Ra máu sau chuyển phôi là tình trạng khiến nhiều phụ nữ lo lắng trong quá trình điều trị IVF. Đây có thể là biểu hiện sinh lý bình thường khi phôi làm tổ, nhưng cũng có thể cảnh báo các vấn đề bất thường như rối loạn nội tiết, tổn thương cổ tử cung hoặc dọa sảy thai. Việc nhận biết nguyên nhân và xử trí đúng cách sẽ giúp đảm bảo an toàn cho thai kỳ và tăng cơ hội thành công sau thủ thuật.
Ra máu sau chuyển phôi là gì?
Ra máu sau chuyển phôi là hiện tượng xuất huyết âm đạo xảy ra sau khi phôi được đưa vào buồng tử cung trong chu kỳ thụ tinh trong ống nghiệm (IVF). Đây có thể là phản ứng sinh lý bình thường, như chảy máu do phôi làm tổ (implantation bleeding), nhưng cũng có thể là dấu hiệu bất thường như rối loạn nội tiết, tổn thương niêm mạc tử cung hoặc dọa sảy thai.
Ra máu bất thường sau chuyển phôi cần được theo dõi sát và đánh giá bởi bác sĩ chuyên khoa
Hiện tượng ra máu sau chuyển phôi có thường gặp không?
Ra máu sau chuyển phôi là hiện tượng có thể gặp ở khoảng 7-42% chu kỳ IVF, tùy thuộc vào cơ địa người bệnh, chất lượng phôi và tình trạng nội mạc tử cung. Dưới góc nhìn chuyên môn, đây không phải là dấu hiệu hiếm gặp và phần lớn các trường hợp xuất huyết nhẹ, ngắn ngày xảy ra trong giai đoạn phôi làm tổ thường không ảnh hưởng đến kết quả thai kỳ. (1)
Tuy nhiên, để đảm bảo an toàn, mọi trường hợp ra máu cần được theo dõi sát vì nguyên nhân bị ra máu sau thủ thuật có thể rất đa dạng, từ thay đổi nội tiết sinh lý đến biểu hiện bất thường như tụ dịch, viêm, polyp hoặc dọa sảy thai sớm. Việc xác định đúng bản chất của hiện tượng này cần sự phối hợp giữa đánh giá lâm sàng, xét nghiệm nội tiết và siêu âm theo dõi định kỳ tại cơ sở y tế chuyên sâu về hỗ trợ sinh sản.
Nguyên nhân ra máu sau chuyển phôi
Sau chuyển phôi bị ra máu có thể do các phản ứng sinh lý bình thường hoặc cảnh báo bất thường y khoa. Một số nguyên nhân thường gặp gồm:
Chảy máu do phôi làm tổ: Xảy ra khi phôi bám vào nội mạc tử cung, gây vỡ nhẹ mao mạch. Máu thường ít, màu hồng nhạt hoặc nâu, không kèm đau dữ dội.
Thiếu hụt progesterone: Nồng độ progesterone không đủ có thể làm bong lớp nội mạc, gây xuất huyết. Tình trạng này đôi khi xảy ra nếu người bệnh quên thuốc hoặc dùng sai liều.
Tổn thương do kỹ thuật chuyển phôi: Dụng cụ đưa phôi vào tử cung có thể vô tình gây xước nhẹ niêm mạc, dẫn đến ra máu.
Viêm hoặc bất thường tại tử cung: Polyp, u xơ dưới niêm mạc hoặc viêm nội mạc tử cung có thể làm rối loạn môi trường làm tổ của phôi, gây xuất huyết.
Dọa sảy thai sớm: Máu đỏ tươi, kéo dài, kèm đau bụng dưới âm ỉ là dấu hiệu cần can thiệp y tế sớm.
Thai ngoài tử cung: Dù hiếm, phôi có thể làm tổ ngoài buồng tử cung, gây xuất huyết bất thường, dễ nhầm với các nguyên nhân khác.
