Trong điều trị vô sinh nam, thủ thuật chọc hút tinh trùng từ tinh hoàn qua da (TESA) đã mở ra cơ hội làm cha cho nhiều nam giới gặp tình trạng không có tinh trùng trong tinh dịch. Vậy kỹ thuật TESA là gì? Chỉ định và chống chỉ định cho trường hợp nào?
Kỹ thuật TESA là gì?
TESA (Testicular Sperm Aspiration) là thủ thuật chọc hút tinh trùng trực tiếp từ tinh hoàn qua da. Đây là phương pháp thường được chỉ định cho nam giới gặp phải tình trạng không có tinh trùng trong tinh dịch (azoospermia). Ngoài ra, thủ thuật này cũng được chỉ định khi người bệnh không có mào tinh hoặc mào tinh bị xơ hóa nặng.
Các báo cáo lâm sàng cho thấy, tỷ lệ thu nhận tinh trùng thành công từ chọc hút tinh trùng từ tinh hoàn qua da dao động từ 50-80%. Điều này giúp tăng cơ hội thụ tinh thành công cho kỹ thuật tiêm tinh trùng vào bào tương noãn (ICSI) trong các chu kỳ IVF. (1)
Chỉ định và chống chỉ định thủ thuật TESA cho trường hợp nào?
1. Chỉ định
Thủ thuật chọc hút tinh trùng từ tinh hoàn qua da thường được áp dụng cho những nam giới gặp vấn đề về sinh sản, cụ thể là:
Vô tinh do tắc nghẽn (OA) nhưng thất bại với PESA: Trường hợp tinh hoàn vẫn sản xuất tinh trùng nhưng đường dẫn bị tắc nghẽn (tại ống dẫn tinh, mào tinh hoặc các ống dẫn nhỏ) khiến tinh trùng không thể ”xuất ra” cùng tinh dịch.
Vô tinh không do tắc nghẽn (NOA): Khi hoạt động sinh tinh bị suy giảm hoặc ngưng do nguyên nhân di truyền, giãn tĩnh mạch thừng tinh, teo tinh hoàn, suy tuyến sinh dục…
Nam giới từng thắt ống dẫn tinh: Những người từ triệt sản và mong muốn có con trở lại nhưng không thành công với phương pháp chọc hút mào tinh (PESA).
Bất thường bẩm sinh đường dẫn tinh: Trường hợp bẩm sinh không có ống dẫn tinh hoặc mào tinh, khiến tinh trùng không thể di chuyển ra ngoài cùng tinh dịch.
TESA thường được chỉ định trong trường hợp nam giới vô tinh do tắc nghẽn, từng thắt ống dẫn tinh…
2. Chống chỉ định
Trường hợp tinh trùng không được tìm thấy trong tinh hoàn hoặc tinh hoàn không có khả năng sinh tinh, thì thủ thuật TESA sẽ không thực hiện được. Theo đó, một số trường hợp chống chỉ định thực hiện, bao gồm:
Đã cắt bỏ cả hai tinh hoàn: Không còn mô tinh hoàn để tiến hành thủ thuật.
Bất thường di truyền nghiêm trọng: Một số đột biến gen như mất đoạn AZFa, AZFb hoặc hội chứng De la Chapelle làm cho tinh hoàn mất khả năng sinh tinh.
Tinh hoàn tổn thương nặng hoặc rối loạn chức năng: Gặp trong các bệnh lý như ung thư tinh hoàn giai đoạn tiến triển, chấn thương nặng hoặc rối loạn tự miễn tác động đến tinh hoàn. Những trường hợp này thường không chỉ định chọc hút tinh trùng từ tinh hoàn qua da vì tính khả thi không được đảm bảo.
Người bệnh có chống chỉ định gây tê/gây mê hoặc rối loạn đông máu: Những yếu tố làm tăng nguy cơ biến chứng khi thực hiện thủ thuật.
Ưu và nhược điểm của thủ thuật TESA
1. Ưu điểm
Đây được xem là thủ thuật đơn giản trong điều trị vô sinh nam, mang lại nhiều lợi ích:
Thời gian thực hiện ngắn: Thủ thuật chỉ mất khoảng 15-30 phút, bệnh nhân có thể về trong ngày và nhanh chóng sinh hoạt bình thường mà không cần nằm viện.
Chi phí hợp lý: So với các kỹ thuật vi phẫu khác, TESA có mức chi phí thấp hơn, giúp nhiều bệnh nhân điều kiện tài chính hạn hẹp vẫn có thể thực hiện thủ thuật và thành công tìm kiếm cơ hội có con.
