Ống dẫn trứng có vai trò quan trọng trong việc thụ thai và mang thai. Sức khỏe của ống dẫn trứng ảnh hưởng đến khả năng sinh sản của phụ nữ. Nếu ống dẫn trứng bị tắc hoặc bị tổn thương có thể gây nên tình trạng khó mang thai và thậm chí là vô sinh. Cùng tìm hiểu về cấu tạo, chức năng ống dẫn trứng qua bài viết này.
Ống dẫn trứng (vòi trứng hoặc vòi tử cung) là một bộ phận thuộc hệ thống cơ quan sinh sản nữ, là cầu nối giữa buồng trứng và tử cung. Ống dẫn trứng chính là nơi diễn ra quá trình thụ tinh, sau khi thụ tinh, hợp tử phát triển thành phôi và tiếp tục di chuyển qua ống dẫn trứng vào khoang tử cung – nơi phôi thai làm tổ và là môi trường thuận lợi cho sự phát triển ban đầu của phôi thai. (1)
Có hai vòi tử cung, mỗi vòi là một ống dài khoảng 10-15cm nằm ở một bên tử cung, trong bờ trên dây chằng rộng. Vòi tử cung mở ở đầu trong của nó ở góc trên ngoài tử cung hay gọi là sừng tử cung, tạo thành một kết nối giữa khoang nội mạc tử cung và khoang phúc mạc.
Cấu tạo vòi tử cung bao gồm ba lớp: lớp thanh mạc, lớp cơ trơn và lớp niêm mạc. Lớp niêm mạc mỏng trong vòi tử cung tiết ra chất lỏng duy trì môi trường nơi quá trình thụ tinh có thể diễn ra và phôi có thể phát triển. Các cấu trúc giống như sợi lông nhỏ trong lớp lót (lông mao) di chuyển trứng, tinh trùng và phôi (nếu quá trình thụ tinh diễn ra) qua ống dẫn trứng. Các lớp cơ có chức năng co bóp giúp di chuyển trứng, tinh trùng hoặc phôi qua vòi trứng, cùng với sự trợ giúp của lông mao.
Cấu tạo vòi tử cung bao gồm các đoạn vòi từ ngoài vào trong như sau:
Vòi tử cung đóng vai trò quan trọng trong quá trình thụ thai. Một số chức năng của ống dẫn trứng có thể kể đến như:
Quá trình thụ thai diễn ra ở ống dẫn trứng. Sau khi trứng được thụ tinh với tinh trùng, nó sẽ di chuyển qua ống dẫn trứng đến tử cung để làm tổ và phát triển thành thai nhi. Nhưng nếu ống dẫn trứng bị tắc, đường đi của tinh trùng đến trứng cũng như đường trở về tử cung của trứng đã thụ tinh sẽ bị chặn.
Nguyên nhân phổ biến gây tắc ống dẫn trứng là từ mô sẹo, nhiễm trùng và dính vùng chậu… Tắc ống dẫn chứng cũng là nguyên nhân phổ biến gây vô sinh.
Viêm ống dẫn trứng là một trong các bệnh viêm vùng chậu (PID). PID là tình trạng nhiễm trùng các cơ quan sinh sản. Bệnh phát triển khi vi khuẩn có hại xâm nhập vào đường sinh sản. Viêm ống dẫn trứng và các dạng PID khác thường là kết quả của các bệnh lây truyền qua đường tình dục (STIs) liên quan đến vi khuẩn như chlamydia hoặc lậu. Viêm ống dẫn trứng nếu không được điều trị đúng cách sẽ gây vô sinh.
Thai ngoài tử cung xảy ra khi trứng đã thụ tinh làm tổ và phát triển bên ngoài khoang nội mạc tử cung. Mang thai ngoài tử cung thường xảy ra ở ống dẫn trứng và trứng đã thụ tinh không thể phát triển bình thường và có thể gây chảy máu, đe dọa tính mạng nếu không can thiệp kịp thời.
Ung thư ống dẫn trứng ảnh hưởng đến quá trình ống dẫn trứng mang trứng từ buồng trứng đến tử cung. Ung thư vòi trứng có thể dẫn đến ung thư buồng trứng. Nếu không được điều trị kịp thời và đúng cách, ung thư vòi trứng có thể gây nên các biến chứng nguy hiểm như đau vùng chậu mãn tính, vô sinh hiếm muộn…
Xây dựng chế độ ăn uống cân bằng để ống dẫn trứng luôn khỏe mạnh như các loại trái cây và rau quả nhiều màu sắc, cung cấp các loại vitamin, khoáng chất và chất chống oxy hóa thiết yếu cho sức khỏe sinh sản. Ngũ cốc nguyên hạt như gạo lứt, hạt diêm mạch và yến mạch, có nhiều chất xơ và giúp điều chỉnh mức độ hormone. Protein nạc như thịt gia cầm, cá, đậu phụ và đậu cung cấp axit amin cần thiết để giữ vòi trứng luôn khỏe mạnh.