Sau chuyển phôi bi ra máu có thể cảnh báo về tình trạng thai ngoài tử cung
Biểu hiện ra máu sau chuyển phôi có thể gặp
Mỗi kiểu ra máu sau chuyển phôi mang ý nghĩa lâm sàng khác nhau. Việc theo dõi đặc điểm máu như màu sắc, số lượng và thời điểm xuất hiện có vai trò quan trọng trong đánh giá tình trạng phôi:
Ra máu báo thai: Xuất hiện khoảng ngày thứ 6-10 sau thủ thuật, do phôi bám vào lớp nội mạc tử cung và làm bong nhẹ một số mao mạch. Máu thường có màu hồng nhạt hoặc nâu, số lượng ít, không kèm đau bụng dữ dội. Đây là biểu hiện sinh lý, không đáng lo ngại nhưng vẫn cần theo dõi sát.
Ra máu đỏ tươi: Máu đỏ tươi chảy liên tục, đặc biệt nếu kèm đau bụng dưới âm ỉ hoặc co bóp tử cung, có thể là dấu hiệu cảnh báo tình trạng phôi không ổn định, dọa sảy thai hoặc rối loạn nội tiết. Cần thăm khám chuyên khoa ngay để được đánh giá kịp thời.
Ra máu nâu: Máu nâu thường là máu cũ, thoát ra chậm sau bong nhẹ nội mạc tử cung hoặc vi mạch. Nếu không tăng về lượng và không kèm theo đau hay mùi bất thường, có thể là biểu hiện lành tính. Tuy nhiên, vẫn cần bác sĩ theo dõi để loại trừ các bất thường.
Ra máu đen: Máu đen là dấu hiệu máu đã bị oxy hóa trước khi thoát ra ngoài. Nếu lượng ít và không kèm triệu chứng thì không đáng lo. Tuy nhiên, trong trường hợp máu nhiều, có mùi hôi, sốt hoặc đau vùng bụng, cần loại trừ nhiễm trùng tử cung hoặc sảy thai.
Ra máu sau chuyển phôi có thể bắt nguồn từ nguyên nhân sinh lý như phôi làm tổ hoặc bất thường như thiếu nội tiết, viêm niêm mạc tử cung hay dọa sảy thai. Phần lớn trường hợp sẽ ổn định nếu được theo dõi sát, phát hiện sớm và xử trí đúng cách.
Do đó, khi có hiện tượng ra máu, dù ít hay nhiều, người bệnh cần thông báo ngay với bác sĩ để được đánh giá lâm sàng, xét nghiệm nội tiết và siêu âm kịp thời. Việc điều chỉnh sớm, nhất là về nội tiết, đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ phôi làm tổ và duy trì thai kỳ an toàn.
Khi nào nên gặp bác sĩ?
Ra máu có thể là hiện tượng sinh lý bình thường nhưng cũng có thể là dấu hiệu cảnh báo bất thường của thủ thuật này. Việc theo dõi sát và chủ động đến gặp bác sĩ là cần thiết trong các trường hợp sau:
Màu sắc của máu có biểu hiện bất thường: Máu đỏ tươi, đen sẫm hoặc kèm mùi hôi có thể là dấu hiệu viêm nhiễm, dọa sảy thai hoặc thai ngoài tử cung. Cần đi khám ngay để được chẩn đoán chính xác.
Máu chảy nhiều 2-3 ngày và không thuyên giảm: Nếu tình trạng ra máu diễn ra liên tục trong 2-3 ngày mà không giảm, nên đến bệnh viện để kiểm tra nguyên nhân và can thiệp sớm.
Ra máu kèm các triệu chứng bất thường khác: Ra máu đi kèm đau bụng dưới dữ dội, sốt, ớn lạnh hoặc chóng mặt có thể là biểu hiện của các biến chứng nghiêm trọng, cần được xử trí khẩn cấp.
Có biểu hiện viêm nhiễm vùng kín: Ngứa, rát, sưng đau hoặc khí hư có mùi hôi bất thường có thể là dấu hiệu viêm âm đạo, viêm nội mạc tử cung, ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng làm tổ và phát triển của phôi.
