ dịch bất thường trong khoang màng tinh. Nguyên nhân có thể do viêm nhiễm, chấn thương hoặc bệnh lý toàn thân. Hình ảnh siêu âm cho thấy lớp dịch bao quanh tinh hoàn, có thể kèm theo vách ngăn hoặc cặn lắng nếu có nhiễm trùng.
Kết quả siêu âm bìu cung cấp nhiều thông tin quan trọng giúp bác sĩ đánh giá tình trạng tinh hoàn, mào tinh và thừng tinh. Một kết quả bình thường cho thấy cấu trúc giải phẫu và chức năng tinh hoàn không có vấn đề. Trong khi đó, các bất thường phát hiện qua siêu âm có thể gợi ý nhiều bệnh lý nam khoa, từ viêm nhiễm, xoắn tinh hoàn đến khối u hoặc giãn tĩnh mạch thừng tinh. Dựa trên kết quả này, bác sĩ sẽ đưa ra hướng xử trí phù hợp, giúp chẩn đoán và điều trị kịp thời, bảo vệ sức khỏe sinh sản nam giới.
Mặc dù siêu âm bìu là thủ thuật đơn giản, nhưng nếu người bệnh có bệnh lý nền như rối loạn đông máu, bệnh lý tinh hoàn trước đó hoặc từng phẫu thuật vùng bìu, cần thông báo cho bác sĩ trước khi thực hiện. Ngoài ra, đối với những trường hợp siêu âm để đánh giá vô sinh nam hoặc giãn tĩnh mạch thừng tinh, bác sĩ có thể khuyến nghị kiêng xuất tinh trong 24 giờ trước khi siêu âm để đảm bảo đánh giá chính xác hơn.
Lưu ý đặc biệt: Người bệnh có tiền sử phẫu thuật vùng bìu, rối loạn đông máu hoặc đang theo dõi vô sinh nam cần thông báo với bác sĩ trước khi siêu âm. Trong trường hợp kiểm tra giãn tĩnh mạch thừng tinh, có thể cần thực hiện nghiệm pháp Valsalva để đánh giá chính xác hơn.
Tần suất siêu âm bìu phụ thuộc vào tình trạng sức khỏe và yếu tố nguy cơ của từng người. Nam giới khỏe mạnh, không có triệu chứng bất thường, không cần siêu âm định kỳ. Tuy nhiên, nếu có dấu hiệu như đau bìu, sưng, tinh hoàn bên to bên nhỏ, nghi ngờ u bướu hoặc vô sinh nam, cần thực hiện siêu âm ngay theo chỉ định của bác sĩ. Với những trường hợp có tiền sử giãn tĩnh mạch thừng tinh, tinh hoàn ẩn hoặc từng can thiệp phẫu thuật vùng bìu, bác sĩ có thể khuyến nghị kiểm tra định kỳ 6–12 tháng/lần để theo dõi tình trạng bệnh.
Chi phí siêu âm bìu phụ thuộc vào nhiều yếu tố như trang thiết bị, phương pháp thực hiện và chất lượng dịch vụ tại từng cơ sở y tế. Tại Trung tâm Hỗ trợ sinh sản IVF Tâm Anh, siêu âm bìu được thực hiện trên hệ thống máy siêu âm hiện đại, giúp chẩn đoán chính xác các bệnh lý nam khoa.
Đồng thời, người bệnh sẽ được đội ngũ bác sĩ chuyên khoa trực tiếp tư vấn, giải thích kết quả và hướng dẫn hướng điều trị phù hợp nếu có bất thường. Để biết chi tiết về chi phí và quy trình thăm khám, người bệnh có thể liên hệ trực tiếp với bệnh viện để được hỗ trợ.
Bảo mật thông tin y tế là nguyên tắc quan trọng trong thăm khám và chẩn đoán hình ảnh, đặc biệt đối với các bệnh lý nam khoa. Tại IVF Tâm Anh, quy trình siêu âm bìu được thực hiện trong không gian riêng biệt, đảm bảo yếu tố kín đáo và quyền riêng tư cho người bệnh.
Hệ thống lưu trữ hồ sơ y tế tuân thủ nghiêm ngặt các quy định về bảo mật, chỉ bác sĩ điều trị và người bệnh có quyền truy cập thông tin kết quả. Nhờ đó, người bệnh có thể hoàn toàn yên tâm khi thăm khám, nhận tư vấn chuyên sâu từ đội ngũ bác sĩ mà không lo lắng về vấn đề bảo mật dữ liệu cá nhân.
HỆ THỐNG BỆNH VIỆN ĐA KHOA TÂM ANH
Việc thăm khám và chẩn đoán sớm có vai trò quan trọng trong phát hiện và điều trị kịp thời các bất thường tại tinh hoàn và hệ sinh dục nam. Để được thực hiện siêu âm bìu trên hệ thống thiết bị hiện đại, đảm bảo độ chính xác cao và tư vấn chuyên sâu từ đội ngũ bác sĩ giàu kinh nghiệm, người bệnh có thể đăng ký thăm khám tại Trung tâm Hỗ trợ sinh sản IVF Tâm Anh.