Hạn chế tiêu thụ thực phẩm chế biến, đồ ăn nhẹ có đường và chất béo chuyển hóa vì chúng có thể ảnh hưởng tiêu cực đến sự cân bằng hormone và sức khỏe buồng trứng.
Thực hiện các bài tập sàn chậu có thể góp phần cải thiện sức khỏe vòi trứng cũng như buồng trứng. Các bài tập này tác động vào các cơ sàn chậu, hỗ trợ tử cung, bàng quang và ruột. Một số bài tập có thể áp dụng như: bài tập Kegel, bài tập Squat, bài tập Bridge, bài tập Split Tabletop…
Chất gây rối loạn nội tiết là những hóa chất có thể ảnh hưởng đến quá trình sản xuất và điều hòa hormone trong cơ thể, có khả năng ảnh hưởng đến ống dẫn trứng và chức năng sinh sản.
Để hạn chế tiếp xúc với các hóa chất độc hại này, hãy lựa ưu tiên chọn các và sử dụng các đồ dùng cá nhân và đồ gia dụng tự nhiên và hữu cơ. Chọn các sản phẩm không chứa paraben, phthalate và hương liệu tổng hợp, vì các chất này có thể bắt chước estrogen và phá vỡ sự cân bằng hormone.
Tránh xa thuốc lá và thuốc giải trí là rất quan trọng để duy trì sức khỏe vòi trứng và buồng trứng. Khói thuốc lá chứa các hóa chất độc hại có thể gây rối loạn chức năng vòi trứng, làm tổn thương buồng trứng và làm suy yếu khả năng sinh sản bằng cách đẩy nhanh quá trình mất trứng và phá vỡ mức độ hormone.
Việc vệ sinh vùng kín đúng cách là điều cần thiết để duy trì sức khỏe vòi trứng và buồng trứng. Điều này cũng giúp ngăn ngừa nhiễm trùng có thể ảnh hưởng tiêu cực đến ống dẫn trứng và sức khỏe buồng trứng.
Sử dụng dung dịch vệ sinh lành tính và nước sạch để rửa vùng sinh dục ngoài có thể giúp loại bỏ vi khuẩn và ngăn ngừa sự tích tụ của các vi sinh vật có hại. Cần tránh xa những loại dung dịch có chất tẩy rửa mạnh hoặc thụt rửa sâu, vì điều này có thể phá vỡ sự cân bằng tự nhiên của vi khuẩn trong âm đạo và làm tăng nguy cơ nhiễm trùng.
Để bảo tồn vòi trứng, ngoài những lưu ý trong dinh dưỡng và sinh hoạt việc kiểm tra và sàng lọc thường xuyên là điều cần thiết để theo dõi sức khỏe trứng và phát hiện sớm mọi vấn đề tiềm ẩn ảnh hưởng đến khả năng sinh sản.
Trong quá trình kiểm tra, các bác sĩ có thể thực hiện các xét nghiệm đánh giá tình trạng viêm nhiễm vùng chậu, xét nghiệm máu,, siêu âm, chụp phim tử cung vòi trứng để đánh giá buồng tử cung và chức năng hai vòi trứng . Các xét nghiệm này có thể giúp phát hiện các tình trạng như tắc ống dẫn trứng, viêm nhiễm vòi trứng, xoắn ống dẫn trứng, ung thư vòi trứng… gây ảnh hưởng đến khả năng sinh sản.
Biện pháp tốt nhất để bảo tồn vòi trứng duy trì một lối sống sinh hoạt lành mạnh, kiểm tra định kỳ và tầm soát bệnh lý định kỳ. Để kịp thời phát hiện những bất thường và có phương pháp điều trị phù hợp để giữ ống dẫn trứng luôn khỏe mạnh, hỗ trợ sức khỏe buồng trứng và cải thiện chức năng sinh sản.
Nếu có bất kỳ thắc mắc gì hay gặp phải các vấn đề liên quan đến ống dẫn trứng hoặc cần tư vấn đặt lịch thăm khám có thể liên hệ đến Trung tâm Hỗ trợ sinh sản BVĐK Tâm Anh qua phương thức:
HỆ THỐNG BỆNH VIỆN ĐA KHOA TÂM ANH
Từ những thông tin được chia sẻ bên trên có thể thấy ống dẫn trứng là cầu nối quan trọng giữa buồng trứng và tử cung. Đó cũng là lý do tại sao các tình trạng ảnh hưởng tiêu cực đến ống dẫn trứng cũng sẽ ảnh hưởng tiêu cực đến khả năng sinh sản. Do đó, cần xây dựng thói quen thăm khám định kỳ để kịp thời phát hiện, ngăn ngừa và điều trị những nhiễm trùng, bệnh tiềm ẩn liên quan ống dẫn trứng cũng như khả năng sinh sản.
