Niêm mạc tử cung mỏng là nguyên nhân phổ biến gây khó thụ thai, do lớp niêm mạc không đủ dày khiến phôi khó bám và nhận dưỡng chất để phát triển. Tình trạng này có thể liên quan đến nhiều yếu tố như rối loạn nội tiết, tác dụng phụ của thuốc, hay các bệnh lý phụ khoa. Vậy lớp niêm mạc ở tử cung bao nhiêu là mỏng và dấu hiệu nhận biết bất thường này là gì? Bài viết dưới đây sẽ giúp chị em hiểu rõ hơn để có hướng thăm khám và điều trị kịp thời.
Mỏng niêm mạc tử cung là tình trạng lớp niêm mạc này ở tử cung không đủ độ dày lý tưởng. Tình trạng này có thể ảnh hưởng trực tiếp đến cơ hội mang thai của phụ nữ và khả năng cung cấp chất dinh dưỡng cho phôi thai.
Ngoài ra, niêm mạc ở tử cung bất thường còn làm tăng nguy cơ xảy ra các tình trạng như rối loạn kinh nguyệt, rong kinh, thậm chí là sảy thai sớm. Việc đánh giá và điều trị tình trạng này cần được thực hiện bởi bác sĩ có chuyên môn. Can thiệp kịp thời có thể giúp cải thiện chất lượng niêm mạc, tăng cơ hội đậu thai và hạn chế nguy cơ biến chứng trong thai kỳ.
Độ dày của niêm mạc ở tử cung không cố định mà luôn thay đổi theo từng giai đoạn của chu kỳ kinh nguyệt. Trong giai đoạn kinh nguyệt, độ dày thường là 4 – 6mm; trong giai đoạn tăng sinh, lớp niêm mạc có độ dày từ 8 – 12mm; ở giai đoạn chế tiết, niêm mạc có thể dày từ 10 – 16mm. Sau rụng trứng, nếu không thụ thai, lớp niêm mạc tử cung sẽ tiếp tục duy trì độ dày này thêm vài ngày rồi thoái triển khi đến kỳ kinh tiếp theo.
Các bác sĩ cho rằng, lớp niêm mạc tử cung ở giai đoạn phóng noãn (rụng trứng) có độ dày dưới 7mm thì được xem là mỏng, gây khó khăn cho quá trình làm tổ của phôi. Đặc biệt, trong việc điều trị vô sinh hiếm muộn bằng IVF, niêm mạc dưới 7mm có thể ít nhiều ảnh hưởng đến kết quả chuyển phôi.
Tuy nhiên, nhiều bác sĩ khác cũng lấy 6mm hoặc 8mm làm mốc đánh dấu độ dày mỏng niêm mạc tử cung. Do đó, việc đánh giá niêm mạc mỏng còn phụ thuộc vào thể trạng và nền nội tiết của từng người, từng chủng tộc và đặc điểm kinh tế-xã hội. Nếu được can thiệp đúng cách, tình trạng này hoàn toàn có thể được cải thiện để đảm bảo sức khỏe sinh sản.
Bác sĩ Vũ Thị Ngọc cho rằng: Lớp niêm mạc ở tử cung không đạt độ dày phù hợp có thể ảnh hưởng ít nhiều đến khả năng sinh sản của người phụ nữ. Khi lớp niêm mạc tử cung không có độ dày phù hợp, phôi thai sẽ khó làm tổ tại lòng tử cung. Trường hợp phôi làm tổ thành công thì khả năng phát triển ổn định của thai nhi cũng bị ảnh hưởng. Đây là một trong những lý do khiến chuyển phôi thất bại hoặc sảy thai sớm dù chất lượng phôi tốt, nội tiết ổn định.
Bên cạnh đó, mỏng niêm mạc tử cung còn có thể gây rối loạn kinh nguyệt, chu kỳ không đều, kinh ít hoặc thậm chí vô kinh. Tình trạng này khiến quá trình rụng trứng và nội tiết tố bị mất cân bằng, lâu dài sẽ ảnh hưởng đến sức khỏe sinh sản tổng thể. Bên cạnh đó, lớp niêm mạc mỏng khiến tử cung dễ bị tổn thương, tăng nguy cơ viêm nhiễm và giảm khả năng bảo vệ thai khi đã thụ thai thành công.
>> Xem thêm: Niêm mạc tử cung dày có ảnh hưởng gì không?
Khám sức khỏe sinh sản là cách giúp phát hiện sớm các bất thường tiềm ẩn trong độ tuổi sinh sản, bao gồm bệnh phụ khoa và tình trạng mỏng niêm mạc tử cung. Các chuyên gia y tế khuyến cáo chị em nên khám sức khỏe sinh sản trong những trường hợp sau:
Lưu ý rằng, những cơn đau nhẹ có thể xuất hiện trong hoặc trước kỳ kinh nguyệt và điều đó là bình thường. Tuy nhiên, nếu cơn đau kéo dài, nghiêm trọng hơn cơn đau do kinh nguyệt, gây khó khăn khi chị em thực hiện các hoạt động thường ngày thì hãy liên hệ với bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.