Cách xử lý khi gặp tình trạng ra máu sau chuyển phôi
Ra máu là tình trạng không hiếm gặp trong các chu kỳ IVF. Xử trí đúng cách đóng vai trò quan trọng nhằm bảo vệ phôi và duy trì thai kỳ ổn định. Người bệnh cần lưu ý các biện pháp sau:
Thư giãn và có chế độ nghỉ ngơi phù hợp: Giữ tinh thần thoải mái, hạn chế vận động mạnh, tránh căng thẳng và ưu tiên nghỉ ngơi tại giường nếu có chỉ định. Việc này giúp giảm áp lực lên tử cung và hỗ trợ quá trình làm tổ.
Theo dõi và sử dụng thuốc theo bác sĩ chỉ định: Giữ tinh thần thoải mái, hạn chế vận động mạnh, tránh căng thẳng và ưu tiên nghỉ ngơi tại giường nếu có chỉ định. Việc này giúp giảm áp lực lên tử cung và giúp phôi làm tổ thuận lợi hơn.
Báo cho bác sĩ trực tiếp điều trị IVF: Khi có hiện tượng ra máu, cần thông báo ngay với bác sĩ điều trị để được theo dõi, xét nghiệm hormone, siêu âm kiểm tra phôi và điều chỉnh phác đồ nếu cần thiết. Một số trường hợp có thể cần nhập viện để theo dõi sát tình trạng thai kỳ.
Khi ra máu bất thường cần thông báo sớm và thực hiện theo chỉ định từ bác sĩ chuyên khoa
Câu hỏi thường gặp
1. Ra máu sau chuyển phôi có phải là dấu hiệu thất bại làm tổ không?
Đây có thể là hiện tượng sinh lý bình thường, thường gặp nhất là máu báo thai khi phôi đang làm tổ. Tuy nhiên, nếu máu ra nhiều, đỏ tươi, kéo dài hoặc kèm đau bụng dữ dội, cần thăm khám sớm để loại trừ các nguyên nhân bất thường như dọa sảy thai hay thai ngoài tử cung.
2. Sau chuyển phôi không ra máu có phải tín hiệu tốt?
Không ra máu không đồng nghĩa với thất bại làm tổ. Nhiều trường hợp thai vẫn phát triển bình thường mà không có bất kỳ dấu hiệu ra máu nào. Do đó, không nên dựa vào dấu hiệu ra máu để tự đánh giá kết quả, mà cần xét nghiệm beta-hCG sau chuyển phôi và siêu âm theo hướng dẫn bác sĩ.
3. Tại sao thai IVF hay ra máu hơn bình thường?
Thai IVF có thể ra máu nhiều hơn do yếu tố can thiệp kỹ thuật trong quá trình chuyển phôi, sử dụng thuốc nội tiết hỗ trợ và đặc điểm nội mạc tử cung sau chuẩn bị chu kỳ. Dù vậy, phần lớn các trường hợp xuất huyết nhẹ vẫn có thể tiếp tục thai kỳ khỏe mạnh nếu được theo dõi và xử trí đúng cách.
HỆ THỐNG BỆNH VIỆN ĐA KHOA TÂM ANH
Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội:
108 Phố Hoàng Như Tiếp, Phường Bồ Đề, TP. Hà Nội
(Đ/c cũ: 108 Hoàng Như Tiếp, P.Bồ Đề, Q.Long Biên, TP. Hà Nội)
Ra máu sau chuyển phôi có thể là biểu hiện sinh lý bình thường hoặc dấu hiệu bất thường cần theo dõi chặt chẽ. Việc nhận diện sớm, đánh giá đúng nguyên nhân và tuân thủ hướng dẫn điều trị đóng vai trò then chốt trong việc bảo vệ kết quả IVF. Để đảm bảo an toàn và tối ưu khả năng làm tổ, người bệnh nên thăm khám tại các cơ sở chuyên sâu như Trung tâm Hỗ trợ sinh sản IVF Tâm Anh, nơi ứng dụng phác đồ cá thể hóa và công nghệ hỗ trợ sinh sản hiện đại.
IVF-Spain. (2024, October 25). Implantation bleeding: How to recognize it and how long it lasts. Ivf-Spain.com. https://www.ivf-spain.com/en/blog/implantation-bleeding-how-to-recognize-it/