Xoắn tinh hoàn là tình trạng nguy hiểm, thường gặp ở nam giới, đặc biệt là nam giới trong độ tuổi thanh thiếu niên và trưởng thành. Khi xoắn tinh hoàn xảy ra sẽ làm tắc nghẽn mạch máu và gây nên tình trạng thiếu máu cục bộ, có thể dẫn đến hoại tử tinh hoàn nếu không được can thiệp điều trị kịp thời. Vì vậy, hiểu rõ về nguyên nhân xoắn tinh hoàn và các yếu tố nguy cơ là điều cần thiết để phòng ngừa và phát hiện sớm bệnh lý này.
Nguyên nhân xoắn tinh hoàn rất đa dạng và hiện nay vẫn chưa được xác định một cách chính xác. Tuy nhiên theo nhiều nghiên cứu cho thấy, một số nguyên nhân phổ biến có thể dẫn đến tình trạng này bao gồm:
Yếu tố di truyền là một trong những nguyên nhân quan trọng và phổ biến gây nên tình trạng này. Các chuyên gia cho biết, trong gia đình có người từng bị xoắn tinh hoàn thì nguy cơ mắc bệnh của các thế hệ sau sẽ cao hơn so với những người không có tiền sử gia đình.
Bất thường bẩm sinh trong cấu trúc của thừng tinh hoặc các bộ phận liên quan đến tinh hoàn có thể gây nên tình trạng xoắn tinh hoàn. Những nam giới có cấu trúc dây thừng tinh dài hoặc không bám chặt vào tinh hoàn thường rất dễ bị xoắn. Do đó, nam giới cần phải thăm khám và có những phương pháp điều trị kịp thời để tránh ảnh hưởng đến sức khỏe.
Chấn thương vùng bìu hoặc tinh hoàn cũng là nguyên nhân phổ biến gây nên tình trạng xoắn tinh hoàn. Những va chạm mạnh, đặc biệt trong các hoạt động thể thao như bóng đá, võ thuật hoặc tai nạn giao thông, té ngã khi leo trèo,… có thể khiến tinh hoàn bị xoắn, làm tắc nghẽn mạch máu. Những chấn thương này cần được xử lý kịp thời để tránh các biến chứng nghiêm trọng.
Bên cạnh các nguyên nhân phổ biến, nhiều yếu tố nguy cơ xoắn tinh hoàn có thể làm tăng khả năng mắc phải tình trạng này. Cụ thể:
Bác sĩ Trương Nguyễn Minh Tuấn, Trung tâm Hỗ trợ sinh sản, IVF Tâm Anh Quận 8 cho biết, tất cả các nam giới ở mọi lứa tuổi đều có nguy cơ mắc xoắn tinh hoàn. Tuy nhiên, có khoảng 65% các trường hợp xoắn tinh hoàn xảy ra ở nam giới trong độ tuổi thanh thiếu niên, đặc biệt là từ 12 đến 18 tuổi. Đây là giai đoạn mà cơ thể có sự phát triển mạnh mẽ về mặt thể chất, đồng thời cấu trúc của tinh hoàn cũng chưa ổn định hoàn toàn, dễ gây ra hiện tượng xoắn. (1)
Nam giới đã từng bị xoắn tinh hoàn có nguy cơ tái phát cao. Khi một bên tinh hoàn đã xoắn, dây thừng tinh treo tinh hoàn trong bìu sẽ bị yếu đi, làm tăng khả năng xoắn tinh hoàn ở bên còn lại. Do đó, những nam giới có tiền sử bị tình trạng này trước đó, cần theo dõi chặt chẽ và thăm khám sức khỏe định kỳ để phòng ngừa xoắn tinh hoàn và hạn chế nguy cơ tái phát.
Sự thay đổi nhiệt độ môi trường cũng có thể tác động đến nguy cơ xoắn tinh hoàn. Khi tiếp xúc với nhiệt độ lạnh, cơ bìu có xu hướng co thắt lại để bảo vệ. Tuy nhiên, quá trình co thắt quá mức của cơ bìu có thể gây nên tình trạng xoắn tinh hoàn.
Trong giai đoạn dậy thì, khi cơ thể nam giới phát triển mạnh mẽ, hệ thống cơ và mạch máu chưa kịp hoàn thiện, khiến tinh hoàn dễ di chuyển trong bìu. Sự thay đổi này làm tăng nguy cơ xoắn tinh hoàn.
