Có nên lấy mẫu tinh dịch đồ tại nhà? Đây là băn khoăn của nhiều nam giới khi muốn đánh giá khả năng sinh sản nhưng ngại đến cơ sở y tế. Dù việc lấy mẫu tại nhà mang lại sự tiện lợi, song nếu không tuân thủ đúng quy trình bảo quản và vận chuyển, mẫu tinh dịch rất dễ bị biến đổi, dẫn đến sai lệch kết quả xét nghiệm. Bài viết sau sẽ phân tích cụ thể những rủi ro tiềm ẩn và lý do vì sao nên cân nhắc kỹ trước khi chọn phương án này.
Lấy mẫu tinh dịch đồ tại nhà không được khuyến khích vì khó đảm bảo điều kiện vô trùng, thời gian vận chuyển và nhiệt độ bảo quản đạt chuẩn.
Tinh dịch đồ là xét nghiệm quan trọng nhằm đánh giá khả năng sinh sản của nam giới thông qua số lượng, chất lượng và hình thái tinh trùng. Tuy nhiên, nếu lấy mẫu tại nhà, nguy cơ sai lệch kết quả cao do mẫu có thể bị nhiễm khuẩn, tiếp xúc nhiệt độ môi trường hoặc bị trễ thời gian phân tích. Để đảm bảo kết quả chính xác và có giá trị chẩn đoán, chuyên gia luôn khuyến cáo nam giới nên lấy mẫu trực tiếp tại cơ sở y tế, dưới điều kiện kiểm soát nghiêm ngặt về vệ sinh và thời gian.
Dù lấy mẫu tinh dịch đồ tại nhà không được khuyến khích do tiềm ẩn nguy cơ sai lệch kết quả, do chỉ một sai sót nhỏ trong quá trình lấy mẫu, bảo quản hoặc vận chuyển cũng có thể khiến kết quả xét nghiệm không còn giá trị chẩn đoán. Tuy nhiên, nhiều nam giới vẫn mong muốn tự thực hiện tại nhà do một số lý do sau:
Nhiều nam giới cảm thấy áp lực hoặc lúng túng khi phải lấy mẫu tinh dịch tại cơ sở y tế, ngay cả khi được bố trí phòng riêng. Việc thực hiện tại nhà giúp họ chủ động về không gian, thời gian và tâm lý, từ đó dễ dàng hơn trong việc xuất tinh. Tuy nhiên, cảm giác thoải mái này không thể đảm bảo chất lượng mẫu nếu không tuân thủ nghiêm ngặt thời gian vận chuyển (trong vòng 60 phút) và điều kiện bảo quản thích hợp.
Xét nghiệm tinh dịch đồ là một thủ thuật nhạy cảm, nên nhu cầu được riêng tư là hoàn toàn dễ hiểu. Nhiều người e ngại khi thực hiện thủ dâm tại bệnh viện hoặc không muốn chia sẻ về tình trạng sinh sản với người khác. Điều này khiến họ có xu hướng lựa chọn lấy mẫu tại nhà để cảm thấy kín đáo hơn. Tuy nhiên, môi trường không đảm bảo vô trùng hoặc dụng cụ không đạt chuẩn dễ khiến mẫu nhiễm khuẩn, làm sai lệch kết quả xét nghiệm.
Với những người bận rộn hoặc sinh sống xa cơ sở y tế, việc đến bệnh viện chỉ để lấy mẫu có thể gây bất tiện. Lấy mẫu tại nhà giúp họ chủ động hơn, đặc biệt là khi muốn lấy vào buổi sáng, đây là thời điểm tinh dịch thường đạt chất lượng tốt nhất. Dù vậy, mẫu tinh dịch nếu không được xử lý đúng kỹ thuật và kịp thời sẽ khiến tinh trùng giảm khả năng di động hoặc bị thoái hóa, từ đó ảnh hưởng đến độ chính xác của kết quả và kế hoạch điều trị tiếp theo.
Việc lấy mẫu tinh dịch ngay tại nhà tiềm ẩn nhiều nguy cơ làm sai lệch kết quả phân tích, ảnh hưởng đến độ chính xác trong đánh giá chất lượng và khả năng sinh sản của nam giới. Dưới đây là những lý do chuyên môn giải thích vì sao không nên thực hiện việc lấy mẫu tại nhà.
Việc đưa mẫu tinh dịch vào phòng xét nghiệm trong khoảng 60 phút kể từ khi xuất tinh là bắt buộc theo hướng dẫn của WHO để bảo vệ tính di động tinh trùng và độ sống. Khi lấy mẫu tại nhà, việc chuyển giao chậm trễ hoặc mẫu bị khách quan làm nguội có thể dẫn đến giảm tỷ lệ di động và kết quả sai lệch nghiêm trọng. (1)
Ở phòng xét nghiệm lâm sàng, môi trường được kiểm soát nhiệt độ, độ pH và độ ẩm đạt chuẩn để không ảnh hưởng tới mẫu. Trong khi đó, tại nhà, mẫu dễ bị dao động nhiệt độ hoặc nhiễm bẩn, làm thay đổi kết quả như nồng độ, độ nhớt hoặc thời gian hóa lỏng không chuẩn.
