Mang thai ngoài tử cung (chửa ngoài tử cung) là một tình trạng xảy ra khi trứng đã được thụ tinh phát triển bên ngoài buồng tử cung. Trong hầu hết các trường hợp, thai sẽ làm tổ ở ống dẫn trứng, nhưng cũng có thể xảy ra ở các vị trí khác như buồng trứng hoặc khoang bụng. Thai nhi khi gặp phải tình trạng này thường không thể phát triển thành một thai kỳ khỏe mạnh và có thể gây nguy hiểm đến tính mạng của người mẹ nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời.
Mang thai ngoài tử cung, hay còn gọi là chửa ngoài tử cung, là hiện tượng xảy ra khi trứng đã thụ tinh không làm tổ trong lòng tử cung mà lại bám vào một vị trí khác như ống dẫn trứng, buồng trứng, trong bụng của bạn hoặc phần dưới của cổ tử cung, nằm phía trên âm đạo.
Trường hợp trứng bám vào ống dẫn trứng chiếm hơn 90%. Đây là một biến chứng nghiêm trọng trong thai kỳ, bởi vì sự phát triển của thai nhi tại các vị trí bất thường có thể gây ra những rủi ro lớn cho sức khỏe của mẹ, bao gồm cả nguy cơ xuất huyết nặng và thậm chí là tử vong.
Tình trạng chửa ngoài tử cung thường không có triệu chứng rõ ràng trong giai đoạn đầu, do đó, nhiều chị em phụ nữ có thể không nhận ra mình đang gặp phải vấn đề này cho tới khi bệnh trở nên nghiêm trọng hơn.
Thai nằm ngoài tử cung xảy ra ở khoảng 2% tổng số ca mang thai. Hiện tượng này xảy ra do nhiều nguyên nhân khác nhau, và việc xác định chính xác nguyên nhân đóng vai trò rất quan trọng trong việc phòng ngừa và điều trị. Dưới đây là một số nguyên nhân phổ biến dẫn đến tình trạng này:
Sự mất cân bằng nội tiết tố trong cơ thể có thể ảnh hưởng đến quá trình thụ thai và cấy ghép trứng. Hormone estrogen và progesterone đóng vai trò quan trọng trong việc điều chỉnh chu kỳ kinh nguyệt và quá trình rụng trứng. Khi mức độ hormone này bị rối loạn, nó có thể dẫn đến việc trứng không di chuyển đúng cách qua ống dẫn trứng, tạo điều kiện cho tình trạng này xảy ra. Phụ nữ có tiền sử rối loạn nội tiết cũng có nguy cơ cao dễ mắc phải tình trạng này.
Đối với phụ nữ đã từng trải qua một lần mang thai ngoài tử cung trước đó, nguy cơ xảy ra lần thứ hai sẽ cao hơn khoảng 10%-25%. Nguyên nhân có thể xuất phát từ quá trình xử lý thai lần đầu có thể để lại sẹo hoặc gây tác động đến ống dẫn trứng sau phẫu thuật .
Thụ tinh trong ống nghiệm (IVF) cũng có thể làm tăng nguy cơ mang thai ngoài tử cung. Trong quá trình này, trứng được thụ tinh bên ngoài cơ thể và sau đó được đưa trở lại tử cung. Tuy nhiên, nếu trứng chuyển vào ống dẫn trứng thay vì tử cung, điều này sẽ dẫn đến chửa ngoài tử cung. Do đó, chọn cơ sở thực hiện IVF uy tín và theo dõi chặt chẽ sau khi thực hiện các quy trình IVF là rất cần thiết để phát hiện sớm những dấu hiệu bất thường.
Khả năng mang thai khi sử dụng vòng tránh thai (IUD) là rất hiếm. Tuy nhiên, việc mang thai khi đang đặt vòng tránh thai (IUD), khả năng thai nằm ngoài tử cung sẽ cao hơn.
Một phương pháp tránh thai phổ biến khác là “thắt ống dẫn trứng” cũng có nguy cơ khiến các chị em dễ bị chủa ngoài tử cung .
Hút thuốc có thể làm giảm khả năng vận động của vòi trứng bằng cách làm tổn thương các tế bào có lông ở vòi trứng, từ đó dẫn đến tăng khả năng mắc bệnh.
Nếu phụ nữ đã từng trải qua các ca phẫu thuật tử cung, chẳng hạn như phẫu thuật cắt bỏ u xơ hoặc mổ lấy thai, thì nguy cơ có thể tăng lên. Sẹo từ các ca phẫu thuật này có thể ảnh hưởng đến cấu trúc và chức năng của ống dẫn trứng, làm cho trứng khó khăn hơn trong việc di chuyển đến tử cung từ đó dẫn đến việc mang thai ngoài tử cung.
Một số phụ nữ có bất thường bẩm sinh ở ống dẫn trứng như ống dẫn trứng bị tắc nghẽn hoặc không phát triển đầy đủ, làm cho chúng không đủ khả năng vận chuyển trứng đến tử cung. Nếu phát hiện ra những bất thường này, bác sĩ có thể tư vấn các biện pháp điều trị thích hợp để tăng cường khả năng sinh sản và giảm thiểu tỷ lệ gặp phải tình trạng này.
