Nhu cầu giảm cân nhanh chóng khiến không ít người tìm đến các loại thuốc hỗ trợ thay vì áp dụng chế độ ăn uống và luyện tập lâu dài. Tuy nhiên, bên cạnh hiệu quả tạm thời mà thuốc mang lại, mối lo lắng lớn nhất lại nằm ở tác dụng phụ tiềm ẩn, một trong số đó có liên quan đến sức khỏe sinh sản. Câu hỏi uống thuốc giảm cân có bị vô sinh không trở thành mối quan tâm của nhiều người. Trong phạm vi bài viết dưới đây sẽ giúp bạn đọc giải đáp chi tiết thắc mắc này.
Cho đến nay, vẫn chưa có nghiên cứu khoa học nào nghiên cứu khẳng định việc uống thuốc giảm cân gây vô sinh. Ảnh hưởng của thuốc đến khả năng sinh sản phụ thuộc vào loại thuốc và tình trạng sức khỏe của từng người.
Với những trường hợp béo phì, việc giảm cân khoa học và sử dụng thuốc theo chỉ định của bác sĩ có thể cải thiện tình trạng rối loạn rụng trứng, chất lượng tinh trùng và tăng khả năng thụ thai. Tuy nhiên, nếu giảm cân quá nhanh bằng các loại thuốc giảm cân trôi nổi, chưa qua kiểm chứng và chưa được cấp phép lưu hành có thể ảnh hưởng đến cân bằng hormone, từ đó làm giảm khả năng sinh sản.
>> Xem thêm: Nam, nữ uống thuốc kháng sinh nhiều có gây vô sinh không?
LH (Luteinizing Hormone) và FSH (Follicle Stimulating Hormone) là hai hormone được sản xuất bởi tuyến yên giữ vai trò quan trọng trong quá trình rụng trứng ở nữ và sinh tinh ở nam. Khi giảm cân quá nhanh hoặc sử dụng các loại thuốc giảm cân gây thiếu hụt năng lượng sẽ báo hiệu cho vùng dưới đồi ngăn chặn quá trình tiết hormone giải phóng gonadotropin (GnRH), từ đó làm suy giảm nồng độ LH và FSH, gây rối loạn phóng noãn, kinh nguyệt không đều hoặc giảm sản xuất tinh trùng.
Tình trạng này thường gặp ở người ăn kiêng quá mức hoặc thiếu năng lượng, lâu dài sẽ ảnh hưởng tiêu cực đến khả năng sinh sản. (1)
Hormone LH và FSH phối hợp điều hòa quá trình rụng trứng, phát triển nang trứng và các chức năng sinh sản. Việc dùng thuốc giảm cân chưa được kiểm chứng, hoặc không có chỉ định của bác sĩ có thể làm mất cân bằng trục hạ đồi tuyến yên buồng trứng, tỷ lệ LH/FSH rối loạn khiến chu kỳ kinh nguyệt bị gián đoạn, ảnh hưởng đến quá trình thụ thai.
Ở nam giới, testosterone giữ vai trò quan trọng trong quá trình sản xuất tinh trùng và duy trì ham muốn tình dục. Khi nam giới béo phì, nồng độ testosterone thường có xu hướng suy giảm, và giảm cân an toàn có thể giúp cải thiện chỉ số này. Tuy nhiên, các loại thuốc giảm cân nếu lạm dụng có thể tác động đến nồng độ testosterone, từ đó làm gián đoạn quá trình sinh tinh, gây suy giảm số lượng và chất lượng tinh trùng cũng như ham muốn tình dục.
Đến nay vẫn chưa có bằng chứng rõ ràng rằng thuốc giảm cân có thể trực tiếp gây vô sinh, tuy nhiên, một số hoạt chất có trong thuốc giảm cân có thể gián tiếp ảnh hưởng tiêu cực đến khả năng sinh sản nếu không dùng đúng cách.