Không đòi hỏi phẫu thuật viên vi phẫu: Bác sĩ chuyên khoa nam học và hỗ trợ sinh sản có thể trực tiếp thực hiện TESA mà không cần sự tham gia của các phẫu thuật viên vi phẫu, từ đó giảm bớt gánh nặng về nhân lực và chi phí.
Ít xâm lấn: Do chỉ sử dụng kim nhỏ chọc hút qua da mà không cần mổ mở bìu, TESA giúp hạn chế nguy cơ nhiễm trùng và biến chứng hậu phẫu.
2. Nhược điểm
Một số nhược điểm đáng lưu ý của thủ thuật chọc hút tinh trùng từ tinh hoàn qua da:
Tỷ lệ thành công thấp trong trường hợp vô tinh không do tắc nghẽn (NOA): Với các trường hợp NOA, việc thu được tinh trùng bằng TESA khó khăn hơn, dẫn đến tỷ lệ thành công hạn chế so với micro-TESE.
Thu nhập ít tinh trùng trong trường hợp NOA: Trên thực tế, lượng tinh trùng thu nhập được từ chọc hút tinh trùng từ tinh hoàn qua da trong trường hợp nam giới bị NOA thường ít hơn so với các thủ thuật khác. Từ đó hạn chế khả năng sử dụng tinh trùng trong chu kỳ ICSI về sau.
Khó trữ đông tinh trùng: Do số lượng và chất lượng tinh trùng thu được từ TESA hạn chế, khả năng lưu trữ để dùng cho các chu kỳ thụ tinh ống nghiệm (IVF) sau này không cao.
Nguy cơ biến chứng: Mặc dù là thủ thuật ít xâm lấn, chọc hút tinh trùng từ tinh hoàn qua da vẫn có thể gây ra tình trạng tụ máu bìu, xuất huyết trong tinh hoàn hoặc hiếm gặp hơn là nguy cơ teo tinh hoàn nếu chọc hút nhiều lần.
Quy trình chọc hút tinh trùng từ tinh hoàn qua da TESA
1. Chuẩn bị trước thủ thuật
Để quá trình thủ thuật diễn ra an toàn và hiệu quả, người bệnh cần tuân thủ các hướng dẫn từ bác sĩ trước khi tiến hành:
Ăn bữa tối nhẹ, dễ tiêu và ăn trước 18h ngày hôm trước.
Có thể uống nước đến 23h và không uống hoặc ăn trong ngày thực hiện thủ thuật để tránh nguy cơ hít sặc khi gây mê hoặc gây tê.
Vệ sinh sạch sẽ, đặc biệt là vùng bìu.
Ngủ sớm, ngủ đủ giấc.
Không sử dụng nước hoa, không mang đồ trang sức, tài sản có giá trị vào phòng thủ thuật. Nếu có răng giả, cần tháo bỏ theo hướng dẫn.
Khi đến bệnh viện, người bệnh thay trang phục phẫu thuật theo hướng dẫn của nhân viên y tế.
2. Thực hiện thủ thuật TESA
Người bệnh được đặt nằm đúng tư thế, sau đó bác sĩ sẽ tiến hành gây tê hoặc gây mê toàn thân tùy theo chỉ định.
Khu vực sinh dục, bẹn, đùi và tầng sinh môn được sát trùng kỹ lưỡng.
Bác sĩ sử dụng một kim tiêm chọc xuyên qua da bìu vào tinh hoàn và rút lấy các ống sinh tinh có chứa tinh trùng. Có thể lặp lại thao tác nhiều lần, tùy vào số lượng tinh trùng thu được mà bác sĩ có thể quyết định tiếp tục thực hiện hút tinh trùng hay dừng lại.
Tinh trùng sau khi chọc hút sẽ được chuyển ngay đến phòng lab để sàng lọc, chọn ra tinh trùng có chất lượng tốt nhất. Nguồn tinh trùng này có thể dùng ngay cho kỹ thuật ICSI hoặc được trữ lạnh để sử dụng trong những chu kỳ IVF sau.
Kết thúc quá trình, bác sĩ tiến hành cầm máu, vệ sinh và dán vết thương cho bệnh nhân.
Tinh trùng thu thập được sau TESA sẽ được dùng cho các chu kỳ IVF hoặc trữ đông để bảo tồn khả năng sinh sản cho người bệnh
3. Chăm sóc sau thủ thuật
Người bệnh được theo dõi sau thủ thuật tại bệnh viện nhằm đảm bảo không có phản ứng bất thường. Sau khi ổn định 30-45 phút, người bệnh có thể về nhà mà không cần nhập viện.
Sử dụng thuốc giảm đau, kháng viêm hoặc kháng sinh theo đơn thuốc được bác sĩ chỉ định.
Giữ vết thương khô ráo, sạch sẽ.
Tránh vận động mạnh, tập thể thao hay đi xe đạp trong vòng 1-2 tuần.