Phòng Lab vô trùng theo tiêu chuẩn ISO, vật dụng và dụng cụ được đảm bảo khử khuẩn tối đa để tránh vi khuẩn, tế bào lạ xâm nhập. Lấy mẫu tại nhà tiềm ẩn nguy cơ nhiễm khuẩn từ tay, dụng cụ không tiệt trùng, ảnh hưởng đến tế bào bạch cầu trong mẫu hoặc thậm chí dẫn tới kết quả dương tính giả
Tại BVĐK Tâm Anh, trong quy trình lấy mẫu tinh dịch, bệnh nhân được hướng dẫn chi tiết, kiểm tra ngay lập tức nếu có nguy cơ thiếu mẫu, sử dụng sai container, phóng tinh không đủ,… Khi tự lấy tại nhà, không có nhân viên y tế hỗ trợ kịp thời, dẫn đến thiếu phần mẫu đầu hoặc cuối, ảnh hưởng kết quả và không thể lặp lại ngay lập tức khi cần thiết.
Theo khuyến cáo của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), việc phân tích tinh dịch đồ cần được thực hiện trong điều kiện phòng xét nghiệm đạt chuẩn và tuân thủ nghiêm ngặt các yếu tố về thời gian, nhiệt độ, dụng cụ chứa mẫu và quy trình xét nghiệm nhằm đảm bảo độ chính xác và khả năng so sánh kết quả giữa các lần thực hiện. (2)
Theo chuyên gia y tế, các mẫu lấy tại nhà dễ gặp sai số về các chỉ số quan trọng như thể tích, độ pH, độ di động và tỷ lệ sống của tinh trùng, từ đó làm sai lệch đánh giá chất lượng tinh dịch và chẩn đoán nguyên nhân vô sinh .
Ngoài ra, việc lấy mẫu tại cơ sở y tế, nơi có sự kiểm soát chặt chẽ về điều kiện môi trường và có chuyên viên hướng dẫn, giúp giảm thiểu tối đa sai sót do thao tác không đúng kỹ thuật hoặc bảo quản không phù hợp.
Do đó, để đảm bảo độ chính xác của kết quả và hỗ trợ quá trình chẩn đoán nguyên nhân vô sinh nam một cách hiệu quả, không nên lấy mẫu tinh dịch đồ tại nhà, mà cần thực hiện tại các cơ sở chuyên khoa uy tín có phòng Lab đạt tiêu chuẩn và đội ngũ kỹ thuật viên được đào tạo chuyên sâu.
Việc lấy mẫu nên được thực hiện trực tiếp tại bệnh viện hoặc cơ sở y tế để đảm bảo mẫu được thu đúng cách, xử lý kịp thời và tránh sai lệch kết quả. Hiện tại, IVF Tâm Anh chỉ nhận mẫu tinh dịch được thu tại phòng lấy mẫu chuyên biệt trong bệnh viện, không tiếp nhận mẫu lấy tại nhà.
Nên thực hiện xét nghiệm tinh dịch đồ tại các cơ sở y tế chuyên sâu về nam học và hỗ trợ sinh sản, nơi có hệ thống phòng xét nghiệm đạt chuẩn, quy trình khép kín và đảm bảo bảo mật thông tin. Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh là lựa chọn uy tín với quy trình xét nghiệm được thiết kế tối ưu với phòng lấy mẫu riêng biệt, quy trình khép kín, hạn chế tối đa tiếp xúc. Phòng Lab sinh sản được trang bị thiết bị phân tích tự động theo chuẩn WHO, giúp đánh giá chính xác các chỉ số về tinh trùng.
HỆ THỐNG BỆNH VIỆN ĐA KHOA TÂM ANH
Lấy mẫu tinh dịch tại nhà là một lựa chọn thuận tiện, giúp nam giới cảm thấy thoải mái và giữ được tính riêng tư. Tuy nhiên, để kết quả xét nghiệm chính xác và phản ánh đúng tình trạng sức khỏe sinh sản, cần tuân thủ nghiêm ngặt các hướng dẫn về thời gian kiêng xuất tinh, vệ sinh, kỹ thuật lấy mẫu và điều kiện bảo quản mẫu. Việc sai sót trong bất kỳ bước nào đều có thể làm sai lệch kết quả, ảnh hưởng đến quá trình chẩn đoán và điều trị vô sinh nam.