Các môn thể thao có tính chất va chạm mạnh như bóng đá, bóng rổ, tennis, võ thuật,… có thể làm tăng nguy cơ xoắn tinh hoàn do lực va chạm mạnh của dụng cụ, người chơi tác động vào vùng bìu hoặc tinh hoàn. Điều này có thể làm cho tinh hoàn bị tổn thương, gây xoắn hoặc các vấn đề sức khỏe khác.
>> Giải đáp: Bị xoắn tinh hoàn có tự khỏi không?
Chẩn đoán chính xác tình trạng xoắn tinh hoàn đóng vai trò quan trọng, giúp bác sĩ có thể xác được chính xác tình trạng bệnh tình và đề ra các phương pháp điều trị phù hợp, hiệu quả. Các phương pháp chẩn đoán xoắn tinh hoàn thường được sử dụng như:
Thăm khám tinh hoàn là phương pháp chẩn đoán đầu tiên được bác sĩ thực hiện để xác định tình trạng xoắn tinh hoàn ở bệnh nhân. Bác sĩ sẽ tiến hành thăm khám trực tiếp vùng bìu và tinh hoàn để kiểm tra các dấu hiệu xoắn tinh hoàn bất thường như sự thay đổi về kích thước, vị trí và cảm giác của tinh hoàn,… để có thể đưa ra các kết luận sơ bộ về tình trạng này.
Xét nghiệm nước tiểu có thể giúp phát hiện các dấu hiệu viêm hoặc nhiễm trùng, đồng thời cũng giúp loại trừ các bệnh lý khác có triệu chứng tương tự xoắn tinh hoàn như nhiễm trùng đường tiết niệu. Từ đó có thể chẩn đoán và điều trị hiệu quả hơn tình trạng xoắn tinh hoàn.
Siêu âm bìu là phương pháp đem lại hiệu quả cao và được sử dụng phổ biến để chẩn đoán tình trạng xoắn tinh hoàn. Kỹ thuật này giúp các bác sĩ có thể dễ dàng quan sát các thay đổi trong cấu trúc của tinh hoàn đồng thời đánh giá được tình trạng lưu thông máu trong tinh hoàn. Nhờ đó xác định được tình trạng và mức độ xoắn của tinh hoàn. (2)
Xạ hình tinh hoàn là phương pháp chẩn đoán hình ảnh sử dụng một lượng nhỏ chất phóng xạ để kiểm tra và đánh giá lưu lượng máu lưu thông đến tinh hoàn. Khi tinh hoàn bị xoắn, lượng máu cung cấp cho tinh hoàn sẽ giảm. Nhờ vào xạ hình, bác sĩ sẽ xác định được chính xác tình trạng bệnh.
Những người có nguy cơ cao bị xoắn tinh hoàn cần thăm khám định kỳ ít nhất một năm một lần. Đối với những nam giới có tiền sử gia đình hoặc đã từng mắc bệnh trước đó cần thăm khám sức khỏe thường xuyên hơn theo chỉ định của bác sĩ. Bên cạnh đó, khi thấy các dấu hiệu bất thường xuất hiện như đau đột ngột một bên bìu, đỏ và sưng bìu, kích thước tinh hoàn có sự thay đổi,… nam giới cần thăm khám ngay.
Để được chẩn đoán và điều trị đúng cách, nam giới nên đến bệnh viện hoặc các cơ sở y tế có chuyên khoa thận tiết niệu hay chuyên khoa nam khoa để được khám tinh hoàn an toàn và hiệu quả. Các bác sĩ tại đây sẽ thăm khám và đưa ra phương pháp điều trị thích hợp cho từng bệnh nhân.
Để đặt lịch khám, tư vấn và điều trị trực tiếp với các bác sĩ tại Trung tâm Hỗ trợ sinh sản, IVF Tâm Anh, Quý khách hàng có thể liên hệ theo thông tin sau:
HỆ THỐNG BỆNH VIỆN ĐA KHOA TÂM ANH
Tóm lại, hiểu rõ nguyên nhân xoắn tinh hoàn và các yếu tố nguy cơ là bước quan trọng trong việc phòng ngừa và điều trị tình trạng này. Bên cạnh đó, phát hiện sớm và điều trị kịp thời cũng giữ vai trò thiết yếu, góp phần bảo vệ tốt sức khỏe tinh hoàn, tránh các biến chứng nghiêm trọng có thể xảy ra.
