Niệu đạo là một trong những cấu trúc quan trọng của hệ tiết niệu, đồng thời giữ vai trò thiết yếu trong quá trình bài tiết nước tiểu và một số chức năng sinh lý khác. Dù có cấu tạo đơn giản, nhưng bất kỳ sự thay đổi bất thường nào tại cơ quan đều là dấu hiệu của các vấn đề cần được chẩn đoán và điều trị sớm.
Niệu đạo là một ống dẫn nhỏ có cấu trúc hình trụ dài, nối từ bàng quang với lỗ tiểu, giúp bài tiết nước tiểu ra ngoài cơ thể. Ở nam giới, bộ phận này còn là đường dẫn tinh dịch ra ngoài khi xuất tinh. (1)
Chức năng chính của cơ quan này là dẫn nước tiểu từ bàng quang ra ngoài cơ thể qua lỗ tiểu. Sau khi thận lọc máu và tạo ra nước tiểu, nước tiểu được dẫn xuống bàng quang thông qua hai ống niệu quản và được lưu trữ tạm thời tại đây. Khi cơ thể cần bài tiết nước tiểu, bàng quang co bóp và đẩy nước tiểu ra ngoài thông qua lỗ tiểu.
Ở nam giới, bộ phận này còn đóng vai trò quan trọng trong hệ thống sinh sản, có nhiệm vụ dẫn tinh dịch có chứa tinh trùng ra ngoài cơ thể khi xuất tinh.
Hình ảnh giải phẫu cho thấy đây là bộ phận có cấu trúc hình ống chạy từ bàng quang, kéo dài qua các cơ hoành vùng chậu đến lỗ tiểu. Tại đầu trên của niệu đạo có một cơ thắt, có tác dụng đóng đường dẫn và giữ nước tiểu bên trong bàng quang. Khi bàng quang đầy, cơ thắt này nhận được tín hiệu và mở đường dẫn cho phép nước tiểu đi ra ngoài qua lỗ sáo. (2)
Về mặt giải phẫu, bộ phận này ở nam giới có thể được chia thành ba phần như sau:
Niệu đạo ở nữ giới ngắn hơn nam giới, có khả năng đàn hồi tốt, có thể giãn ra đến 1cm và bắt đầu ở cổ bàng quang và đi xuống dưới qua màng đáy chậu và cơ sàn chậu. Lỗ tiểu ở nữ nằm ở trong tiền đình âm đạo, phía trước lỗ âm đạo, phía sau âm vật 2-3cm và nằm giữa hai môi bé.
Bộ phận này nằm nối liền từ lỗ mở dưới bàng quang, đi qua vùng chậu đến lỗ sáo (lỗ tiểu).
Dị tật niệu đạo là những bất thường về hình dạng hoặc vị trí của bộ phận này xuất hiện ngay từ khi trẻ mới sinh. Trong đó, phổ biến nhất là dị tật lỗ tiểu lệch thấp, tình trạng lỗ tiểu không nằm ở đỉnh quy đầu mà lệch xuống thân dương vật, bìu hoặc tầng sinh môn.
Ngoài ra, một số dị tật bẩm sinh khác bao gồm niệu đạo đôi hoặc ba, van niệu đạo, sa niệu đạo… Những dị tật này này nếu không được can thiệp sớm có thể ảnh hưởng đến khả năng tiểu tiện, sinh sản và tâm lý của trẻ sau này.
Là bệnh lý đặc trưng bởi triệu chứng tiểu buốt, tiểu rắt hoặc có dịch tiết ra qua lỗ tiểu. Bệnh có thể xảy ra ở cả nam và nữ, do vi khuẩn gây ra và chủ yếu điều trị bằng kháng sinh.
Viêm nhiễm tại bộ phận này được chia thành 2 nhóm chính là viêm không do lậu và viêm do lậu cầu, cụ thể:
Ngoài ra, viêm nhiễm tại bộ phận này còn do nhiều nguyên nhân khác bao gồm các thủ thuật thực hiện qua đường tiểu (đặt ống thông tiểu, nội soi bàng quang…), chấn thương, sỏi hay có dị vật bên trong.
Là tình trạng bị hẹp do viêm, chấn thương, phẫu thuật… Khi bộ phận này bị hẹp, dòng nước tiểu yếu và hay có hiện tượng dòng tiểu đôi. Trong những trường hợp nặng có thể chặn hoàn toàn dòng tiểu, kèm theo các vấn đề ở đường tiết niệu, chẳng hạn như nhiễm trùng.
Là một túi hay khối phồng có kích thước khác nhau hình thành cạnh niệu đạo. Do khối phồng thông với bộ phận này nên luôn được làm đầy bởi nước tiểu trong quá trình tiểu tiện. Bệnh thường gặp ở phụ nữ nhiều hơn so với nam giới.