Tình trạng mỏng niêm mạc tử cung có thể ảnh hưởng đến khả năng sinh sản của chị em. Vậy vì sao lớp niêm mạc này lại mỏng? Dưới đây là những nguyên nhân phổ biến gây ra tình trạng này:
Mất cân bằng nội tiết tố nữ (estrogen, progesterone) là nguyên nhân phổ biến khiến nhiều phụ nữ bị mỏng niêm mạc tử cung. Theo đó, nồng độ estrogen và progesterone tăng có thể làm dày lớp niêm mạc tử cung; ngược lại, khi nồng độ estrogen và progesterone giảm, lớp niêm mạc tử cung có thể bong ra và mỏng đi. Do đó, những phụ nữ bị mất cân bằng nội tiết có thể có lớp niêm mạc tử cung dày hơn hoặc mỏng hơn bình thường, ví dụ: Phụ nữ mắc suy buồng trứng sớm, nội tiết kém, đang ở giai đoạn mãn kinh/tiền mãn kinh. (1)
Những can thiệp xâm lấn như nạo phá thai, can thiệp tử cung (nội soi buồng tử cung, điều trị u xơ tử cung) có thể gây tổn thương đến lớp nội mạc tử cung nếu thực hiện không đúng kỹ thuật. Đây cũng là lý do giải thích tại sao lớp niêm mạc này lại mỏng. Lớp niêm mạc bị tổn thương sẽ không thể tái tạo bình thường, dẫn đến tình trạng mỏng niêm mạc.
Dính buồng tử cung là bệnh lý buồng tử cung thường gặp. Đây là một trong những nguyên nhân phổ biến nhất gây tình trạng niêm mạc trong tử cung mỏng đi. Dính buồng tử cung có thể là hậu quả của viêm nhiễm kéo dài (có thể không có triệu chứng gợi ý) hoặc do đã từng can thiệp y tế vào buồng tử cung.
Các bệnh lý phụ khoa như lạc nội mạc tử cung, u xơ tử cung dưới niêm mạc, viêm niêm mạc tử cung mạn tính,… có thể trực tiếp hoặc gián tiếp làm tổn thương lớp niêm mạc. Viêm nhiễm kéo dài có thể làm suy giảm khả năng tái tạo của tế bào nội mạc, khiến những tế bào này trở nên mỏng yếu và kém đáp ứng với nội tiết. Ngoài ra, các khối u lành tính trong lòng nội mạc tử cung như polyp hoặc u xơ có thể cản trở sự phát triển đồng đều của lớp niêm mạc, ảnh hưởng tới lòng tử cung.
Tuổi càng cao, dự trữ buồng trứng càng suy giảm, kéo theo sự sụt giảm rõ rệt của estrogen. Khi bước vào giai đoạn tiền mãn kinh hoặc mãn kinh, lượng estrogen giảm mạnh khiến niêm mạc tử cung teo mỏng, dễ bị tổn thương và viêm nhiễm.
Chế độ dinh dưỡng có thể giúp duy trì lượng nội tiết tố ổn định và nuôi dưỡng niêm mạc bên trong tử cung khỏe mạnh. Khi khẩu phần ăn thiếu hụt các dưỡng chất quan trọng như protein, chất béo lành mạnh, vitamin nhóm B, vitamin E, sắt, kẽm, quá trình tổng hợp hormone và tái tạo lớp niêm mạc này sẽ bị ảnh hưởng, khiến lớp niêm mạc này trở nên mỏng hơn bình thường.
Máu giúp cung cấp oxy và chất dinh dưỡng thiết yếu giúp lớp niêm mạc dày lên theo chu kỳ. Khi lưu lượng máu đến tử cung giảm thấp (do ngồi nhiều, ít vận động, rối loạn tuần hoàn vùng chậu,…), lớp niêm mạc này sẽ không được cung cấp đủ oxy và chất dinh dưỡng để tái tạo. Hậu quả là niêm mạc ở tử cung trở nên mỏng yếu, không đáp ứng tốt với nội tiết tố, ảnh hưởng đến khả năng sinh sản.
Một trong những biểu hiện rõ ràng nhất khi bị mỏng niêm mạc tử cung là sự thay đổi bất thường trong chu kỳ kinh nguyệt. Khi lớp niêm mạc không đạt được độ dày tối ưu, lượng máu kinh sẽ giảm đáng kể, khiến chu kỳ kinh nguyệt trở nên ngắn hơn so với bình thường. Thậm chí, nhiều phụ nữ rơi vào tình trạng rong kinh nhẹ kéo dài hoặc mất kinh tạm thời
Nếu lớp niêm mạng trong tử cung quá mỏng là một trong những nguyên nhân chính gây khó khăn trong quá trình thụ thai. Mặc dù quá trình rụng trứng vẫn diễn ra bình thường, nhưng lớp niêm mạc này lại không đủ dày, phôi thai sẽ khó bám vào và làm tổ thành công. Do đó, khi đã cố gắng mang thai tự nhiên trên 6 – 12 tháng nhưng không thành công, cần chủ động kiểm tra độ dày niêm mạc ở tử cung để có hướng can thiệp kịp thời.