Tổn thương ống dẫn trứng có thể xảy ra do nhiễm trùng hoặc viêm nhiễm. Các bệnh lây truyền qua đường tình dục, chẳng hạn như bệnh viêm vùng chậu, rất dễ gây ra tổn thương cho ống dẫn trứng, khiến chúng không còn khả năng vận chuyển trứng một cách bình thường. Việc điều trị kịp thời và đúng cách trong trường hợp này là rất quan trọng để bảo vệ sức khỏe sinh sản và giảm nguy cơ thai nằm ngoài tử cung.
Khối u trong hệ thống sinh sản, dù là u lành hay ác tính, có thể cản trở quá trình di chuyển của trứng từ buồng trứng xuống tử cung. Những khối u này có thể chiếm không gian trong khu vực chậu, làm tăng khả năng xảy ra mang thai ngoài tử cung.
Thai ngoài tử cung không phải lúc nào cũng gây ra triệu chứng và chỉ có thể được phát hiện trong quá trình siêu âm thai định kỳ, chúng thường xuất hiện vào khoảng tuần thứ 4 đến tuần thứ 12 của thai kỳ.
Thông thường, các dấu hiệu cảnh báo đầu tiên của là đau hoặc chảy máu âm đạo. Có thể có đau ở vùng chậu, bụng hoặc thậm chí là vai hoặc cổ (nếu máu từ thai ngoài tử cung vỡ tích tụ và kích thích một số dây thần kinh). Cơn đau có thể từ nhẹ và âm ỉ đến dữ dội và sắc nhọn. Có thể chỉ cảm thấy ở một bên xương chậu hoặc toàn bộ.
Chỉ có khoảng một nửa số phụ nữ mắc bệnh có cả ba dấu hiệu chính: trễ kinh, chảy máu âm đạo và đau bụng.
Các dấu hiệu ban đầu của bệnh bao gồm:
Phụ nữ nên đi khám bác sĩ ngay lập tức nếu có biểu hiện nghi ngờ mang thai ngoài tử cung. Một số dấu hiệu cảnh báo bao gồm:
Ngay khi nghi ngờ thai không vào tử cung, các chị em không nên chần chừ trong việc thăm khám. Đây là tình trạng cấp cứu sản khoacó thể gây ra những biến chứng nghiêm trọng nếu không được điều trị kịp thời.
Chửa ngoài tử cung có thể có nhiều tác động tiêu cực đến sức khỏe và tâm lý của người phụ nữ. Các biến chứng bao gồm:
Việc hiểu rõ về tác động của chửa ngoài tử cung sẽ giúp chị em phát hiện sớm nguy cơ, xử trí đúng cách và phòng ngừa hiệu quả tình trạng này. .
Để chẩn đoán thai ngoài tử cung, bác sĩ sẽ thực hiện khám lâm sàng bao gồm: Kiểm tra có thai hay không, khám vùng chậu xác định các vùng đau, nhạy cảm hoặc khối u ở ống dẫn trứng hoặc buồng trứng. Tuy nhiên, để chẩn đoán chính xác bệnh, cần thực hiện một số xét nghiệm máu và siêu âm.
Khi phát hiện bệnh, bác sĩ sẽ đưa ra các phương pháp điều trị kịp thời để đảm bảo an toàn cho người mẹ. Các biện pháp điều trị có thể bao gồm:
Người phụ nữ nên theo dõi sát sao sức khỏe của mình và tuân thủ theo hướng dẫn của bác sĩ để đảm bảo an toàn và phục hồi nhanh chóng.
Mặc dù không thể hoàn toàn ngăn ngừa mang thai ngoài tử cung, nhưng có một số biện pháp có thể giúp giảm thiểu rủi ro như sau:
Giữ cho cơ thể khỏe mạnh và biết cách phòng ngừa là cách tốt nhất để bảo vệ sức khỏe sinh sản.
Trong nhiều trường hợp, phẫu thuật là cần thiết, đặc biệt khi thai đã phát triển lớn hoặc có nguy cơ gây ra các biến chứng nghiêm trọng. Tuy nhiên, cũng có những trường hợp có thể điều trị bằng thuốc mà không cần phẫu thuật.
Nếu phụ nữ đã từng trải qua một lần mang thai ngoài tử cung, nguy cơ xảy ra lần thứ hai có thể cao hơn. Việc theo dõi sức khỏe sinh sản và thực hiện xét nghiệm định kỳ là rất quan trọng để phát hiện sớm các nguy cơ.
Sau khi điều trị, nhiều phụ nữ vẫn có khả năng mang thai bình thường trong tương lai. Tuy nhiên, điều này phụ thuộc vào nguyên nhân và mức độ tổn thương có thể xảy ra. Các chị em phụ nữ nên tham khảo ý kiến bác sĩ để được tư vấn cụ thể hơn về khả năng mang thai trong tương lai.
HỆ THỐNG BỆNH VIỆN ĐA KHOA TÂM ANH
Mang thai ngoài tử cung là một tình trạng nghiêm trọng có thể ảnh hưởng đến sức khỏe của phụ nữ. Hiểu rõ về nguyên nhân, triệu chứng và phương pháp điều trị có thể giúp họ phòng ngừa và xử lý tình trạng này một cách hiệu quả hơn.