Mặc quần lót rộng rãi, thoáng mát và kiêng quan hệ tình dục ít nhất một tuần sau thủ thuật, hoặc đợi đến khi vết thương hoàn toàn không còn đau, khó chịu.
Một số biểu hiện nhẹ như bầm tím, đổi màu da bìu, sưng nề hoặc dịch loãng hồng nhạt có thể xuất hiện nhưng thường không đáng lo ngại.
Nếu có các triệu chứng bất thường như sốt cao, vết thương sưng đỏ kéo dài, chảy dịch mủ kèm mùi hôi… cần đến ngay bệnh viện để được bác sĩ kiểm tra và xử lý kịp thời.
Các giải pháp thay thế khi thủ thuật TESA thất bại
Trong nhiều trường hợp, thủ thuật chọc hút tinh trùng từ tinh hoàn không đạt kết quả như mong đợi. Khi đó, bác sĩ có thể cân nhắc chuyển sang những phương pháp khác để tối ưu cơ hội tìm thấy tinh trùng cho người bệnh. Các giải pháp thay thế khi thủ thuật TESA thất bại, bao gồm:
TESE (Testicular Sperm Extraction): Là kỹ thuật mổ mở tinh hoàn để lấy mẫu mô và tìm kiếm tinh trùng. Phương pháp này có khả năng thu được số lượng tinh trùng nhiều hơn nhưng cũng phức tạp và chi phí cao hơn.
Micro-TESE (Microdissection Testicular Sperm Extraction): Đây là kỹ thuật cao cấp sử dụng kính hiển vi vi phẫu để hỗ trợ bác sĩ xác định chính xác ống sinh tinh còn khả năng sinh tinh. Nhờ đó, khả năng thu nhận tinh trùng trong các trường hợp vô tinh không do tắc nghẽn (NOA) cao hơn hẳn, đồng thời hạn chế tối đa việc lấy mô không cần thiết.
Tại IVF Tâm Anh, khách hàng nam sẽ được thăm khám cùng bác sĩ để kiểm tra sức khỏe tổng thể, xác định nguyên nhân gây vô tinh cũng như số lượng, chất lượng tinh trùng bằng xét nghiệm tinh dịch đồ.
Người nam được kết luận vô tinh khi không tìm thấy tinh trùng trong tinh dịch, sau ly tâm và làm tinh dịch đồ 2 lần cách nhau 3 tuần. Bác sĩ sẽ tìm nguyên nhân vô tinh là do tắc nghẽn hay không tắc nghẽn, từ đó bác sĩ sẽ quyết định lựa chọn thủ thuật TESA hoặc các phương pháp chọc hút tinh trùng khác phù hợp hơn.
IVF Tâm Anh tự hào là đơn vị tiên phong sở hữu phòng lab siêu sạch đạt chuẩn ISO 5 cùng nhiều kỹ thuật trữ lạnh tinh trùng hiện đại có thể áp dụng trong trữ tinh trùng thường quy và trữ tinh trùng số lượng ít, giúp bảo quản tinh trùng ở điều kiện tốt nhất nhằm tăng cơ hội điều trị hiếm muộn cũng như bảo tồn khả năng sinh sản trong tương lai.
Để đặt lịch thăm khám hoặc kiểm tra các vấn đề về sức khỏe sinh sản tại IVF Tâm Anh, quý khách hàng có thể liên hệ đến thông tin sau:
HỆ THỐNG BỆNH VIỆN ĐA KHOA TÂM ANH
Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội:
108 Phố Hoàng Như Tiếp, Phường Bồ Đề, TP. Hà Nội
(Đ/c cũ: 108 Hoàng Như Tiếp, P.Bồ Đề, Q.Long Biên, TP. Hà Nội)
Mặc dù còn tồn tại một số hạn chế, nhưng kỹ thuật TESA vẫn là lựa chọn điều trị giúp nam giới vô tinh có thêm cơ hội tìm thấy tinh trùng để thực hiện các kỹ thuật hỗ trợ sinh sản, tăng cơ hội có con chính chủ. Trong trường hợp chọc hút tinh trùng từ tinh hoàn qua da không thành công, các phương pháp thay thế như TESE hoặc micro-TESE có thể được cân nhắc để nâng cao tỷ lệ thành công. Việc lựa chọn kỹ thuật phù hợp cần dựa trên tình trạng cụ thể của bệnh nhân và chỉ định từ bác sĩ.
Cập nhật lần cuối: 10:22 18/12/2025
Nguồn tham khảo
Saxena, K. (2024, October 24). TESA Procedure: Preparation, Success Rates, Side Effects & Recovery Time. Fertility Blogs & News – Crysta IVF. https://crystaivf.com/blogs/tesa-procedure-success-rate/