Bệnh nhân gặp tình trạng này thường không có triệu chứng đặc hiệu, tuy nhiên một số dấu hiệu cảnh báo tình trạng này có thể kể đến như tiểu khó, tiểu rắt, giao hợp đau, nhiễm khuẩn đường tiết niệu tái phát, tiểu không kiểm soát, tiểu ra máu… Các dấu hiệu chảy dịch là các yếu tố cực kỳ quan trọng trong việc gợi ý chẩn đoán túi thừa niệu đạo.
Là tình trạng hình thành các tế bào ác tính trong mô của niệu đạo:
Đây là cơ quan quan trọng trong hệ thống tiết niệu và sinh sản, vì vậy việc chăm sóc và duy trì hoạt động khỏe mạnh là điều cần thiết giúp phòng ngừa viêm nhiễm và nhiều biến chứng nguy hiểm khác. Một số cách giúp giữ cho cơ quan này khỏe mạnh như:
Cần vệ sinh vùng kín mỗi ngày bằng nước sạch hoặc dung dịch vệ sinh dịu nhẹ, không chứa chất tẩy rửa mạnh. Ở nữ giới nên lau từ trước ra sau sau khi đi vệ sinh để tránh đưa vi khuẩn từ hậu môn vào niệu đạo. Nam giới nên giữ vệ sinh dưới bao quy đầu. Lưu ý không thụt rửa sâu hoặc sử dụng sản phẩm tạo mùi hương ở vùng kín vì có thể gây kích ứng và gây mất cân bằng hệ vi sinh, tăng nguy cơ viêm nhiễm.
Uống đủ nước mỗi ngày giúp cơ thể duy trì nhiều chức năng thiết yếu của cơ thể, bao gồm hỗ trợ trao đổi chất, cân bằng điện giải và điều hòa nhiệt độ cơ thể. Trung bình một người trưởng thành nên uống từ 1,5 – 2 lít nước mỗi ngày, có thể thăm lên nếu thời tiết nóng hoặc hoạt động thể lực nhiều. Nên ưu tiên nước lọc, hạn chế đồ uống có gas, cồn vì chúng có thể gây kích thích bàng quang và làm tăng nguy cơ nhiễm trùng tiết niệu.
Quan hệ tình dục an toàn là một trong những biện pháp hiệu quả giúp bảo vệ sức khỏe. Sử dụng bao cao su đúng cách giúp giảm đáng kể nguy cơ lây truyền vi khuẩn, virus. Cả nam và nữ nên vệ sinh vùng kín sạch sẽ trước và sau khi quan hệ để hạn chế tích tụ vi khuẩn. Ngoài ra, việc hạn chế số lượng bạn tình và có lối sống tình dục lành mạnh cũng giúp hạn chế những nguy cơ mắc phải các bệnh lây truyền qua đường tình dục như lậu, chlamydia, giang mai…
Một chế độ ăn uống cân bằng dinh dưỡng, giàu vitamin và khoáng chất, chất chống oxy hóa giúp tăng cường sức đề kháng cho cơ thể, hỗ trợ phòng ngừa viêm, nhiễm khuẩn tiết niệu. Nên ưu tiên bổ sung rau xanh, trái cây giàu vitamin C (cam, chanh, bưởi), thực phẩm chứa probiotic (sữa chua), ngũ cốc nguyên hạt và thực phẩm giàu kẽm.
Ngoài ra cần hạn chế tiêu thụ đường, thực phẩm chế biến sẵn, đồ cay nóng nhiều dầu mỡ… vì nếu tiêu thụ quá mức những thực phẩm này có thể tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển, tăng sinh và gây phản ứng viêm.
Hoạt động thể dục thể thao đều đặn với cường độ vừa phải không chỉ tăng cường sức đề kháng mà còn giúp cải thiện tuần hoàn máu trong cơ thể, giảm căng thẳng và cải thiện sức khỏe tinh thần.
Để biết thêm thông tin hoặc đặt lịch thăm khám những vấn đề bất thường tại IVF Tâm Anh, quý khách có thể liên hệ đến thông tin sau:
HỆ THỐNG BỆNH VIỆN ĐA KHOA TÂM ANH
Hy vọng những thông tin từ bài viết đã giúp bạn đọc có cái nhìn tổng quan về cấu tạo, chức năng của niệu đạo với cơ thể. Duy trì lối sống lành mạnh, vệ sinh đúng cách và khám sức khỏe định kỳ là những yếu tố quan trọng để giữ cho cơ quan này luôn hoạt động hiệu quả, hạn chế nguy cơ viêm nhiễm và biến chứng nguy hiểm.