Trong một số trường hợp, lớp niêm mạc tử cung bị mỏng có thể đi kèm với cảm giác đau bụng kinh dữ dội hơn bình thường, đặc biệt là trong những ngày đầu của chu kỳ kinh nguyệt. Nguyên nhân có thể do dính buồng tử cung làm ứ tắc máu kinh dẫn tới đau.
Sảy thai nhiều lần là một dấu hiệu điển hình cảnh báo lớp niêm mạc ở tử cung mỏng. Nếu lớp niêm mạc quá mỏng, phôi có thể khó bám vào làm tổ, cũng như thai khó bám vào để phát triển lâu dài, dẫn đến sảy thai sớm. Đây là nguyên nhân tiềm ẩn nhưng lại thường bị bỏ sót ở những phụ nữ có tiền sử sảy thai liên tiếp mà không tìm được nguyên nhân rõ ràng.
Để chẩn đoán tình trạng này, bác sĩ có thể chỉ định thực hiện phương pháp siêu âm hoặc kỹ thuật hình ảnh MRI. Cụ thể:
Tình trạng niêm mạc mỏng hoàn toàn có thể khắc phục được nếu được phát hiện sớm và điều trị đúng phương pháp. Hướng điều trị phụ thuộc vào nguyên nhân cụ thể gây mỏng niêm mạc, tình trạng nội tiết và mục tiêu điều trị (người phụ nữ muốn có con tự nhiên hay thực hiện phương pháp hỗ trợ sinh sản).
Trường hợp niêm mạc tử cung bị mỏng đến từ các bệnh lý như dính buồng tử cung, polyp tử cung,… thì bác sĩ có thể can thiệp bằng điều trị ngoại khoa. Bên cạnh đó, bác sĩ cũng có thể chỉ định điều trị nội khoa bằng cách sử dụng thuốc để kích thích lớp nội mạc tử cung phát triển. (2)
Mặc dù lớp niêm mạc trong tử cung mỏng thì vẫn có kinh nguyệt, nhưng có thể gặp phải một số vấn đề như chu kỳ kinh nguyệt bất thường, kinh nguyệt ít hoặc đau bụng kinh dữ dội. Hiện tượng này xảy ra do lớp niêm mạc này không đủ dày để bong ra nhiều trong kỳ kinh nguyệt.
Cho đến nay, chưa có bằng chứng khoa học nào khẳng định rằng ăn dứa làm mỏng niêm mạc trong tử cung. Enzyme bromelain trong dứa có tác dụng giảm sưng, hỗ trợ tiêu hóa, nhưng không đủ mạnh để ảnh hưởng đến độ dày của lớp niêm mạc. Tuy nhiên, chị em nên hạn chế ăn dứa quá nhiều vì có thể gây kích ứng niêm mạc dạ dày.
Việc phòng ngừa tình trạng mỏng niêm mạc ở tử cung bắt đầu từ việc duy trì nội tiết tố ổn định, tránh lạm dụng thuốc nội tiết hoặc các biện pháp tránh thai không phù hợp. Bên cạnh đó, chị em có thể thay đổi lối sống bằng chế độ ăn uống, sinh hoạt lành mạnh, vận động hợp lý và tránh rượu bia, thuốc lá nhằm tăng cường hệ miễn dịch, cải thiện lưu lượng máu, hỗ trợ cân bằng nội tiết tố trong cơ thể. Những biện pháp này có thể giúp ổn định độ dày của lớp niêm mạc này.
Ngoài ra, chị em nên khám phụ khoa định kỳ để tầm soát bệnh phụ khoa, cũng như đánh giá độ dày niêm mạc ở tử cung. Nếu chị em có bất kỳ thắc mắc nào về tình trạng sức khỏe hãy liên hệ IVF Tâm Anh để được hỗ trợ nhanh chóng.
HỆ THỐNG BỆNH VIỆN ĐA KHOA TÂM ANH
Như vậy, tình trạng niêm mạc tử cung mỏng có ảnh hưởng ít nhiều đến khả năng đậu thai và sự phát triển của thai nhi. Tình trạng này có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau, bao gồm mất cân bằng nội tiết tố nữ, nạo phá thai, bệnh phụ khoa,… Để tình trạng mỏng niêm mạc bên trong tử cung không ảnh hưởng đến khả năng sinh sản, chị em nên thăm khám sớm khi nhận thấy chu kỳ kinh nguyệt bất thường, khó có con tự nhiên trong thời gian dài hoặc sảy thai nhiều lần không rõ nguyên nhân.