Một số thành phần trong thuốc giảm cân về lâu dài có ảnh hưởng đến khả năng sinh sản có thể kể đến như:
Đây là hoạt chất gây ức chế cảm giác thèm ăn, được xếp vào danh mục các thành phần bị cấm sử dụng trên người vì có nhiều tác dụng phụ nguy hiểm, song gần đây vẫn xuất hiện trong nhiều loại thuốc giảm cân bán tràn lan trên mạng. Thuốc chứa sibutramine thường gây giảm cân nhanh bằng cách làm mất nước, ức chế thần kinh trung ương để giảm cảm giác đói, điều này không tác động đến mỡ thừa dẫn đến hiệu quả giảm cân tạm thời và không bền vững.
Người sử dụng các sản phẩm, thuốc giảm cân không rõ nguồn gốc chứa chất cấm có nguy cơ biến chứng nghiêm trọng đến sức khỏe như suy kiệt, suy gan thận, teo mật, nhồi máu cơ tim, đột quỵ… và ảnh hưởng gián tiếp đến khả năng sinh sản.
Phenolphthalein từng được dùng làm thuốc nhuận tràng, nhưng đã bị cấm sử dụng vì có nguy cơ gây ung thư và rối loạn tiêu hóa nghiêm trọng. Vì vậy, từ năm 1999, Cục quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ (FDA) đã cấm lưu hành loại thuốc có chứa chất này.
Amphetamine thuộc nhóm dược phẩm được sử dụng để điều trị tình trạng rối loạn giấc ngủ và giảm cảm giác thèm ăn, từ đó hỗ trợ giảm cân. Tuy nhiên, loại thuốc này không thích hợp để dùng trong thời gian dài vì tiềm ẩn nhiều nguy cơ và rủi ro đến với sức khỏe và khả năng sinh sản.
Ngoài ra, một số nghiên cứu đã chứng minh phụ nữ mang thai sử dụng amphetamine trong thai kỳ sẽ làm tăng nguy cơ dị tật ở thai nhi, bao gồm sứt môi, khuyết tật tim, nhẹ cân sau sinh, chậm phát triển… (2)
Tương tự như phenolphthalein, synephrine cũng là một trong những thành phần bị cấm sử dụng hiện nay, nhưng lại có chứa trong nhiều loại thuốc hoặc thực phẩm chức năng giảm cân được bán tràn lan trên mạng hiện nay. Do đó, người dùng không nên mua và sử dụng các loại thuốc giảm cân chưa được kiểm chứng để tránh những biến chứng nguy hiểm ảnh hưởng đến sức khỏe tổng thể và sức khỏe sinh sản.
Vẫn chưa có đủ bằng chứng để kết luận chắc chắn rằng caffeine liều cao có ảnh hưởng đến khả năng sinh sản. Vì thế khi sử dụng các sản phẩm chứa thành phần này cần theo dõi các thay đổi tích cực lẫn tiêu cực từ đó chủ động phòng ngừa sức khỏe.
Để biết thêm thông tin hoặc đặt lịch thăm khám, tư vấn cùng các chuyên gia, bác sĩ Trung tâm Hỗ trợ sinh sản, IVF Tâm Anh quý khách hàng có thể đặt lịch trực tuyến qua thông tin sau:
HỆ THỐNG BỆNH VIỆN ĐA KHOA TÂM ANH
Hy vọng những thông tin từ bài viết đã giúp bạn đọc giải đáp thắc Uống thuốc giảm cân có bị vô sinh không. Dù chưa có bằng chứng khẳng định việc sử dụng thuốc giảm cân có ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng sinh sản, tuy nhiên các chuyên gia khuyến cáo người dùng nên cẩn trọng và không dùng thuốc giảm cân chưa được kiểm định hoặc cấp phép lưu hành để tránh những biến chứng nguy hiểm ảnh hưởng đến sức khỏe tổng thể cũng như khả năng sinh sản về lâu dài.
